పునరుక్తివైయర్థ్యమాశఙ్క్యోక్తమ్ —
ఉత్తరార్థ ఇతి ।
పూర్వత్ర దేవేషు దర్శితస్య వర్ణవిభాగస్య మనుష్యేషూత్తరగ్రన్థేన యోజనార్థ ఇతి యావత్ ।
సృష్టవర్ణచతుష్టయనివిష్టమవాన్తరవిభాగమభిధాతుమారభతే —
యత్తదితి ।
నాన్యేన దేవాన్తరరూపేణ క్షత్త్రాదివికారమన్తరేణేతి యావత్ । వికారాన్తరమగ్నిబ్రాహ్మణలక్షణమ్ ।
క్షత్త్రియేణేత్యత్ర వివక్షితమర్థమాహ —
ఇన్ద్రాదిదేవతాధిష్ఠిత ఇతి ।
వైశ్యేనేతి వస్వాద్యధిష్ఠితత్వముచ్యతే । శూద్రేణేతి పూషాధిష్ఠితత్వమ్ ।
అగ్న్యాదిభావమాపన్నస్య క్షత్త్రాదిభావో న తు క్షత్త్రాదిభావమాపన్నస్యాగ్న్యాదిభావ ఇత్యేతావన్మాత్రేణ బ్రహ్మణోవికృతత్వావికృతత్వమగ్నిబ్రాహ్మణస్తుత్యర్థముక్తమిత్యభిప్రేత్య తస్మాదిత్యాది వ్యాచష్టే —
యస్మాదితి ।
యథోక్తప్రార్థనాయా న్యాయ్యత్వం సాధయతి —
తదర్థమేవేతి ।
కర్మఫలదానార్థమితి యావత్ ।
మనుష్యాణాం మధ్యే కమపి మనుష్యమవలమ్బ్య కర్మఫలభోగాపేక్షాయామధికరణసంప్రదానభావేనావస్థితాగ్నీన్ద్రాదినిమిత్తక్రియాపేక్షా నాస్తి కిన్తు బ్రాహ్మణజాతిప్రాప్తిమాత్రేణ తత్సంబద్ధం జప్యాదికర్మావశ్యమ్భావీతి । తన్మాత్రేణ పురుషార్థః సిధ్యతీతి ప్రతీకగ్రహణపూర్వకమాహ —
మనుష్యాణామితి ।
కుత్ర తర్హి యథోక్తక్రియాపేక్షేతి తత్రాఽఽహ —
యత్ర త్వితి ।
దేవానాం మధ్యేఽగ్నిసంబద్ధమేవ కర్మ కృత్వా పురుషార్థలాభో మనుష్యాణాం మధ్యే తు బ్రాహ్మణ్యప్రయుక్తజప్యాదిమాత్రేణ తత్ప్రాప్తిరిత్యత్ర ప్రమాణమాహ —
స్మృతేశ్చేతి ।
జప్యగ్రహణం జాతిమాత్రప్రయుక్తకర్మోపలక్షణార్థమ్ । అన్యదగ్నిసంబద్ధం కర్మ ।
కోఽయం బ్రాహ్మణో నామ తత్రాఽఽహ —
మైత్ర ఇతి ।
సర్వేషు భూతేష్వభయప్రదో విశిష్టజాతిమానితి యావత్ ।
నను యథోక్తస్మృతేర్బ్రాహ్మణ్యప్రతిలమ్భమాత్రాదభ్యుదయలాభేఽపి కుతస్తతో నిఃశ్రేయససిద్ధిస్తత్రాఽఽహ —
పారివ్రాజ్యేతి ।
’బ్రాహ్మణా వ్యుత్థాయాథ భిక్షాచర్యఞ్చరన్తీ’తి బ్రాహ్మణస్య పారివ్రాజ్యం శ్రూయతే । తచ్చ ‘సంన్యాసాద్బ్రహ్మణః స్థాన’మితి బ్రహ్మలోకసాధనం మన్యతే । అతశ్చ బ్రాహ్మణజాతినిమిత్తం లోకమిచ్ఛన్తీతి యుక్తమిత్యర్థః ।
బ్రాహ్మణే మనుష్యేష్విత్యస్యార్థముపసమ్హరతి —
తస్మాదితి ।
హేతువాక్యమాదాయ వ్యాచష్టే —
యస్మాదితి ।
హిశబ్దార్థో యస్మాదిత్యుక్తః యత్స్రష్టృ బ్రహ్మ తదేతాభ్యాం యస్మత్సాక్షాదభవత్తస్మాదగ్నావేవేత్యాది యుక్తమితి యోజనా ।