ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்³ரஹ்ம வா இத³மக்³ர ஆஸீத்ததா³த்மாநமேவாவேத் । அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி । தஸ்மாத்தத்ஸர்வமப⁴வத்தத்³யோ யோ தே³வாநாம் ப்ரத்யபு³த்⁴யத ஸ ஏவ தத³ப⁴வத்தத²ர்ஷீணாம் ததா² மநுஷ்யாணாம் தத்³தை⁴தத்பஶ்யந்ருஷிர்வாமதே³வ: ப்ரதிபேதே³(அ)ஹம் மநுரப⁴வம் ஸூர்யஶ்சேதி । ததி³த³மப்யேதர்ஹி ய ஏவம் வேதா³ஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ஸ இத³ம் ஸர்வம் ப⁴வதி தஸ்ய ஹ ந தே³வாஶ்சநாபூ⁴த்யா ஈஶதே । ஆத்மா ஹ்யேஷாம் ஸ ப⁴வதி அத² யோ(அ)ந்யாம் தே³வதாமுபாஸ்தே(அ)ந்யோ(அ)ஸாவந்யோ(அ)ஹமஸ்மீதி ந ஸ வேத³ யதா² பஶுரேவம் ஸ தே³வாநாம் । யதா² ஹ வை ப³ஹவ: பஶவோ மநுஷ்யம் பு⁴ஞ்ஜ்யுரேவமேகைக: புருஷோ தே³வாந்பு⁴நக்த்யேகஸ்மிந்நேவ பஶாவாதீ³யமாநே(அ)ப்ரியம் ப⁴வதி கிமு ப³ஹுஷு தஸ்மாதே³ஷாம் தந்ந ப்ரியம் யதே³தந்மநுஷ்யா வித்³யு: ॥ 10 ॥
தத்³யதே²ஹைவ தாவத் — அத² ய: கஶ்சித³ப்³ரஹ்மவித் , அந்யாமாத்மநோ வ்யதிரிக்தாம் யாம் காஞ்சித்³தே³வதாம் , உபாஸ்தே ஸ்துதிநமஸ்காரயாக³ப³ல்யுபஹாரப்ரணிதா⁴நத்⁴யாநாதி³நா உப ஆஸ்தே தஸ்யா கு³ணபா⁴வமுபக³ம்ய ஆஸ்தே — அந்யோ(அ)ஸாவநாத்மா மத்த: ப்ருத²க் , அந்யோ(அ)ஹமஸ்ம்யதி⁴க்ருத:, மயா அஸ்மை ருணிவத்ப்ரதிகர்தவ்யம் — இத்யேவம்ப்ரத்யய: ஸந்நுபாஸ்தே, ந ஸ இத்த²ம்ப்ரத்யய: வேத³ விஜாநாதி தத்த்வம் । ந ஸ கேவலமேவம்பூ⁴த: அவித்³வாந் அவித்³யாதோ³ஷவாநேவ, கிம் தர்ஹி, யதா² பஶு: க³வாதி³: வாஹநதோ³ஹநாத்³யுபகாரைருபபு⁴ஜ்யதே, ஏவம் ஸ: இஜ்யாத்³யநேகோபகாரைருபபோ⁴க்தவ்யத்வாத் ஏகைகேந தே³வாதீ³நாம் ; அத: பஶுரிவ ஸர்வார்தே²ஷு கர்மஸ்வதி⁴க்ருத இத்யர்த²: । ஏதஸ்ய ஹி அவிது³ஷோ வர்ணாஶ்ரமாதி³ப்ரவிபா⁴க³வதோ(அ)தி⁴க்ருதஸ்ய கர்மணோ வித்³யாஸஹிதஸ்ய கேவலஸ்ய ச ஶாஸ்த்ரோக்தஸ்ய கார்யம் மநுஷ்யத்வாதி³கோ ப்³ரஹ்மாந்த உத்கர்ஷ: ; ஶாஸ்த்ரோக்தவிபரீதஸ்ய ச ஸ்வாபா⁴விகஸ்ய கார்யம் மநுஷ்யத்வாதி³க ஏவ ஸ்தா²வராந்தோ(அ)பகர்ஷ: ; யதா² சைதத் ததா² ‘அத² த்ரயோ வாவ லோகா:’ (ப்³ரு. உ. 1 । 5 । 16) இத்யாதி³நா வக்ஷ்யாம: க்ருத்ஸ்நேநைவாத்⁴யாயஶேஷேண । வித்³யாயாஶ்ச கார்யம் ஸர்வாத்மபா⁴வாபத்திரித்யேதத் ஸங்க்ஷேபதோ த³ர்ஶிதம் । ஸர்வா ஹி இயமுபநிஷத் வித்³யாவித்³யாவிபா⁴க³ப்ரத³ர்ஶநேநைவோபக்ஷீணா । யதா² ச ஏஷோ(அ)ர்த²: க்ருத்ஸ்நஸ்ய ஶாஸ்த்ரஸ்ய ததா² ப்ரத³ர்ஶயிஷ்யாம: ॥

தத³க்ஷராணி வ்யாகரோதி —

அதே²த்யாதி³நா ।

வித்³யாஸூத்ராநந்தர்யமவித்³யாஸூத்ரஸ்யாத²ஶப்³தா³ர்த²: । யாகோ³ க³ந்த⁴புஷ்பாதி³நா பூஜா । ப³ல்யுபஹாரோ நைவேத்³யஸமர்பணம் । ப்ரணிதா⁴நமைகாக்³ர்யம் । த்⁴யாநம் தத்ரைவாநந்தரிதப்ரத்யயப்ரவாஹகரணம் । ஆதி³பத³ம் ப்ரத³க்ஷிணாதி³க்³ரஹணார்த²ம் ।

பே⁴த³த³ர்ஶநமத்ரோபாஸநம் ந ஶாஸ்த்ரீயமித்யபி⁴ப்ரேத்யைததே³வ விவ்ருணோதி —

அந்யோ(அ)ஸாவிதி ।

தஸ்ய ப்ரத³க்ஷிணாதி³க்³ரஹணார்த²ம் ।

பே⁴த³த³ர்ஶநமத்ரோபாஸநம் ந ஶாஸ்த்ரீயமித்யபி⁴ப்ரேத்யைததே³வ விவ்ருணோதி —

அந்யோ(அ)ஸாவிதி ।

தஸ்ய மூலமாஹ —

ந ஸ இதி ।

வாக்யாந்தரமவதார்ய வ்யாசஷ்டே —

ந ஸ கேவலமிதி ।

ஸோ(அ)வித்³வாநேவமுக்தத்³ருஷ்டாந்தவஶாத்பஶுரிவ தே³வாநாம் ப⁴வதி தேஷாம் மத்⁴யே தஸ்யைகைகேந ப³ஹுபி⁴ருபகாரைர்போ⁴க்³யத்வாதி³தி யோஜநா ।

பஶுஸாம்யே ஸித்³த⁴மர்த²ம் கத²யதி —

அத இதி ।

அதா²நேநாவித்³யாஸூத்ரேண கிம் க்ருதம் ப⁴வதீத்யபேக்ஷாயாமவித்³யாயா: ஸம்ஸாரஹேதுத்வம் ஸூசிதமிதி வக்துமவித்³யாகார்ய கர்மப²லம் ஸம்க்ஷிபதி —

ஏதஸ்யேத்யாதி³நா ।

கர்மஸஹாயபூ⁴தா வித்³யா தே³வதாத்⁴யாநாத்மிகா । ஶாஸ்த்ரீயவத்ஸ்வாபா⁴விககர்மணோ(அ)பி த்³வைவித்⁴யம் ஸூசயிதும் சஶப்³த³: । தத்ர து ஸஹகாரிணீவித்³யா நக்³நஸ்த்ரீத³ர்ஶநாதி³ரூபேதி பே⁴த³: ।

கத²ம் யதோ²க்தம் கர்மப²லமவித்³யாவத: ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யதா² சேதி ।

ஸூத்ரத்³வைவித்⁴யஸித்³த்⁴யர்த²ம் வித்³யாஸூத்ரார்த²மநுக்ராமதி —

வித்³யாயாஶ்சேதி ।

ஸூத்ராந்தராஶங்காம் வாரயதி —

ஸர்வா ஹீதி ।

கத²மேதத³வக³ம்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

யதே²தி ।