ಕಾ ಪುನರಸ್ಯ ಪ್ರವೇಶಸ್ಯ ಮರ್ಯಾದೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಆ ನಖಾಗ್ರೇಭ್ಯ ಇತಿ ।
ಸಂಭವತಿ ಮರ್ಯಾದಾಂತರೇ ಕಿಮಿತಿ ಪ್ರವೇಶಸ್ಯೇಯಮೇವ ಮರ್ಯಾದೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನಖಾಗ್ರೇತಿ ।
ದೃಷ್ಟಾಂತದ್ವಯಮಾಕಾಂಕ್ಷಾಪೂರ್ವಕಮುತ್ಥಾಪಯತಿ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಪ್ರವೇಶಾಧಾರೋ ದೇಹಾದಿಃ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ ।
ಪ್ರಥಮೋದಾಹರಣಪ್ರತೀಕೋಪಾದಾನಮ್ —
ಯಥೇತಿ ।
ತದ್ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಲೋಕ ಇತಿ ।
ತತ್ರ ಪ್ರವೇಶಿತತ್ವಂ ಕ್ಷುರಸ್ಯ ಕಥಂ ಸಿದ್ಧಮತ ಆಹ —
ಅಂತಃಸ್ಥ ಉಪಲಭ್ಯತ ಇತಿ ।
ವಿಶ್ವಂಭರಶಬ್ದಸ್ಯಾಗ್ನಿವಿಷಯತ್ವಂ ವ್ಯುತ್ಪಾದಯತಿ —
ವಿಶ್ವಸ್ಯೇತಿ ।
ತಸ್ಯ ತದ್ಭರ್ತೃತ್ವಂ ಮಹಾಭೂತತ್ವಾಜ್ಜಾಠರತ್ವಾದ್ವಾ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮ್ ।
ಕಾಷ್ಠಾದಾವಗ್ನೇರವಹಿತತ್ವೇ ಯುಕ್ತಿಮಾಹ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ದೃಷ್ಟಾಂತದ್ವಯೇ ವಿವಕ್ಷಿತಮಂಶಮನೂದ್ಯ ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಮಾಹ —
ಯಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಆತ್ಮನೋ ಜಾಗ್ರತ್ಸ್ವಪ್ನಯೋರ್ದೇಹೇ ದ್ವಯೀ ವೃತ್ತಿಃ ಸ್ವಾಪೇ ತು ಸಾಮಾನ್ಯವೃತ್ತಿರೇವೇತ್ಯವಾಂತರವಿಭಾಗಮಾಹ —
ತತ್ರ ಹೀತಿ ।
ಅವಸ್ಥಾದ್ವಯಂ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥ; ನ ಕೇವಲಂ ವಿಶೇಷವೃತ್ತಿರೇವ ತದೋಪಲಬ್ಧಾ ಕಿಂತು ಸಾಮಾನ್ಯವೃತ್ತಿಶ್ಚೇತಿ ಚಕಾರಾರ್ಥಃ । ಅವಸ್ಥಾಂತರೇ ಸೈವೇತ್ಯಪಿ ತಸ್ಯೈವಾರ್ಥಃ ।
ವಾಕ್ಯಾಂತರಮವತಾರಯಿತುಂ ಭೂಮಿಕಾಮಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಯಸ್ಮಾದುಭಯೀ ವೃತ್ತಿರಾತ್ಮನಃ ಶರೀರೇ ದೃಶ್ಯತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ರೈವ ಜಲಸೂರ್ಯವದವಿದ್ಯಯಾ ಪ್ರವಿಷ್ಟೋಽಯಮಿತಿ ಯೋಜನಾ ।
ವ್ಯಾಕೃತಾಜ್ಜಗತಃ ಸಕಾಶಾದಾತ್ಮಾನಂ ಪೃಥಕ್ಕರ್ತುಂ ತಂ ನ ಪಶ್ಯಂತೀತಿ ವಾಕ್ಯಂ ತದ್ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ತಮಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ।
ವಿಶಿಷ್ಟಂ ಪಶ್ಯಂತೋಽಪಿ ಕೇವಲಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ಪಶ್ಯಂತೀತಿ ಯಾವತ್ ।
ಚಾಕ್ಷುಷತ್ವನಿಷೇಧಸ್ಯೇಷ್ಟತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ನೋಪಲಭಂತ ಇತಿ ।
ಉಕ್ತನಿಷೇಧಮಾಕ್ಷಿಪತಿ —
ನನ್ವಿತಿ ।
ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಿಂ ದರ್ಶಯನ್ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
’ತನ್ನಾಮರೂಪಾಭ್ಯಾಂ’ ।
ಸ ಏಷ ಇತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥತ್ವೇ ಮಾನಮಾಹ —
ರೂಪಮಿತಿ ।
ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ಯ ದರ್ಶನೇಽಪಿ ಪೂರ್ಣಸ್ಯಾದರ್ಶನೇ ಹೇತೂಕ್ತಿರನಂತರವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾವಾಕ್ಯಾರ್ಥೇ ಸ್ಥಿತೇ ಸತೀತಿ ಯಾವತ್ । ತಸ್ಮಾತ್ತದ್ದರ್ಶನೇಽಪಿ ಪೂರ್ಣಸ್ಯಾದರ್ಶನಮಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ವಿಶಿಷ್ಟಸ್ಯಾಪಿ ಪೂರ್ಣತ್ವಮಾತ್ಮತ್ವಾದನ್ಯಥಾ ಪ್ರಾಣನಾದಿಕರ್ತೃತ್ವಾಯೋಗಾದಿತಿ ಶಂಕತೇ —
ಕುತ ಇತಿ ।
ಪ್ರಾಣನಾದಿಕ್ರಿಯಾಕರ್ತಾ ಪ್ರಾಣಾದಿಭಿಃ ಸಂಹತತ್ವಾತ್ಪೂರ್ಣೋ ನ ಭವತೀತ್ಯುತ್ತರವಾಕ್ಯೈರುತ್ತರಮಾಹ —
ಉಚ್ಯತ ಇತಿ ।
ಆತ್ಮನಿ ಪ್ರಾಣಶಬ್ದಪ್ರವೃತ್ತಿಮುಪಪಾದಯತಿ —
ಪ್ರಾಣನಕ್ರಿಯಾಕರ್ತೃತ್ವಾದಿತಿ ।
ತತ್ಕರ್ತೃತ್ವಾದಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಣ ಉಚ್ಯತೇ ಪ್ರಾಣಿತೀತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತೇರಿತಿ ಯೋಜನಾ ।
ಸದೃಷ್ಟಾಂತಮೇವಕಾರಾರ್ಥಮಾಹ —
ನಾನ್ಯಾಮಿತಿ ।
ಏವಕಾರಾರ್ಥಮನೂದ್ಯ ಹೇತ್ವರ್ಥಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಸ್ವಾಪಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಸಮಸ್ತಕರಣೋಪಸಂಹಾರೇಽಪಿ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರದರ್ಶನಾತ್ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾವಗಮಾತ್ಪ್ರಾಣನ್ನಿತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಮಾದೌ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಯ ಕ್ರಿಯಾಶಕ್ತಿತ್ವೇನ ಪ್ರಾಣಸಾದೃಶ್ಯಾದ್ವಾಚೋ ವದನ್ನಿತ್ಯೇತತ್ಪೂರ್ವಕಮುತ್ತರವಾಕ್ಯಾನಿ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ತಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಪ್ರಾಣನವದನಾಭ್ಯಾಮನುಕ್ತಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಮುಪಲಕ್ಷ್ಯ ವಾಕ್ಯದ್ವಯತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ಪ್ರಾಣನ್ನೇವೇತಿ ।
ಪ್ರಾಣವಾಗಾದ್ಯುಪಾಧಿದ್ವಾರೇಣಾಽಽತ್ಮನೀತಿ ಶೇಷಃ ।
ದೃಷ್ಟಿಶ್ರುತಿಭ್ಯಾಮನುಕ್ತಜ್ಞಾನೇಂದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರೋಪಲಕ್ಷಣಂ ಕೃತ್ವಾಽನಂತರವಾಕ್ಯಯೋಸ್ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ಪಶ್ಯನ್ನಿತಿ ।
ಚಕ್ಷುರಾದ್ಯುಪಾಧಿದ್ವಾರಾಽತ್ಮನೀತಿ ಪೂರ್ವವತ್ ।
ಉಕ್ತಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಾಭ್ಯಾಮನುಕ್ತಂ ತದ್ವ್ಯಾಪಾರಮುಪಲಕ್ಷ್ಯಾಽಽತ್ಮನಃ ಸ್ರಷ್ಟೃತ್ವಾದಿಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನ ಸಿದ್ಧ್ಯತಿ ಸಂಬಂಧಂ ವಿನೋಪಲಕ್ಷಣಾಯೋಗಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನಾಮರೂಪೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಪ್ರಕಾಶ್ಯಪ್ರಕಾಶಕಾತಿರಿಕ್ತಜ್ಞೇಯಾಭಾವಾತ್ತದುಪಲಂಭೇ ಚ ಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರಯೋರಿವ ತ್ವಗಾದೇರಪಿ ಕರಣತ್ವಾದೇಕಾರ್ಥತ್ವರೂಪಸಂಬಂಧಾದುಪಲಕ್ಷಣಸಂಭವಾದಾತ್ಮನಃ ಸ್ರಷ್ಟೃತ್ವಾದಿಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತಥಾಪ್ಯುಕ್ತಕರ್ಮೇಂದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರೇಣಾನುಕ್ತತದ್ವ್ಯಾಪಾರೋಪಲಕ್ಷಣಾದಾತ್ಮನೋ ನ ಗಂತೃತ್ವಾದಿಪರಿಚ್ಛೇದಃ ಸಂಗಚ್ಛತೇ ವಿನಾ ಸಂಬಂಧಮುಪಲಕ್ಷಣಾಸಿದ್ಧೇರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಕ್ರಿಯಾ ಚೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಸರ್ವಾ ಕ್ರಿಯಾ ನಾಮರೂಪವ್ಯಙ್ಯಾ ಪ್ರಾಣಾಶ್ರಯಾ ಚ ತತ್ರ ಪ್ರಾಣಾಶ್ರಯನಾಮವಿಷಯೋಚ್ಚಾರಣಕ್ರಿಯಾವ್ಯಂಜಕತ್ವಂ ವಾಚೋ ಹಸ್ತಾದೀನಾಂ ತದಾಶ್ರಯಾದಾನಾದಿವ್ಯಂಜಕತಾ ತಸ್ಮಾದೇಕಾಶ್ರಯಕ್ರಿಯಾವ್ಯಂಜಕತ್ವಯೋಗಾದುಪಲಕ್ಷಣಸಂಭಾವಾದಾತ್ಮನೋ ಗಂತೃತ್ವಾದಿಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಶಕ್ತಿದ್ವಯೋದ್ಭವೋಕ್ತ್ಯಾ ಸಮಸ್ತಸಂಸಾರಸ್ಯ ಪ್ರತೀಚ್ಯಧ್ಯಾಸೋಽತ್ರ ವಿವಕ್ಷಿತ ಇತ್ಯಾಹ —
ಏತದೇವೇತಿ ।
ಉದ್ಭೂತಂ ಶಕ್ತಿದ್ವಯಮೇತಚ್ಛಬ್ದಾರ್ಥಃ, ಉಕ್ತೇಽರ್ಥೇ ವಾಕ್ಯಶೇಷಮನುಕೂಲಯತಿ —
ತ್ರಯಮಿತಿ ।
ಆತ್ಮಾ ಮನ್ವಾನಃ ಸನ್ಮನ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ ಮನುತ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತೇರಿತಿ ವಾಕ್ಯಾಂತರಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಮನ್ವಾನ ಇತಿ ।
ಕರಣೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಮನಃಶಬ್ದಸ್ಯ ಕಥಮಾತ್ಮನಿ ವೃತ್ತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಭೇದಮಾಹ —
ಜ್ಞಾನಶಕ್ತೀತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಆತ್ಮಾದಿಶಬ್ದೇಭ್ಯೋ ವಿಶೇಷಮಾಹ —
ತಾನೀತಿ ।
ಕೃತ್ಸ್ನಾತ್ಮವಸ್ತ್ವವದ್ಯೋತಕಾನಿ ನ ಭವಂತೀತ್ಯೇತದೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ಏವಂ ಹೀತಿ ।
ಪ್ರಾಣಾದೀನಾಂ ಕರ್ಮನಾಮತ್ವೇ ಸತೀತಿ ಯಾವತ್ । ಅವದ್ಯೋತ್ಯಮಾನೋಽಪಿ ನ ಕೃತ್ಸ್ನೋ ದೃಷ್ಟಃ ಸ್ಯಾದಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ಅಕೃತ್ಸ್ನದರ್ಶಿನೋಽಪ್ಯಾತ್ಮದರ್ಶಿತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಸ ಯ ಇತಿ ।
ಆತ್ಮೋಪಾಸಿತುರಾತ್ಮದರ್ಶನಾಸತ್ತ್ವಮಯುಕ್ತಮಿತಿ ಶಂಕಿತ್ವಾ ಪರಿಹರತಿ —
ಕಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿಶಿಷ್ಟಾತ್ಮದರ್ಶೀ ನ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮತ್ವದರ್ಶೀತಿ ಶೇಷಃ ।
ಉಪಾಸ್ತಿರ್ಜ್ಞಾನಮುಪಾಸ್ತ ಇತಿ ನ ಜಾನಾತಿ ಸ್ವಭಾವಾದುಪಾಸನಮಿತ್ಯುಕ್ತತ್ವಾತ್ । ತಥಾ ಚ ಜಾನನ್ನ ಜಾನಾತೀತಿ ವ್ಯಾಹತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಯಾವದಿತಿ ।
ಏವಂ ವೇದೇತ್ಯೇತದೇವ ವಿವ್ರಿಯತೇ —
ಪಶ್ಯಾಮೀತ್ಯಾದಿನಾ ।