ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
தத்³தே⁴த³ம் தர்ஹ்யவ்யாக்ருதமாஸீத்தந்நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ரியதாஸௌநாமாயமித³ம்ரூப இதி ததி³த³மப்யேதர்ஹி நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ரியதே(அ)ஸௌநாமாயமித³ம்ரூப இதி ஸ ஏஷ இஹ ப்ரவிஷ்ட: । ஆ நகா²க்³ரேப்⁴யோ யதா² க்ஷுர: க்ஷுரதா⁴நே(அ)வஹித: ஸ்யாத்³விஶ்வம்ப⁴ரோ வா விஶ்வம்ப⁴ரகுலாயே தம் ந பஶ்யந்தி । அக்ருத்ஸ்நோ ஹி ஸ ப்ராணந்நேவ ப்ராணோ நாம ப⁴வதி । வத³ந்வாக்பஶ்யம்ஶ்சக்ஷு: ஶ்ருண்வஞ்ஶ்ரோத்ரம் மந்வாநோ மநஸ்தாந்யஸ்யைதாநி கர்மநாமாந்யேவ । ஸ யோ(அ)த ஏகைகமுபாஸ்தே ந ஸ வேதா³க்ருத்ஸ்நோ ஹ்யேஷோ(அ)த ஏகைகேந ப⁴வத்யாத்மேத்யேவோபாஸீதாத்ர ஹ்யேதே ஸர்வ ஏகம் ப⁴வந்தி । ததே³தத்பத³நீயமஸ்ய ஸர்வஸ்ய யத³யமாத்மாநேந ஹ்யேதத்ஸர்வம் வேத³ । யதா² ஹ வை பதே³நாநுவிந்தே³தே³வம் கீர்திம் ஶ்லோகம் விந்த³தே ய ஏவம் வேத³ ॥ 7 ॥
கத²ம் புந: பஶ்யந்வேதே³த்யாஹ — ஆத்மேத்யேவ ஆத்மேதி — ப்ராணாதீ³நி விஶேஷணாநி யாந்யுக்தாநி தாநி யஸ்ய ஸ: — ஆப்நுவம்ஸ்தாந்யாத்மேத்யுச்யதே । ஸ ததா² க்ருத்ஸ்நவிஶேஷோபஸம்ஹாரீ ஸந்க்ருத்ஸ்நோ ப⁴வதி । வஸ்துமாத்ரரூபேண ஹி ப்ராணாத்³யுபாதி⁴விஶேஷக்ரியாஜநிதாநி விஶேஷணாநி வ்யாப்நோதி । ததா² ச வக்ஷ்யதி — ‘த்⁴யாயதீவ லேலாயதீவ’ (ப்³ரு. உ. 4 । 3 । 7) இதி । தஸ்மாதா³த்மேத்யேவோபாஸீத । ஏவம் க்ருத்ஸ்நோ ஹ்யஸௌ ஸ்வேந வஸ்துரூபேண க்³ருஹ்யமாணோ ப⁴வதி । கஸ்மாத்க்ருத்ஸ்ந இத்யாஶங்க்யாஹ — அத்ராஸ்மிந்நாத்மநி, ஹி யஸ்மாத் , நிருபாதி⁴கே, ஜலஸூர்யப்ரதிபி³ம்ப³பே⁴தா³ இவாதி³த்யே, ப்ராணாத்³யுபாதி⁴க்ருதா விஶேஷா: ப்ராணாதி³கர்மஜநாமாபி⁴தே⁴யா யதோ²க்தா ஹ்யேதே, ஏகமபி⁴ந்நதாம் , ப⁴வந்தி ப்ரதிபத்³யந்தே ॥

ஆகாங்க்ஷாபூர்வகம் வித்³யாஸூத்ரமவதாரயதி —

கத²மிதி ।

தத்ர வ்யாக்²யேயம் பத³மாத³த்தே —

ஆத்மேதீதி ।

தத்³வ்யாசஷ்டே ப்ராணாதீ³நீதி ।

தஸ்மிந்த்³ருஷ்டே பூர்வோக்ததோ³ஷபராஹித்யம் த³ர்ஶயதி —

ஸ ததே²தி ।

தத்தத்³விஶேஷணவ்யாப்தித்³வாரேணேதி யாவத் ।

கத²ம் தத்தத்³விஶேஷோபஸம்ஹாரீ தேந தேநா(அ)த்மநா திஷ்ட²ந்க்ருத்ஸ்ந: ஸ்யாத்தத்ராஹ —

வஸ்துமாத்ரேதி ।

ஸ்வதோ(அ)ஸ்ய ப்ராணநாதி³ஸம்ப³ந்தே⁴ ஸம்ப⁴வதி கிமித்யுபாதி⁴ஸம்ப³ந்தே⁴நேத்யாஸம்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ததா² சேதி ।

ஆத்மநி ஸர்வோபஸம்ஹாரவதி த்³ருஷ்டே பூர்வோக்ததோ³ஷாபா⁴வாத்தம் பஶ்யந்நேவா(அ)(அ)த்மத³ர்ஶீத்யுபஸம்ஹரதி —

தஸ்மாதி³தி ।

யதோ²க்தாத்மோபாஸநே பூர்வோக்ததோ³ஷாபா⁴வே ப்ராகு³க்தமேவ ஹேதும் ஸ்மாரயதி —

ஏவமிதி ।

தஸ்யார்த²ம் ஸ்போ²ரயதி —

ஸ்வேநேதி ।

வாங்மநஸாதீதேநாகார்யகரணேந ப்ரத்யக்³பூ⁴தேநேதி யாவத் ।

ஆகாங்க்ஷாபூர்வகமுத்தரவாக்யமவதார்ய வ்யாகரோதி —

கஸ்மாதி³த்யாதி³நா ।

தஸ்மாத்³யதோ²க்தமாத்மாநமேவோபாஸீதேதி ஶேஷ: । அஸ்யைவ த்³யோதகோ த்³விதீயோ ஹிஶப்³த³: ।