బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
ప్రథమోఽధ్యాయఃచతుర్థం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
స నైవ వ్యభవత్స శౌద్రం వర్ణమమృజత పూషణమియం వై పూషేయం హీదం సర్వం పుష్యతి యదిదం కిఞ్చ ॥ ౧౩ ॥
సః పరిచారకాభావాత్పునరపి నైవ వ్యభవత్ ; స శౌద్రం వర్ణమసృజత — శూద్ర ఎవ శౌద్రః, స్వార్థేఽణి వృద్ధిః । కః పునరసౌ శౌద్రో వర్ణః, యః సృష్టః ? పూషణమ్ — పుష్యతీతి పూషా । కః పునరసౌ పూషేతి విశేషతస్తన్నిర్దిశతి — ఇయం పృథివీ పూషా ; స్వయమేవ నిర్వచనమాహ — ఇయం హి ఇదం సర్వం పుష్యతి యదిదం కిఞ్చ ॥

కర్తృపాలయితృధనార్జయితౄణాం సృష్టత్వాత్కృతం వర్ణాన్తరసృష్ట్యేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

స పరిచారకేతి ।

శౌద్రం వర్ణమసృజతేత్యత్రౌకారో వృద్ధిః ।

పుష్యతీతి పుషేత్యుక్తత్వాత్ప్రశ్నస్యానవకాశత్వమాశఙ్క్యాఽఽహ —

విశేషత ఇతి ।

పూషశబ్దస్యార్థాన్తరే ప్రసిద్ధత్వాత్కథం పృథివ్యాం వృత్తిరిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

స్వయమేవేతి ॥౧౩॥