ತಾಸಾಮರ್ಥವಾದತ್ವೇನಾವಿವಕ್ಷಿತತ್ವಂ ಶಂಕತೇ —
ಅರ್ಥವಾದ ಇತಿ ಚೇದಿತಿ ।
ಅತಿಪ್ರಸಂಗೇನ ದೂಷಯತಿ —
ನ ಸರ್ವೇತಿ ।
ಯಥೋಕ್ತಶ್ರುತೀನಾಮರ್ಥವಾದತ್ವೇಽಪಿ ಕಥಂ ಸರ್ವಶಾಖೋಪನಿಷದಾಂ ತತ್ತ್ವಪ್ರಸಕ್ತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಏತಾವದಿತಿ ।
ಏತಾವನ್ಮಾತ್ರಾರ್ಥತ್ವಮಾತ್ಮಜ್ಞಾನಾತ್ತದಜ್ಞಾನನಿವೃತ್ತಿರಿತ್ಯೇತಾವನ್ಮಾತ್ರಸ್ಯಾರ್ಥಸ್ಯ ಸದ್ಭಾವಃ ।
ಅಹಂಧೀಗಮ್ಯೇ ಪ್ರತೀಚಿ ತಾಸಾಂ ಪ್ರವೃತ್ತೇಃ ಸಂವಾದವಿಸಂವಾದಾಭ್ಯಾಂ ಮಾನತ್ವಾಯೋಗಾದಸ್ತ್ಯೇವಾರ್ಥವಾದತೇತಿ ಪ್ರಸಂಗಸ್ಯೇಷ್ಟತ್ವಂ ಶಂಕತೇ —
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೇತಿ ।
ಪ್ರಮಾತುರಹಂಧೀಗಮ್ಯತಾ ನಾಽಽತ್ಮನಸ್ತತ್ಸಾಕ್ಷಿಣಸ್ತಸ್ಯ ವೇದಾಂತಾ ಬ್ರಹ್ಮತ್ವಂ ಬೋಧಯಂತೀತಿ ನ ಸಂವಾದಾದಿಶಂಕೇತ್ಯಾಹ —
ನೋಕ್ತೇತಿ ।
ವಿದ್ವದನುಭವಮಾಶ್ರಿತ್ಯಾಪಿ ಫಲಶ್ರುತೇರರ್ಥವಾದತ್ವಂ ಸಮಾಹಿತಮಿತ್ಯಾಹ —
ಅವಿದ್ಯೇತಿ ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಸ್ಯ ತದಜ್ಞಾನನಿವರ್ತಕತ್ವೇ ಸ್ಥಿತೇ ಪರಮತಸ್ಯ ನಿರವಕಾಶತ್ವಂ ಫಲತೀತ್ಯಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಚೋದ್ಯಸ್ಯಾನವಕಾಶತ್ವಮೇವ ವಿಶದಯತಿ —
ಅವಿದ್ಯಾದೀತಿ ।
ಜ್ಞಾನಸಂತತೇರಂತ್ಯಜ್ಞಾನಸ್ಯ ವಾಽಜ್ಞಾನಧ್ವಂಸಿತ್ವಾಸಿದ್ಧೇರಾದ್ಯಮೇವ ಜ್ಞಾನಂ ತಥೇತ್ಯುಕ್ತಂ ಸಂಪ್ರತಿ ಪರೋಕ್ತಮನುವದತಿ —
ಯತ್ತೂಕ್ತಮಿತಿ ।
ದರ್ಶನಾನ್ನಾಽಽದ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಮಜ್ಞಾನಧ್ವಂಸೀತಿಇ ಶೇಷಃ ।
ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮಶೇಷಸ್ಯ ವಿದ್ವದ್ದೇಹಸ್ಥಿತಿಹೇತುತ್ವಾದ್ವಿದುಷಾಽಪಿ ಯಾವದಾರಬ್ಧಕ್ಷಯಂ ರಾಗಾದ್ಯಾಭಾಸಾವಿರೋಧಾತ್ತತ್ಕ್ಷಯೇ ಚ ದೇಹಾಭಾಸಜಗದಾಭಾಸಯೋರಭಾವಾನ್ನಾಽಽದ್ಯಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಜ್ಞಾನನಿವರ್ತಕತ್ವಾನುಪಪತ್ತಿರಿತ್ಯುತ್ತರಮಾಹ —
ನ ತಚ್ಛೇಷೇತಿ ।
ತದೇವ ಪೇರಪಂಚಯತಿ —
ಯೇನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಯಚ್ಛಬ್ದಸ್ಯಾಽಽಕ್ಷಿಪತೀತ್ಯನೇನ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಆಕ್ಷೇಪಕತ್ವನಿಯಮಂ ಸಾಧಯತಿ —
ವಿಪರೀತೇತಿ ।
ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನೇನ ರಾಗಾದಿದೋಷೇಣ ಚ ನಿಮಿತ್ತೇನ ಪ್ರವೃತ್ತತ್ವಾದಿತಿ ಯಾವತ್ । ತಥಾಭೂತಸ್ಯೇತ್ಯಸ್ಯ ವಿವರಣಂ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯೇತ್ಯಾದಿ । ಕರ್ಮೈವ ಷಷ್ಠ್ಯಾ ವಿಶೇಷ್ಯತೇ । ತಾವನ್ಮಾತ್ರಂ ಪ್ರತಿಭಾಸಮಾತ್ರಶರೀರಮ್ ।
ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮಣೋಽಪ್ಯಜ್ಞಾನಜನ್ಯತ್ವೇನ ಜ್ಞಾನನಿವರ್ತ್ಯತ್ವಾನ್ನ ಜ್ಞಾನಿನಸ್ತತೋ ದೇಹಾಭಾಸಾದಿ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಮುಕ್ತೇಷುವದಿತಿ ।
ಯಥಾ ಪ್ರವೃತ್ತವೇಗಸ್ಯೇಷ್ವಾದೇರ್ವೇಗಕ್ಷಯಾದೇವಾಪ್ರತಿಬದ್ಧಸ್ಯ ಕ್ಷಯಸ್ತಥಾ ಭೋಗಾದೇವಾಽಽರಬ್ಧಕ್ಷಯೋ ‘ಭೋಗೇನ ತ್ವಿತರೇ ಕ್ಷಪಯಿತ್ವಾ ಸಂಪದ್ಯತ’ ಇತಿ ನ್ಯಾಯಾನ್ನ ಜ್ಞಾನಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ । ತದ್ಧೇತುಕಸ್ಯ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯಾದಿಪ್ರತಿಭಾಸಕಾರ್ಯಜನಕಸ್ಯೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ನನು ಜ್ಞಾನಮನಾರಬ್ಧಕರ್ಮವದಾರಬ್ಧಮಪಿ ಕರ್ಮ ಕರ್ಮತ್ವಾವಿಶೇಷಾನ್ನಿವರ್ತಯಿಷ್ಯತಿ ನೇತ್ಯಾಹ —
ತೇನೇತಿ ।
ಅವಿದ್ಯಾಲೇಶೇನ ಸಹಾಽಽರಬ್ಧಸ್ಯ ಕರ್ಮಣೋ ವಿದ್ಯಾ ನಿವರ್ತಿಕಾ ನ ಭವತೀತ್ಯತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —
ಅವಿರೋಧಾದಿತಿ ।
ನ ಹಿ ಜ್ಞಾನಾದಾರಬ್ಧಂ ಕರ್ಮ ಕ್ಷೀಯತೇ ತದವಿರೋಧಿತ್ವಾದವಿದ್ಯಾಲೇಶಾಚ್ಚ ತದವಸ್ಥಿತೇರನ್ಯಥಾ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರವಿರೋಧಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಆರಬ್ಧಸ್ಯ ಕರ್ಮಣೋ ಜ್ಞಾನಾನಿವರ್ತ್ಯತ್ವೇ ಜ್ಞಾನಂ ಕರ್ಮನಿವರ್ತಕಮಿತಿ ಕಥಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಹ —
ಕಿಂ ತರ್ಹೀತಿ ।
ಪ್ರಸಿದ್ಧಿವಿಷಯಮಾಹ —
ಸ್ವಾಶ್ರಯಾದಿತಿ ।
ಜ್ಞಾನಾವಿರೋಧಿಯದಜ್ಞಾನಕಾರ್ಯಮನಾರಬ್ಧಂ ಕರ್ಮ ಜ್ಞಾನಾಶ್ರಯಪ್ರಮಾತ್ರಾದ್ಯಾಶ್ರಯಾದಜ್ಞಾನಾತ್ಫಲಾತ್ಮನಾ ಜನ್ಮಾಭಿಮುಖಂ ತನ್ನಿವರ್ತಕಂ ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿರವಿರುದ್ಧೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವಿಮತಂ ನ ಜ್ಞಾನನಿವರ್ತ್ಯ ಕರ್ಮತ್ವಾದಾರಬ್ಧಕರ್ಮವದಿತ್ಯನುಮಾನಾದನಾರಬ್ಧಮಪಿ ಕರ್ಮ ನ ಜ್ಞಾನನಿರಸ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅನಾಗತತ್ವಾದಿತಿ ।
ಅನಾರಬ್ಧಂ ಕರ್ಮ ಫಲರೂಪೇಣಾಪ್ರವೃತ್ತತ್ವಾತ್ಪ್ರವೃತ್ತೇನ ಜ್ಞಾನೇನ ನಿವರ್ತ್ಯಮ್ । ಆರಬ್ಧಂ ತು ಕರ್ಮ ಫಲರೂಪೇಣ ಜಾತತ್ವಾತ್ತದ್ಭೋಗಾದೃತೇ ನ ನಿವೃತ್ತಿಮರ್ಹತಿ । ಅನುಮಾನಂ ತ್ವಾಗಮಾಪಬಾಧಿತಮಪ್ರಮಾಣಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ನನ್ವನಾರಬ್ಧಕರ್ಮನಿವೃತ್ತಾವಪಿ ವಿದುಷಶ್ಚೇದಾರಬ್ಧಕರ್ಮ ನ ನಿವರ್ತತೇ ತಥಾ ಚ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯಾದಿಪ್ರವೃತ್ತೇರ್ವಿದ್ವದವಿದ್ವದ್ವಿಶೇಷೋ ನ ಸ್ಯಾದತ ಆಹ —
ಕಿಂಚೇತಿ ।
ಹೇತುಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಂ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಿಶದಯತಿ —
ಅನವಧೃತೇತಿ ।
ಸಂಪ್ರತಿ ವಿದ್ವದ್ವಿಷಯೇ ವಿಷಯಾಭಾವಾದ್ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯಸ್ಯಾನುತ್ಪತ್ತಿಮುಪನ್ಯಸ್ಯತಿ —
ಸ ಚೇತಿ ।
ಆಶಯಸ್ಯಾಗೃಹೀತವಿಶೇಷಸ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯಮಾತ್ರಸ್ಯಾಲಂಬನಸ್ಯೇತಿ ಯಾವತ್ । ಆಶ್ರಯಸ್ಯೇತಿ ಪಾಠೇಽಪ್ಯಯಮೇವಾರ್ಥಃ ।
ವಿದುಷೋ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯಾದಿಪ್ರತಿಭಾಸೇಽಪಿ ನ ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ತತ್ಸತ್ತ್ವಂ ಯಸ್ಯ ತು ಯಥಾಪೂರ್ವಂ ಸಂಸಾರಿತ್ವಮಿತ್ಯಾದಿನ್ಯಾಯವಿರೋಧಾದಿತಿ ಮತ್ವೋಕ್ತಮ್ —
ನ ಪೂರ್ವವದಿತಿ ।
ತತ್ರಾನುಭವಂ ಪ್ರಮಾಣಯತಿ —
ಶುಕ್ತಿಕಾದಾವಿತಿ ।
ಯಥಾಽಜ್ಞಾನವತೋ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯಭಾವೋಽನುಭೂಯತೇ ತಥಾ ತದ್ವತೋಽಪಿ ಕ್ವಚಿದ್ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಾಯೋ ದೃಶ್ಯತೇ । ತಥಾ ಚ ಕಥಂ ತವಾನುಭವವಿರೋಧೋ ನ ಪ್ರಸರೇದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪರೋಕ್ಷಜ್ಞಾನವತಿ ವಿಪರೀತಪ್ರತ್ಯಯಸತ್ತ್ವೇಽಪಿ ನಾಪರೋಕ್ಷಜ್ಞಾನವತಿ ತದ್ದಾರ್ಢ್ಯಮಿತ್ಯಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಽಽಹ —
ಕ್ವಚಿತ್ತ್ವಿತಿ ।
ಪರೋಕ್ಷಜ್ಞಾನಾಧಾರಃ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ । ಪಂಚಮೀ ತ್ವಪರೋಕ್ಷಜ್ಞಾನಾರ್ಥಾ । ಅಕಸ್ಮಾದಿತ್ಯಜ್ಞಾನಾತಿರಿಕ್ತಕ್ಲೃಪ್ತಸಾಮಗ್ರ್ಯಭಾವೋಕ್ತಿಃ ।
ವಿದುಷೋ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಾಭಾವಮುಕ್ತ್ವಾ ವಿಪಕ್ಷೇ ದೋಷಮಾಹ —
ಸಮ್ಯಗಿತಿ ।
ತತ್ಪೂರ್ವಕಮನುಷ್ಠಾನಮಾದಿಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।
ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಾವಿಸ್ರಂಭೇ ದೋಷಾಂತರಮಾಹ —
ಸರ್ವಂಚೇತಿ ।
ಜ್ಞಾನಾದಜ್ಞಾನಧ್ವಂಸೇ ತದುತ್ಥಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸವಿಷಯಸ್ಯ ಬಾಧಿತತ್ವಾನ್ನ ವಿದುಷೋ ರಾಗಾದಿರಿತ್ಯುಪಪಾದ್ಯ ಜ್ಞಾನಾನ್ಮೋಕ್ಷೇ ತಜ್ಜನ್ಮಮಾತ್ರೇಣ ಶರೀರಂ ಸ್ಥಿತಿಹೇತ್ವಭಾವಾತ್ಪತೇದಿತಿ ಸದ್ಯೋಮುಕ್ತಿಪಕ್ಷಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —
ಏತೇನೇತಿ ।
ಪ್ರವೃತ್ತಫಲಸ್ಯ ಕರ್ಮಣೋ ಭೋಗಾದೃತೇ ಕ್ಷಯೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತೇನ ನ್ಯಾಯೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ಆರಬ್ಧಕರ್ಮಣಾ ದೇಹಸ್ಥಿತಿಮುಕ್ತ್ವೇತರೇಷಾಂ ಜ್ಞಾನನಿವರ್ತ್ಯತ್ವಮುಪಸಮ್ಹರತಿ —
ಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತೇರಿತಿ ।
ತಸ್ಯ ಹ ನ ದೇವಾಶ್ಚ ನೇತಿ ವಿದುಷೋ ವಿದ್ಯಫಲಪ್ರಾಪ್ತೌ ವಿಘ್ನನಿಷೇಧಶ್ರುತ್ಯನುಪಪತ್ತ್ಯಾ ಯಥೋಕ್ತೋಽರ್ಥೋಭಾತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।
ನ ಕೇವಲಂ ಶ್ರುತಾರ್ಥಾಪತ್ತ್ಯಾ ಯಥೋಕ್ತಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿಃ ಕಿಂತು ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿಭ್ಯಾಮಪೀತ್ಯಾಹ —
ಕ್ಷೀಯಂತೇ ಚೇತ್ಯಾದಿನಾ ।