ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
தத்³தே⁴த³ம் தர்ஹ்யவ்யாக்ருதமாஸீத்தந்நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ரியதாஸௌநாமாயமித³ம்ரூப இதி ததி³த³மப்யேதர்ஹி நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ரியதே(அ)ஸௌநாமாயமித³ம்ரூப இதி ஸ ஏஷ இஹ ப்ரவிஷ்ட: । ஆ நகா²க்³ரேப்⁴யோ யதா² க்ஷுர: க்ஷுரதா⁴நே(அ)வஹித: ஸ்யாத்³விஶ்வம்ப⁴ரோ வா விஶ்வம்ப⁴ரகுலாயே தம் ந பஶ்யந்தி । அக்ருத்ஸ்நோ ஹி ஸ ப்ராணந்நேவ ப்ராணோ நாம ப⁴வதி । வத³ந்வாக்பஶ்யம்ஶ்சக்ஷு: ஶ்ருண்வஞ்ஶ்ரோத்ரம் மந்வாநோ மநஸ்தாந்யஸ்யைதாநி கர்மநாமாந்யேவ । ஸ யோ(அ)த ஏகைகமுபாஸ்தே ந ஸ வேதா³க்ருத்ஸ்நோ ஹ்யேஷோ(அ)த ஏகைகேந ப⁴வத்யாத்மேத்யேவோபாஸீதாத்ர ஹ்யேதே ஸர்வ ஏகம் ப⁴வந்தி । ததே³தத்பத³நீயமஸ்ய ஸர்வஸ்ய யத³யமாத்மாநேந ஹ்யேதத்ஸர்வம் வேத³ । யதா² ஹ வை பதே³நாநுவிந்தே³தே³வம் கீர்திம் ஶ்லோகம் விந்த³தே ய ஏவம் வேத³ ॥ 7 ॥
நந்வவ்யாக்ருதம் ஸ்வயமேவ வ்யாக்ரியதேத்யுக்தம் ; கத²மித³மிதா³நீமுச்யதே — பர ஏவ த்வாத்மா அவ்யாக்ருதம் வ்யாகுர்வந்நிஹ ப்ரவிஷ்ட இதி । நைஷ தோ³ஷ: — பரஸ்யாப்யாத்மநோ(அ)வ்யாக்ருதஜக³தா³த்மத்வேந விவக்ஷிதத்வாத் । ஆக்ஷிப்தநியந்த்ருகர்த்ருக்ரியாநிமித்தம் ஹி ஜக³த³வ்யாக்ருதம் வ்யாக்ரியதேத்யவோசாம । இத³ம்ஶப்³த³ஸாமாநாதி⁴கரண்யாச்ச அவ்யாக்ருதஶப்³த³ஸ்ய । யதே²த³ம் ஜக³ந்நியந்த்ராத்³யநேககாரகநிமித்தாதி³விஶேஷவத்³வ்யாக்ருதம் , ததா² அபரித்யக்தாந்யதமவிஶேஷவதே³வ தத³வ்யாக்ருதம் । வ்யாக்ருதாவ்யாக்ருதமாத்ரம் து விஶேஷ: । த்³ருஷ்டஶ்ச லோகே விவக்ஷாத: ஶப்³த³ப்ரயோகோ³ க்³ராம ஆக³தோ க்³ராம: ஶூந்ய இதி — கதா³சித்³க்³ராமஶப்³தே³ந நிவாஸமாத்ரவிவக்ஷாயாம் க்³ராம: ஶூந்ய இதி ஶப்³த³ப்ரயோகோ³ ப⁴வதி ; கதா³சிந்நிவாஸிஜநவிவக்ஷாயாம் க்³ராம ஆக³த இதி ; கதா³சிது³ப⁴யவிவக்ஷாயாமபி க்³ராமஶப்³த³ப்ரயோகோ³ ப⁴வதி க்³ராமம் ச ந ப்ரவிஶேதி³தி யதா² — தத்³வதி³ஹாபி ஜக³தி³த³ம் வ்யாக்ருதமவ்யாக்ருதம் சேத்யபே⁴த³விவக்ஷாயாமாத்மாநாத்மநோர்ப⁴வதி வ்யபதே³ஶ: । ததே²த³ம் ஜக³து³த்பத்திவிநாஶாத்மகமிதி கேவலஜக³த்³வ்யபதே³ஶ: । ததா² ‘மஹாநஜ ஆத்மா’ ‘அஸ்தூ²லோ(அ)நணு:’ ‘ஸ ஏஷ நேதி நேதி’ இத்யாதி³ கேவலாத்மவ்யபதே³ஶ: ॥

பரமாத்மா ஸ்ரஷ்டா ஸ்ருஷ்டே ப்ரவிஷ்டோ ஜக³தீத்யாதி³ஷ்டமாக்ஷிபதி —

நந்விதி ।

பூர்வாபரவிரோத⁴ம் ஸமாத⁴த்தே —

நேத்யாதி³நா ।

வ்யாக்ரியதேதி கர்மகர்த்ருப்ரயோகா³ஜ்ஜக³த்கர்துரவிவக்ஷிதத்வமுக்தமித்யாஶங்க்யாஹ —

ஆக்ஷிப்தேதி ।

முச்யதே வத்ஸ: ஸ்வயமேவேதிவத்கர்மகர்தரி லகாரோ வ்யாகரணஸௌகர்யாபேக்ஷயா ஸத்யேவ கர்தரி நிர்வஹதீதி பா⁴வ: ।

அவ்யாக்ருதஶப்³த³ஸ்ய நியந்த்ராதி³யுக்தஜக³த்³வாசித்வே ஹேத்வந்தரமாஹ —

இத³ம்ஶப்³தே³தி ।

கத²முக்தஸாமாநாதி⁴கரண்யமாத்ராத³வ்யாக்ருதஸ்ய ஜக³தோ நியந்த்ராதி³யுக்தத்வம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

யதே²தி ।

நியந்த்ராதீ³த்யாதி³ஶப்³தே³ந கர்த்ருகரணாதி³க்³ரஹணம் । நிமித்தாதீ³த்யாதி³பதே³நோபாதா³நமுச்யதே । விமதம் நியந்த்ராதி³ஸாபேக்ஷம் கார்யத்வாத்ஸம்ப்ரதிபந்நவதி³த்யர்த²: ।

கஸ்தர்ஹி ப்ராக³வஸ்தே² ஸம்ப்ரதிதநே ச ஜக³தி விஶேஷஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

வ்யாக்ருதேதி ।

கத²ம் புநரவ்யாக்ருதஶப்³தே³ந ஜக³த்³வாசிநா பரோ க்³ருஹ்யத ஏகஸ்ய ஶப்³த³ஸ்யாநேகார்த²த்வாயோகா³த³த ஆஹ —

த்³ருஷ்டஶ்சேதி ।

உக்தமேவ ஸ்பு²டயதி —

கதா³சிதி³தி ।

உப⁴யவிவக்ஷயா க்³ராமஶப்³த³ப்ரயோக³ஸ்ய தா³ர்ஷ்டாந்திகமாஹ —

தத்³வதி³தி ।

இஹேத்யவ்யாக்ருதவாக்யோக்தி: ।

நிவாஸமாத்ரவிவக்ஷயா க்³ராமஶப்³த³ப்ரயோக³ஸ்ய தா³ர்ஷ்டாந்திகமாஹ —

ததே²தி ।

நிவாஸிஜநவிவக்ஷயா தத்ப்ரயோக³ஸ்யாபி தா³ர்ஷ்டாந்திகம் கத²யதி —

ததா² மஹாநிதி ।