ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்³ரஹ்ம வா இத³மக்³ர ஆஸீத்ததா³த்மாநமேவாவேத் । அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி । தஸ்மாத்தத்ஸர்வமப⁴வத்தத்³யோ யோ தே³வாநாம் ப்ரத்யபு³த்⁴யத ஸ ஏவ தத³ப⁴வத்தத²ர்ஷீணாம் ததா² மநுஷ்யாணாம் தத்³தை⁴தத்பஶ்யந்ருஷிர்வாமதே³வ: ப்ரதிபேதே³(அ)ஹம் மநுரப⁴வம் ஸூர்யஶ்சேதி । ததி³த³மப்யேதர்ஹி ய ஏவம் வேதா³ஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ஸ இத³ம் ஸர்வம் ப⁴வதி தஸ்ய ஹ ந தே³வாஶ்சநாபூ⁴த்யா ஈஶதே । ஆத்மா ஹ்யேஷாம் ஸ ப⁴வதி அத² யோ(அ)ந்யாம் தே³வதாமுபாஸ்தே(அ)ந்யோ(அ)ஸாவந்யோ(அ)ஹமஸ்மீதி ந ஸ வேத³ யதா² பஶுரேவம் ஸ தே³வாநாம் । யதா² ஹ வை ப³ஹவ: பஶவோ மநுஷ்யம் பு⁴ஞ்ஜ்யுரேவமேகைக: புருஷோ தே³வாந்பு⁴நக்த்யேகஸ்மிந்நேவ பஶாவாதீ³யமாநே(அ)ப்ரியம் ப⁴வதி கிமு ப³ஹுஷு தஸ்மாதே³ஷாம் தந்ந ப்ரியம் யதே³தந்மநுஷ்யா வித்³யு: ॥ 10 ॥
‘புண்யோ வை புண்யேந கர்மணா ப⁴வதி’ (ப்³ரு. உ. 3 । 2 । 13) ‘தம் வித்³யாகர்மணீ ஸமந்வாரபே⁴தே’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 2) ‘மந்தா போ³த்³தா⁴ கர்தா விஜ்ஞாநாத்மா புருஷ:’ (ப்ர. உ. 4 । 9) இத்யேவமாதி³ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிந்யாயேப்⁴ய: பரஸ்மாத்³விலக்ஷணோ(அ)ந்ய: ஸம்ஸார்யவக³ம்யதே ; தத்³விலக்ஷணஶ்ச பர: ‘ஸ ஏஷ நேதி நேதி’ (ப்³ரு. உ. 2 । 3 । 6) ‘அஶநாயாத்³யத்யேதி’ (ப்³ரு. உ. 3 । 5 । 1) ‘ய ஆத்மாபஹதபாப்மா விஜரோ விம்ருத்யு:’ (சா². உ. 8 । 7 । 1) ‘ஏதஸ்ய வா அக்ஷரஸ்ய ப்ரஶாஸநே’ (ப்³ரு. உ. 3 । 8 । 9) இத்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴ய: ; கணாதா³க்ஷபாதா³தி³தர்கஶாஸ்த்ரேஷு ச ஸம்ஸாரிவிலக்ஷண ஈஶ்வர உபபத்தித: ஸாத்⁴யதே ; ஸம்ஸாரது³:கா²பநயார்தி²த்வப்ரவ்ருத்தித³ர்ஶநாத் ஸ்பு²டமந்யத்வம் ஈஶ்வராத் ஸம்ஸாரிணோ(அ)வக³ம்யதே ; ‘அவாக்யநாத³ர:’ (சா². உ. 3 । 4 । 2) ‘ந மே பார்தா²ஸ்தி’ (ப⁴. கீ³. 3 । 32) இதி ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்⁴ய: ; ‘ஸோ(அ)ந்வேஷ்டவ்ய: ஸ விஜிஜ்ஞாஸிதவ்ய:’ (சா². உ. 8 । 7 । 1) ‘தம் விதி³த்வா ந லிப்யதே’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 23) ‘ப்³ரஹ்மவிதா³ப்நோதி பரம்’ (தை. உ. 2 । 1 । 1) ‘ஏகதை⁴வாநுத்³ரஷ்டவ்யமேதத்’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 20) ‘யோ வா ஏதத³க்ஷரம் கா³ர்க்³யவிதி³த்வா’ (ப்³ரு. உ. 3 । 8 । 10) ‘தமேவ தீ⁴ரோ விஜ்ஞாய’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 21) ‘ப்ரணவோ த⁴நு:, ஶரோ ஹ்யாத்மா, ப்³ரஹ்ம தல்லக்ஷ்யமுச்யதே’ (மு. உ. 2 । 2 । 4) இத்யாதி³கர்மகர்த்ருநிர்தே³ஶாச்ச ; முமுக்ஷோஶ்ச க³திமார்க³விஶேஷதே³ஶோபதே³ஶாத் ; அஸதி பே⁴தே³ கஸ்ய குதோ க³தி: ஸ்யாத் ? தத³பா⁴வே ச த³க்ஷிணோத்தரமார்க³விஶேஷாநுபபத்தி: க³ந்தவ்யதே³ஶாநுபபத்திஶ்சேதி ; பி⁴ந்நஸ்ய து பரஸ்மாத் ஆத்மந: ஸர்வமேதது³பபந்நம் ; கர்மஜ்ஞாநஸாத⁴நோபதே³ஶாச்ச — பி⁴ந்நஶ்சேத்³ப்³ரஹ்மண: ஸம்ஸாரீ ஸ்யாத் , யுக்தஸ்தம் ப்ரத்யப்⁴யுத³யநி:ஶ்ரேயஸஸாத⁴நயோ: கர்மஜ்ஞாநயோருபதே³ஶ:, நேஶ்வரஸ்ய ஆப்தகாமத்வாத் ; தஸ்மாத்³யுக்தம் ப்³ரஹ்மேதி ப்³ரஹ்மபா⁴வீ புருஷ உச்யத இதி சேத் — ந, ப்³ரஹ்மோபதே³ஶாநர்த²க்யப்ரஸங்கா³த் — ஸம்ஸாரீ சேத்³ப்³ரஹ்மபா⁴வீ அப்³ரஹ்ம ஸந் , விதி³த்வாத்மாநமேவ அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி, ஸர்வமப⁴வத் ; தஸ்ய ஸம்ஸார்யாத்மவிஜ்ஞாநாதே³வ ஸர்வாத்மபா⁴வஸ்ய ப²லஸ்ய ஸித்³த⁴த்வாத்பரப்³ரஹ்மோபதே³ஶஸ்ய த்⁴ருவமாநர்த²க்யம் ப்ராப்தம் । தத்³விஜ்ஞாநஸ்ய க்வசித்புருஷார்த²ஸாத⁴நே(அ)விநியோகா³த்ஸம்ஸாரிண ஏவ — அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி — ப்³ரஹ்மத்வஸம்பாத³நார்த² உபதே³ஶ இதி சேத் — அநிர்ஜ்ஞாதே ஹி ப்³ரஹ்மஸ்வரூபே கிம் ஸம்பாத³யேத் — அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ? நிர்ஜ்ஞாதலக்ஷணே ஹி ப்³ரஹ்மணி ஶக்யா ஸம்பத்கர்தும் — ந ‘அயமாத்மா ப்³ரஹ்ம’ (ப்³ரு. உ. 2 । 5 । 19) ‘யத்ஸாக்ஷாத³பரோக்ஷாத்³ப்³ரஹ்ம’‘ய ஆத்மா’ (ப்³ரு. உ. 3 । 4 । 1) ‘தத்ஸத்யம் ஸ ஆத்மா’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) ‘ப்³ரஹ்மவிதா³ப்நோதி பரம்’ (தை. உ. 2 । 1 । 1) இதி ப்ரக்ருத்ய ‘தஸ்மாத்³வா ஏதஸ்மாதா³த்மந:’ (தை. உ. 2 । 1 । 1) இதி ஸஹஸ்ரஶோ ப்³ரஹ்மாத்மஶப்³த³யோ: ஸாமாநாதி⁴கரண்யாத் ஏகார்த²த்வமேவேத்யவக³ம்யதே ; அந்யஸ்ய வை அந்யத்ர ஸம்பத் க்ரியதே, நைகத்வே ; ‘இத³ம் ஸர்வம் யத³யமாத்மா’ (ப்³ரு. உ. 2 । 4 । 6) இதி ச ப்ரக்ருதஸ்யைவ த்³ரஷ்டவ்யஸ்யாத்மந ஏகத்வம் த³ர்ஶயதி ; தஸ்மாந்நாத்மநோ ப்³ரஹ்மத்வஸம்பது³பபத்தி: । ந சாப்யந்யத்ப்ரயோஜநம் ப்³ரஹ்மோபதே³ஶஸ்ய க³ம்யதே ; ‘ப்³ரஹ்ம வேத³ ப்³ரஹ்மைவ ப⁴வதி’ (மு. உ. 3 । 2 । 9) ‘அப⁴யம் ஹி ஜநக ப்ராப்தோ(அ)ஸி’ (ப்³ரு. உ. 4 । 2 । 4) ‘அப⁴யம் ஹி வை ப்³ரஹ்ம ப⁴வதி’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 25) இதி ச ததா³பத்திஶ்ரவணாத் । ஸம்பத்திஶ்சேத் , ததா³பத்திர்ந ஸ்யாத் । ந ஹ்யந்யஸ்யாந்யபா⁴வ உபபத்³யதே । வசநாத் , ஸம்பத்தேரபி தத்³பா⁴வாபத்தி: ஸ்யாதி³தி சேத் , ந, ஸம்பத்தே: ப்ரத்யயமாத்ரத்வாத் । விஜ்ஞாநஸ்ய ச மித்²யாஜ்ஞாநநிவர்தகத்வவ்யதிரேகேணாகாரகத்வமித்யவோசாம । ந ச வசநம் வஸ்துந: ஸாமர்த்²யஜநகம் । ஜ்ஞாபகம் ஹி ஶாஸ்த்ரம் ந காரகமிதி ஸ்தி²தி: । ‘ஸ ஏஷ இஹ ப்ரவிஷ்ட:’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 7) இத்யாதி³வாக்யேஷு ச பரஸ்யைவ ப்ரவேஶ இதி ஸ்தி²தம் । தஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மேதி ந ப்³ரஹ்மபா⁴விபுருஷகல்பநா ஸாத்⁴வீ । இஷ்டார்த²பா³த⁴நாச்ச — ஸைந்த⁴வக⁴நவத³நந்தரமபா³ஹ்யமேகரஸம் ப்³ரஹ்ம - இதி விஜ்ஞாநம் ஸர்வஸ்யாமுபநிஷதி³ ப்ரதிபிபாத³யிஷிதார்த²: — காண்ட³த்³வயே(அ)ப்யந்தே(அ)வதா⁴ரணாத் — அவக³ம்யதே — ‘இத்யநுஶாஸநம்’ (ப்³ரு. உ. 2 । 5 । 19) ‘ஏதாவத³ரே க²ல்வம்ருதத்வம்’ (ப்³ரு. உ. 4 । 5 । 15) இதி ; ததா² ஸர்வஶாகோ²பநிஷத்ஸு ச ப்³ரஹ்மைகத்வவிஜ்ஞாநம் நிஶ்சிதோ(அ)ர்த²: ; தத்ர யதி³ ஸம்ஸாரீ ப்³ரஹ்மணோ(அ)ந்ய ஆத்மாநமேவாவேத் — இதி கல்ப்யேத, இஷ்டஸ்யார்த²ஸ்ய பா³த⁴நம் ஸ்யாத் , ததா² ச ஶாஸ்த்ரமுபக்ரமோபஸம்ஹாரயோர்விரோதா⁴த³ஸமஞ்ஜஸம் கல்பிதம் ஸ்யாத் । வ்யபதே³ஶாநுபபத்தேஶ்ச — யதி³ ச ‘ஆத்மாநமேவாவேத்’ இதி ஸம்ஸாரீ கல்ப்யேத, ‘ப்³ரஹ்மவித்³யா’ இதி வ்யபதே³ஶோ ந ஸ்யாத் ஆத்மாநமேவாவேதி³தி, ஸம்ஸாரிண ஏவ வேத்³யத்வோபபத்தே: । ‘ஆத்மா’ இதி வேத்துரந்யது³ச்யத இதி சேத் , ந, ‘அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மி’ இதி விஶேஷணாத் ; அந்யஶ்சேத்³வேத்³ய: ஸ்யாத் , ‘அயமஸௌ’ இதி வா விஶேஷ்யேத, ந து ‘அஹமஸ்மி’ இதி । ‘அஹமஸ்மி’ இதி விஶேஷணாத் ‘ஆத்மாநமேவாவேத்’ இதி ச அவதா⁴ரணாத் நிஶ்சிதம் ஆத்மைவ ப்³ரஹ்மேதி அவக³ம்யதே ; ததா² ச ஸதி உபபந்நோ ப்³ரஹ்மவித்³யாவ்யபதே³ஶ:, நாந்யதா² ; ஸம்ஸாரிவித்³யா ஹ்யந்யதா² ஸ்யாத் ; ந ச ப்³ரஹ்மத்வாப்³ரஹ்மத்வே ஹ்யேகஸ்யோபபந்நே பரமார்த²த: தம:ப்ரகாஶாவிவ பா⁴நோ: விருத்³த⁴த்வாத் ; ந சோப⁴யநிமித்தத்வே ப்³ரஹ்மவித்³யேதி நிஶ்சிதோ வ்யபதே³ஶோ யுக்த:, ததா³ ப்³ரஹ்மவித்³யா ஸம்ஸாரிவித்³யா ச ஸ்யாத் ; ந ச வஸ்துநோ(அ)ர்த⁴ஜரதீயத்வம் கல்பயிதும் யுக்தம் தத்த்வஜ்ஞாநவிவக்ஷாயாம் , ஶ்ரோது: ஸம்ஶயோ ஹி ததா² ஸ்யாத் ; நிஶ்சிதம் ச ஜ்ஞாநம் புருஷார்த²ஸாத⁴நமிஷ்யதே — ‘யஸ்ய ஸ்யாத³த்³தா⁴ ந விசிகித்ஸாஸ்தி’ (சா². உ. 3 । 14 । 4) ‘ஸம்ஶயாத்மா விநஶ்யதி’ (ப⁴. கீ³. 4 । 40) இதி ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிப்⁴யாம் । அதோ ந ஸம்ஶயிதோ வாக்யார்தோ² வாச்ய: பரஹிதார்தி²நா ॥
புண்ய இதி ; தத்³விலக்ஷணஶ்சேதி ; கணாதே³தி ; ஸம்ஸாரேதி ; அவாகீதி ; ஸோ(அ)ந்வேஷ்டவ்ய இதி ; முமுக்ஷோஶ்சேதி ; அஸதீதி ; தத³பா⁴வே சேதி ; பி⁴ந்நஸ்யேதி ; கர்மேதி ; பி⁴ந்நஶ்சேதி³தி ; தஸ்மாதி³தி ; நேத்யாதி³நா ; ஸம்ஸாரீ சேதி³தி ; தத்³விஜ்ஞாநஸ்யேதி ; ஸம்ஸாரிண இதி ; அநிர்ஜ்ஞாதே ஹீதி ; நிர்ஜ்ஞாதேதி ; நேத்யாதி³நா ; அந்யஸ்ய ஹீதி ; இத³மிதி ; தஸ்மாதி³தி ; ந சேதி ; ஸம்பத்திஶ்சேதி³தி ; வசநாதி³தி ; விஜ்ஞாநஸ்யேதி ; ந சேதி ; ஸ ஏஷ இதி ; இஷ்டார்தே²தி ; ஸைந்த⁴வேதி ; காண்ட³த்³வயே(அ)பீதி ; இத்யநுஶாஸநமிதி ; ஏதாவதி³தி ; ததே²தி ; தத்ரேதி ; ததா² சேதி ; வ்யபதே³ஶாநுபபத்தேஶ்சேதி ; ஆத்மேதீதி ; நாஹமிதி ; அந்யஶ்சேதி ; ததா² ச ஸதீதி ; ஸம்ஸாரீதி ; ந சேதி ; ந சேதி ; ததே³தி ; ந சேதி ; ஶ்ரோதுரிதி ; நிஶ்சிதஞ்சேதி ; அத இதி ;

ப்³ரஹ்மபா⁴விபுருஷகல்பநாம் நிராக்ருத்ய ஸ்வபக்ஷே ஶாஸ்த்ரஸ்யார்த²வத்த்வமுக்தம் ஸம்ப்ரதி ப்ரகாராந்தரேண பூர்வபக்ஷயதி —

புண்ய இதி ।

ஆதி³ஶப்³தே³ந ‘யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய: ப்ராணேஷு’(ப்³ரு. உ. 4 । 3 । 7) இத்யாத்³யா ஶ்ருதிர்க்³ருஹ்யதே । ‘குரு கர்மைவ தஸ்மாத்த்வம்’ (ப⁴. கீ³. 4 । 15) இத்யாத்³யா ஸ்ம்ருதி: । ந்யாயோ மிதோ² விருத்³த⁴யோரேகத்வாயோக³: । விலக்ஷணத்வமந்யத்வே ஹேது: ।

ஜீவஸ்ய பரஸ்மாத³ந்யத்வே(அ)பி ந தஸ்ய ததோ(அ)ந்யத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

தத்³விலக்ஷணஶ்சேதி ।

பரஸ்ய தத்³விலக்ஷணத்வம் ஶ்ருதிதோ த³ர்ஶயித்வா தத்ரைவோபபத்திமாஹ —

கணாதே³தி ।

க்ஷித்யாதி³கமுபலத்³பி⁴மத்கர்த்ருகம் கார்யத்வாத்³க⁴டவதி³த்யாத்³யோபபத்தி: ।

தயோர்மிதோ² பே⁴தே³ ஹேத்வந்தரமாஹ —

ஸம்ஸாரேதி ।

ஜீவஸ்ய ஸ்வக³தது³:க²த்⁴வம்ஸே து³:க²ம் மே மா பூ⁴தி³த்யர்தி²த்வேந ப்ரவ்ருத்திர்த்³ருஷ்டா நேஶஸ்ய ஸா(அ)ஸ்தி து³:கா²பா⁴வாத³தோ பே⁴த³ஸ்தயோரித்யர்த²: ।

இதஶ்சேஶ்வரஸ்ய ந ப்ரவ்ருத்திர்ஹேதுப²லயோரபா⁴வாதி³த்யாஹ —

அவாகீதி ।

மிதோ² பே⁴தே³ ஶ்ரௌதம் லிங்கா³ந்தரமாஹ —

ஸோ(அ)ந்வேஷ்டவ்ய இதி ।

தத்ரைவ லிங்கா³ந்தரமாஹ —

முமுக்ஷோஶ்சேதி ।

க³திர்தே³வயாநாக்²யா தஸ்யா மார்க³விஶேஷோ(அ)ர்சிராதி³ர்தே³ஶோ க³ந்தவ்யம் ப்³ரஹ்ம தேஷாமுபதே³ஶா”ஸ்தே(அ)ர்சிஷமபி⁴ஸம்ப⁴வந்தீ”த்யாத³யஸ்ததா²(அ)பி கத²ம் பே⁴த³ஸித்³தி⁴ஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

அஸதீதி ।

மா பூ⁴த்³க³திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

தத³பா⁴வே சேதி ।

கத²ம் தர்ஹி க³த்யாதி³கமுபபத்³யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

பி⁴ந்நஸ்யேதி ।

ஜீவேஶ்வரயோர்மிதோ² பே⁴தே³ ஹேத்வந்தரமாஹ —

கர்மேதி ।

பே⁴தே³ ஸத்யுபபந்நா ப⁴வந்தீதி ஶேஷ: ।

ததே³வ ஸ்பு²டயதி —

பி⁴ந்நஶ்சேதி³தி ।

தத்³பே⁴தே³ ப்ராமாணிகே(அ)பி கத²ம் ப்³ரஹ்மபா⁴விபுருஷகல்பநேத்யாஶங்க்யோபஸம்ஹரதி —

தஸ்மாதி³தி ।

ப்³ரஹ்மபா⁴விநோ ஜீவஸ்ய ப்³ரஹ்மஶப்³த³வாச்யத்வே ப்³ரஹ்மோபதே³ஶ்யா(அ)நர்த²க்யப்ரஸம்கா³ந்நைவமிதி தூ³ஷயதி —

நேத்யாதி³நா ।

ப்ரஸம்க³மேவ ப்ரகடயதி —

ஸம்ஸாரீ சேதி³தி ।

விதி⁴ஶேஷத்வேந ப்³ரஹ்மோபதே³ஶோ(அ)ர்த²வாநிதி சேத்தத்ர கிம் கர்மவிதி⁴ஶேஷத்வேநோபாஸ்திவிதி⁴ஶேஷத்வேந வா தத³ர்த²வத்த்வமிதி விகல்யா(அ)(அ)த்³யம் தூ³ஷயதி —

தத்³விஜ்ஞாநஸ்யேதி ।

அவிநியோகா³த்³விநியோஜகஶ்ருத்யாத்³யபா⁴வாதி³தி ஶேஷ: ।

கல்பாந்தரமாத³த்தே —

ஸம்ஸாரிண இதி ।

உபதே³ஶஸ்ய ஜ்ஞாநார்த²த்வாத்தத³நபேக்ஷத்வாச்ச ஸம்பத்தேஸ்தஸ்ய கத²ம் தாத³ர்த்²யமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அநிர்ஜ்ஞாதே ஹீதி ।

வ்யதிரேகமுக்த்வா(அ)ந்வயமாசஷ்டே —

நிர்ஜ்ஞாதேதி ।

பத³யோ: ஸாமாநாதி⁴கரண்யேந ஜீவப்³ரஹ்மணோரபே⁴தா³வக³மாந்ந ஸம்பத்பக்ஷ: ஸம்ப⁴வதீதி ஸமாத⁴த்தே —

நேத்யாதி³நா ।

கத²மேகத்வே க³ம்யமாநே(அ)பி ஸம்பதோ³(அ)நுபபத்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அந்யஸ்ய ஹீதி ।

ஏகத்வே ஹேத்வந்தரமாஹ —

இத³மிதி ।

ஏகத்வே ப²லிதமாஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

கிஞ்ச ஸம்பத்திபக்ஷே ததா³பத்தி: ப²லமந்யத்³வேதி விகல்ப்ய த்³விதீயம் ப்ரத்யாஹ —

ந சேதி ।

ஆத்³யம் தூ³ஷயதி —

ஸம்பத்திஶ்சேதி³தி ।

’தம் யதா² யதே²’த்யாதி³வாக்யமாஶ்ரித்ய ஶங்கதே —

வசநாதி³தி ।

ஸம்பத்தேரமாநத்வாந்ந தத்³ப³லாத³ந்யஸ்யாந்யத்வமித்யாஹ – ஶ்ருதிஶ்ச ந பூர்வஸித்³த⁴ஸூத்ராதி³பா⁴வாபி⁴தா⁴யிநீ தத்ஸாத்³ருஶ்யாப்த்யா தத்³பா⁴வோபசாராத³தோ ப்³ரஹ்மபா⁴வ: ஸ்வத: ஸித்³தோ⁴ ந ஸாம்பாதி³க இத்யாஹ —

விஜ்ஞாநஸ்யேதி ।

அதா²ந்யஸ்யாந்யபா⁴வே யதோ²க்தம் வசநமேவ ஶக்த்யாத்⁴யாயகமித்யாஶங்க்யா(அ)ஹ —

ந சேதி ।

ப்³ரஹ்மோபதே³ஶாநர்த²க்யப்ரஸம்கா³ந்ந ப்³ரஹ்மபா⁴விபுருஷகல்பநேத்யுக்த்வா தத்ரைவ ஹேத்வந்தரமாஹ —

ஸ ஏஷ இதி ।

ப்³ரஹ்மோபதே³ஶஸ்ய ஸம்பச்சே²ஷத்வே தோ³ஷாந்தரமாஹ —

இஷ்டார்தே²தி ।

ததே³வ விவ்ருண்வந்நிஷ்டமர்த²மாசஷ்டே —

ஸைந்த⁴வேதி ।

யதோ²க்தம் வஸ்து தாத்பர்யக³ம்யமஸ்யாமுபநிஷதீ³த்யத்ர ஹேதுமாஹ —

காண்ட³த்³வயே(அ)பீதி ।

மது⁴காண்டா³வஸாநக³தமவதா⁴ரணம் த³ர்ஶயதி —

இத்யநுஶாஸநமிதி ।

முநிகாண்டா³ந்தே வ்யவஸ்தி²தமுதா³ஹரதி —

ஏதாவதி³தி ।

ந கேவலமுபதே³ஶஸ்ய ஸம்பச்சே²ஷத்வே ப்³ருஹதா³ரண்யகவிரோத⁴: கிந்து ஸர்வோபநிஷத்³விரோதோ⁴(அ)ஸ்தீத்யாஹ —

ததே²தி ।

இஷ்டமர்த²மித்த²முக்த்வா தத்³பா³த⁴நம் நிக³மயதி —

தத்ரேதி ।

நநு ப்³ருஹதா³ரண்யகே ப்³ரஹ்மகண்டி³காயாம் ஜீவபரயோர்பே⁴தோ³(அ)பி⁴ப்ரேத உபஸம்ஹாரே த்வபே⁴த³ இதி வ்யவஸ்தா²யாம் தத்³விரோத⁴: ஶக்ய: ஸமாதா⁴துமித்யத ஆஹ —

ததா² சேதி ।

ப்³ரஹ்மபா⁴விபுருஷகல்பநாயாமுபதே³ஶாநர்த²க்யமிஷ்டார்த²பா³த⁴ஶ்சேத்யுக்தமிதா³நீம் ப்³ரஹ்மேத்யாதி³வாக்யே ப்³ரஹ்மஶப்³தே³ந பரஸ்யாக்³ரஹணே தத்³வித்³யாயா ப்³ரஹ்மவித்³யேதி ஸம்ஜ்ஞாநுபபத்திம் தோ³ஷாந்தரமாஹ —

வ்யபதே³ஶாநுபபத்தேஶ்சேதி ।

அத்ரோக்தப்³ரஹ்மஶப்³தா³ர்தா²த்³வேதி³துர்ஜீவாத³ந்யஸ்ததா³த்மாநமித்யத்ரா(அ)(அ)த்மஶப்³தே³ந பரோ க்³ருஹ்யதே தத்³வித்³யா ச ப்³ரஹ்மவித்³யேதி ஸம்ஜ்ஞாஸித்³தி⁴ரிதி ஶங்கதே —

ஆத்மேதீதி ।

வாக்யஶேஷவிரோதா⁴ந்நைவமித்யாஹ —

நாஹமிதி ।

ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி —

அந்யஶ்சேதி ।

யதோ²க்தாவக³மே ப²லிதமாஹ —

ததா² ச ஸதீதி ।

அத்யந்தபே⁴தே³ வ்யபதே³ஶாநுபபத்திம் விஶத³யதி —

ஸம்ஸாரீதி ।

ஜீவப்³ரஹ்மணோர்பே⁴தா³பே⁴தோ³பக³மாத³பே⁴தே³ந ப்³ரஹ்மவித்³யேதி வ்யபதே³ஶ: ஸேத்ஸ்யதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

ஸ்யாதாம் வா ப்³ரஹ்மாத்மநோர்பே⁴தா³பே⁴தௌ³ ததா²(அ)பி பி⁴ந்நாபி⁴ந்நவித்³யாயாம் ப்³ரஹ்மவித்³யேதி நியதோ வ்யபதே³ஶோ ந ஸ்யாதி³த்யாஹ —

ந சேதி ।

நிமித்தம் விஷய: ।

பி⁴ந்நாபி⁴ந்நவிஷயா வித்³யா ப்³ரஹ்மவிஷயாபி ப⁴வத்யேவேதி வ்யபதே³ஶஸித்³தி⁴மாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ததே³தி ।

உப⁴யாத்மகத்வாத்³வஸ்துநஸ்தத்³வித்³யா(அ)பி ததே²தி விகல்போபபத்திமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

அஸ்து தர்ஹி வஸ்து ப்³ரஹ்ம வா(அ)ப்³ரஹ்ம வா வைகல்பிகமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஶ்ரோதுரிதி ।

ஸம்ஶயிதமபி ஜ்ஞாநம் வாக்யாது³த்பத்³யதே சேத்தாவதைவ புருஷார்த²: ஶ்ரோது: ஸித்³த்⁴யதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

நிஶ்சிதஞ்சேதி ।

ஶ்ரோதுர்நிஶ்சிதஜ்ஞாநஸ்ய ப²லவத்த்வே(அ)பி வக்து: ஸம்ஶயிதமர்த²ம் வத³தோ ந காசந ஹாநிரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அத இதி ।

நிஶ்சிதஸ்யைவ ஜ்ஞாநஸ்ய புமர்த²ஸாத⁴நத்வம் ந ஸம்ஶயிதஸ்யேத்யத:ஶப்³தா³ர்த²: ।