ಅವ್ಯಾಕೃತವಾಕ್ಯೇ ಪರಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತತ್ವಾತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶವಾಕ್ಯೇ ಸಶಬ್ದೇನ ಪರಾಮೃಷ್ಟಸ್ಯ ಸೃಷ್ಟೇ ಕಾರ್ಯೇ ಪ್ರವೇಶ ಉಕ್ತಸ್ತಚ್ಚ ಪ್ರಕಾರಾಂತರೇಣಾಽಽಕ್ಷಿಪತಿ —
ನನ್ವಿತಿ ।
ಕಥಮಿತಿ ಸೂಚಿತಾಮನುಪಪತ್ತಿಮೇವ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ —
ಅಪ್ರವಿಷ್ಟೋ ಹೀತಿ ।
ದೃಷ್ಟಾಂತಾವಷ್ಟಂಭೇನ ಪ್ರವೇಶವಾದೀ ಶಂಕತೇ —
ಪಾಷಾಣೇತಿ ।
ತದೇವ ವಿವೃಣೋತಿ —
ಅಥಾಪೀತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಪರಸ್ಯ ಪರಿಪೂರ್ಣಸ್ಯ ಕ್ವಚಿತ್ಪ್ರವೇಶಾಭಾವೇಽಪೀತಿ ಯಾವತ್ । ತಚ್ಛಬ್ದಃ ದೃಷ್ಟಕಾರ್ಯವಿಷಯಃ । ಧರ್ಮಾಂತರಂ ಜೀವಾಖ್ಯಮ್ ।
ದೃಷ್ಟಾಂತಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಯಥೇತಿ ।
ಪಾಷಾಣಾದ್ಬಾಹ್ಯಃ ಸರ್ಪಾದಿಸ್ತತ್ರ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಇತಿ ಶಂಕಾಪೋಹಾರ್ಥಂ ಸಹಜವಿಶೇಷಣಮ್ । ಸರ್ಪಾದೇರಶ್ಮಾದಿರೂಪೇಣ ಸ್ಥಿತಭೂತಪಂಚಕಪರಿಣಾಮತ್ವಾತ್ತತ್ರ ಸಹಜತ್ವಂ ಪಾಷಾಣಾದೌ ಯಾನಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ಥಿತಾನಿ ತೇಷಾಂ ಪರಿಣಾಮಃ ಸರ್ಪಾದಿಸ್ತದ್ರೂಪೇಣ ತತ್ರ ಭೂತಾನಾಮನುಪ್ರವೇಶವದಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಸ್ಯಾಪಿ ಪರಸ್ಯ ಜೀವಾಕಾರೇಣ ಬುದ್ಧ್ಯಾದೌ ಪ್ರವೇಶಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಆಕ್ಷೇಪ್ತಾ ಬ್ರೂತೇ —
ನೇತಿ ।
ತದೇವ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ —
ಯಃ ಸ್ರಷ್ಟೇತಿ ।
ನನು ತಕ್ಷ್ಣಾ ನಿರ್ಮಿತೇ ವೇಶ್ಮನಿ ತತೋಽನ್ಯಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರವೇಶೋ ದೃಶ್ಯತೇ ತಥಾ ಪರೇಣ ಸೃಷ್ಟೇ ಜಗತ್ಯನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ನೇತ್ಯಾಹ —
ಯಥೇತಿ ।
ಪಾಷಾಣಸರ್ಪನ್ಯಾಯೇನ ಕಾರ್ಯಸ್ಥಸ್ಯೈವ ಪರಸ್ಯ ಜೀವಾಖ್ಯೇ ಪರಿಣಾಮೇ ತತ್ಸೃಷ್ಟ್ವೇತ್ಯಾದಿಶ್ರವಣಮನುಪಪನ್ನಮಿತಿ ವ್ಯತಿರೇಕಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ನತ್ವಿತಿ ।
ಅಸ್ತು ತರ್ಹಿ ಪರಸ್ಯ ಮಾರ್ಜಾರಾದಿವತ್ಪೂರ್ವಾವಸ್ಥಾನತ್ಯಾಗೇನಾವಸ್ಥಾನಾಂತರಸಂಯೋಗಾತ್ಮಾ ಪ್ರವೇಶೋ ನೇತ್ಯಾಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ನಿರವಯವೋಽಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಶ್ಚಾಽಽತ್ಮಾ ತಸ್ಯ ಸ್ಥಾನಾಂತರೇಣ ವಿಯೋಗಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ಥಾನಾಂತರೇಣ ಸಹ ಸಂಯೋಗಲಕ್ಷಣೋ ಯಃ ಪ್ರವೇಶಃ ಸ ಸಾವಯವೇ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇ ಚ ಮಾರ್ಜಾರಾದೌ ದೃಷ್ಟಪ್ರವೇಶಸದೃಶೋ ನ ಭವತೀತಿ ಯೋಜನಾ । ವಿಯುಜ್ಯೇತಿ ಪಾಠೇ ತು ಸ್ಫುಟೈವ ಯೋಜನಾ ।
ಪ್ರವೇಶಶ್ರುತ್ಯಾ ನಿರವಯವತ್ವಾಸಿದ್ಧಿಂ ಶಂಕತೇ —
ಸಾವಯವ ಇತಿ ।
ಪ್ರವೇಶಶ್ರುತೇರನ್ಯಥೋಪಪತ್ತೇರ್ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣತ್ವಾನ್ನೈವಮಿತಿ ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಅಮೂರ್ತತ್ವಂ ನಿರವಯತ್ವಮ್ । ಪುರುಷತ್ವಂ ಪೂರ್ಣತ್ವಮ್ ।
ಪ್ರಕಾರಾಂತರೇಣ ಪ್ರವೇಶೋಪಪತ್ತಿಂ ಶಂಕತೇ —
ಪ್ರತಿಬಿಂಬೇತಿ ।
ಆದಿತ್ಯಾದೌ ಜಲಾದಿನಾ ಸನ್ನಿಕರ್ಷಾದಿಸಂಭವಾತ್ಪ್ರತಿಬಿಂಬಾಖ್ಯಪ್ರವೇಶೋಪಪತ್ತಿಃ । ಆತ್ಮನಿ ತು ಪರಸ್ಮಿನ್ನಸಂಗೇಽನವಚ್ಛಿನ್ನೇ ಕೇನಚಿದಪಿ ತದಭಾವಾನ್ನ ಯಥೋಕ್ತಪ್ರವೇಶಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಹ —
ನ ವಸ್ತ್ವಂತರೇಣೇತಿ ।
ಪ್ರಕಾರಾಂತರೇಣ ಪ್ರವೇಶಂ ಚೋದಯತಿ —
ದ್ರವ್ಯ ಇತಿ ।
ಪರಸ್ಯಾಪಿ ಕಾರ್ಯೇ ಪ್ರವೇಶ ಇತಿ ಶೇಷಃ ।
ಗುಣಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪರಸ್ಯ ದರ್ಶಯನ್ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಶ್ರವಣಮೇಷ ಸರ್ವೇಶ್ವರ ಇತ್ಯಾದಿ ।
ಪನಸಾದಿಫಲೇ ಬೀಜಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶವತ್ಕಾರ್ಯೇ ಪರಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಶಂಕಿತ್ವಾ ದೂಷಯತಿ —
ಫಲ ಇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ವಿನಾಶಾದೀತ್ಯಾದಿಶಬ್ದೇನಾನಾತ್ಮತ್ವಾನೀಶ್ವರತ್ವಾದಿ ಗೃಹ್ಯತೇ ।
ಪ್ರಸಂಗಸ್ಯೇಷ್ಟತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯ ನಿರಾಚಷ್ಟೇ —
ನ ಚೇತಿ ।
ಜನ್ಮಾದೀನಾಂ ಧರ್ಮಾಣಾಂ ಧರ್ಮಿಣೋ ಭಿನ್ನತ್ವಾಭಿನ್ನತ್ವಾಸಂಭವಾದಿನ್ಯಾಯಃ । ಬೀಜಫಲಯೋರವಯವಾವಯವಿತ್ವಂ ಪಾಷಾಣಸರ್ಪಯೋರಾಧಾರಾಧೇಯತೇತ್ಯಪುನರುಕ್ತಿಃ ।
ಪರಸ್ಯ ಸರ್ವಪ್ರಕಾರಪ್ರವೇಶಾಸಂಭವೇ ಪ್ರವೇಶಶ್ರುತೇರಾಲಂಬನಂ ವಾಚ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಮುಪಸಂಹರತಿ —
ಅನ್ಯ ಏವೇತಿ ।
ಜಗತೋ ಹಿ ಪರಃ ಸ್ರಷ್ಟೇತಿ ವೇದಾಂತಮರ್ಯಾದಾ ಸ್ರಷ್ಟೈವ ಚ ಪ್ರವೇಷ್ಟಾ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ವ್ಯಾಕರವಾಣೀತಿ ಪ್ರವೇಶವ್ಯಾಕರಣಯೋರೇಕಕರ್ತೃತ್ವಶ್ರುತೇಸ್ತಸ್ಮಾತ್ಪರಸ್ಮಾದನ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶೋ ನ ಯುಕ್ತಿಮಾನಿತಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಯತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತತ್ರೈವ ತೈತ್ತಿರೀಯಶ್ರುತಿಂ ಸಂವಾದಯತಿ —
ತಥೇತಿ ।
ಐತರೇಯಶ್ರುತಿರಪಿ ಯಥೋಕ್ತಮರ್ಥಮುಪೋದ್ಬಲಯತೀತ್ಯಾಹ —
ಸ ಏತಮೇವೇತಿ ।
ಶ್ರೀನಾರಾಯಣಾಖ್ಯಮಂತ್ರಮಪ್ಯತ್ರಾನುಕೂಲಯತಿ —
ಸರ್ವಾಣೀತಿ ।
ವಾಕ್ಯಾಂತರಮುದಾಹರತಿ —
ತ್ವಂ ಕುಮಾರ ಇತಿ ।
ಅತ್ರೈವ ವಾಕ್ಯಶೇಷಸ್ಯಾಽನುಗುಣ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ಪುರ ಇತಿ ।
ಉದಾಹೃತಶ್ರುತೀನಾಂ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ನ ಪರಾದಿತಿ ।
ಪರಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟಾನಾಂ ಮಿಥೋ ಭೇದಾತ್ತದಭಿನ್ನಸ್ಯ ತಸ್ಯಾಪಿ ನಾನಾತ್ವಪ್ರಸಕ್ತಿರಿತಿ ಶಂಕತೇ —
ಪ್ರವಿಷ್ಟಾನಾಮಿತಿ ।
ನ ಪರಸ್ಯಾನೇಕತ್ವಮೇಕತ್ವಶ್ರುತಿವಿರೋಧಾದಿತಿ ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ವಿಚಾರ ವಿಚಚಾರೇತಿ ಯಾವತ್ ।