ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்³ரஹ்ம வா இத³மக்³ர ஆஸீத்ததா³த்மாநமேவாவேத் । அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி । தஸ்மாத்தத்ஸர்வமப⁴வத்தத்³யோ யோ தே³வாநாம் ப்ரத்யபு³த்⁴யத ஸ ஏவ தத³ப⁴வத்தத²ர்ஷீணாம் ததா² மநுஷ்யாணாம் தத்³தை⁴தத்பஶ்யந்ருஷிர்வாமதே³வ: ப்ரதிபேதே³(அ)ஹம் மநுரப⁴வம் ஸூர்யஶ்சேதி । ததி³த³மப்யேதர்ஹி ய ஏவம் வேதா³ஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ஸ இத³ம் ஸர்வம் ப⁴வதி தஸ்ய ஹ ந தே³வாஶ்சநாபூ⁴த்யா ஈஶதே । ஆத்மா ஹ்யேஷாம் ஸ ப⁴வதி அத² யோ(அ)ந்யாம் தே³வதாமுபாஸ்தே(அ)ந்யோ(அ)ஸாவந்யோ(அ)ஹமஸ்மீதி ந ஸ வேத³ யதா² பஶுரேவம் ஸ தே³வாநாம் । யதா² ஹ வை ப³ஹவ: பஶவோ மநுஷ்யம் பு⁴ஞ்ஜ்யுரேவமேகைக: புருஷோ தே³வாந்பு⁴நக்த்யேகஸ்மிந்நேவ பஶாவாதீ³யமாநே(அ)ப்ரியம் ப⁴வதி கிமு ப³ஹுஷு தஸ்மாதே³ஷாம் தந்ந ப்ரியம் யதே³தந்மநுஷ்யா வித்³யு: ॥ 10 ॥
யத்து ருணை: ப்ரதிப³த்⁴யத இதி, தந்ந அவித்³யாவத்³விஷயத்வாத் — அவித்³யாவாந்ஹி ருணீ, தஸ்ய கர்த்ருத்வாத்³யுபபத்தே:, ‘யத்ர வா அந்யதி³வ ஸ்யாத்தத்ராந்யோ(அ)ந்யத்பஶ்யேத்’ (ப்³ரு. உ. 4 । 3 । 31) இதி ஹி வக்ஷ்யதி — அநந்யத் ஸத்³வஸ்து ஆத்மாக்²யம் யத்ராவித்³யாயாம் ஸத்யாமந்யதி³வ ஸ்யாத் திமிரக்ருதத்³விதீயசந்த்³ரவத் தத்ராவித்³யாக்ருதாநேககாரகாபேக்ஷம் த³ர்ஶநாதி³கர்ம தத்க்ருதம் ப²லம் ச த³ர்ஶயதி, தத்ராந்யோ(அ)ந்யத்பஶ்யேதி³த்யாதி³நா ; யத்ர புநர்வித்³யாயாம் ஸத்யாமவித்³யாக்ருதாநேகத்வப்⁴ரமப்ரஹாணம் , ‘தத்கேந கம் பஶ்யேத்’ (ப்³ரு. உ. 4 । 3 । 31) இதி கர்மாஸம்ப⁴வம் த³ர்ஶயதி, தஸ்மாத³வித்³யாவத்³விஷய ஏவ ருணித்வம் , கர்மஸம்ப⁴வாத் , நேதரத்ர । ஏதச்சோத்தரத்ர வ்யாசிக்²யாஸிஷ்யமாணைரேவ வாக்யைர்விஸ்தரேண ப்ரத³ர்ஶயிஷ்யாம: ॥

ஜீவந்முக்திம் ஸாத⁴யதா ஜ்ஞாநப²லே ப்ரதிப³ந்தா⁴பா⁴வ உக்த இதா³நீம் பூர்வோக்தம் ஶங்காபீ³ஜமநுவத³தி —

யத்த்விதி ।

ருணித்வம் ஹி விது³ஷோ(அ)விது³ஷோ வேதி விகல்ப்யா(அ)(அ)த்³யம் தூ³ஷயந்த்³விதீயமங்கீ³கரோதி —

தந்நேத்யாதி³நா ।

ருணித்வஸ்யேதி ஶேஷ: ।

ததே³வ ஸ்பு²டயதி —

அவித்³யாவாநிதி ।

அவிது³ஷோ(அ)ஸ்தி கர்த்ருத்வாதீ³த்யத்ர மாநமாஹ —

யத்ரேதி ।

வக்ஷ்யமாணவாக்யார்த²ம் ப்ரக்ருதோபயோகி³த்வேந கத²யதி —

அநந்யதி³தி ।

ருணித்வம் விது³ஷோ நேத்யுக்தம் வ்யக்தீகர்தும் தஸ்ய நாஸ்தி கர்த்ருத்வாதீ³த்யத்ராபி ப்ரமாணமாஹ —

யத்ர புநரிதி ।

வித்³யாயாம் ஸத்யாமவித்³யாயாஸ்தத்க்ருதாநேகத்வப்⁴ரமஸ்ய ச ப்ரஹாணம் யத்ர ஸம்பத்³யதே தத்ர தஸ்மாதே³வ காரணாத்தத்கேநேத்யாதி³நா கர்மாதே³ரஸம்ப⁴வம் த³ர்ஶயதீதி யோஜநா ।

ப்ரமாணஸித்³த⁴மர்த²ம் நிக³மயதி —

தஸ்மாதி³தி ।

அவித்³யாவிஷயம்ருணித்வமித்யேதத்ப்ரபஞ்சயந்நவித்³யாஸூத்ரமவதாரயதி —

ஏதச்சேதி ।

தத³ணித்வமவித்³யாவிஷயம் யதா² ஸ்பு²டம் ப⁴வதி ததா²(அ)த² யோ(அ)ந்யாமித்யாதா³வநந்தரக்³ரந்த² ஏவ கத²தே ப்ரத²மமித்யர்த²: ।