ఉత్తరవాక్యవ్యావర్త్యం పూర్వపక్షమాహ —

బ్రహ్మణేతి ।

అత్పునరచేతనమకిఞ్చిత్కరమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

తచ్చేతి ।

సర్వైరేవ వణైః స్వస్య కర్తవ్యతయా తాన్ప్రతి నియన్తృ భూత్వేతి యోజనా ।

తస్య పుమర్థోపాయత్వప్రసిద్ధిమాదాయ ఫలితమాహ —

తస్మాదితి ।

అవిదితోఽపీతి చ్ఛేదః ।

దేవతాగుణవత్కర్మ ముక్తిహేతురితి పక్షం ప్రతిక్షేప్తుముత్తరం వాక్యముత్థాపయతి —

అత ఆహేతి ।

ఝానాదేవ ముక్తిర్న కర్మణేత్యాగమప్రసిద్ధమితి నిపాతయోరర్థః ।

తత్ర నిమిత్తముపాదానఞ్చేతి ద్వయం సంక్షిపతి —

అవిద్యేతి ।

నిమిత్తం నివృణోతి —

అగ్న్యధీనేతి ।

ఆత్మాఖ్యస్య లోకస్య సత్త్వే హేతుమాహ —

ఆత్మత్వేనేతి ।

అహం బ్రహ్మాస్మీత్యదృష్ట్వేతి సంబన్ధః । యః పరమాత్మానమవిదిత్వేవ మ్రియతే తమేనం పరమాత్మా న పాలయతీతి యోజనా ।

పరమాత్మనః స్వరూపత్వాదవిదితస్యాపి పాలయితృత్వం స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

స యద్యపీతి ।

లోకశబ్దాదుపరిష్టాత్తథాఽపీతి ద్రష్టవ్యమ్ । అవిదిత ఇత్యస్య వ్యాఖ్యానమవిద్యయేత్యాది ।

పరమాత్మాఖ్యో లోకో నాజ్ఞాతో భునక్తీత్యత్ర కర్మఫలభూతం లోకం వైధర్మ్యదృష్టాన్తతయా దర్శయతి —

అస్వ ఇవేతి ।

అజ్ఞాతస్యాపాలయితృత్వే సాధర్మ్యదృష్టాన్తమాహ —

సంక్యేతి ।

యథా లౌకికో దశమో దశమోఽస్మీత్యజ్ఞాతో న శోకాదినివర్తనేనాఽఽత్మానం భునక్తి తథా పరమాత్మాఽపీత్యర్థః ।

తత్రైవ శ్రుత్యుక్తం దృష్టాన్తద్వయం వ్యాచష్టే —

యథా చేత్యాదినా ।

అవిద్యాదీత్యాదిశబ్దేన తదుత్థం సర్వం సంగృహ్యతే ।

యదిహేత్యాదివాక్యాపోహ్యం చోద్యముత్థాపయతి —

నన్వితి ।

నన్వనిష్టఫలనిమిత్తస్యాపి కర్మణః ఫలప్రాప్తిధ్రౌవ్యాత్కథం కర్మణా మోక్షః సేత్స్యతి తత్రాఽఽహ —

ఇష్టేతి ।

బాహుల్యమశ్వమేధాదికర్మణో మహత్తరత్వం తద్ధి దురితమభిభూయ మోక్షమేవ సంపాదయిష్యతీత్యర్థః ।

యత్కృతకం తదనిత్యమితి న్యాయమాశ్రిత్య పరిహరతి —

తన్నేత్యాదినా ।

సప్తమ్యర్థః సంసారః ఇహేతినిపాతార్థం సూచయతి —

అద్భుతవదితి ।

అనేవంవిత్త్వం వ్యాకరోతి —

స్వం లోకమితి ।

యథోక్తో విధిరన్వయవ్యతిరేకాదిః పుణ్యకర్మచ్ఛిద్రేషు దురితప్రసక్తిం నివారయతి —

నైరన్తర్యేణేతి ।

తథా పుణ్యం సంచిన్వతోఽభిప్రాయమాహ —

అనేనేతి ।

ప్రక్రాన్తయచ్ఛబ్దాపేక్షితం కథయతి —

తత్కర్మేతి ।

ప్రాగుక్తన్యాయద్యోతీ హేతి నిపాతః ।

కారణరూపేణ కార్యస్య ద్రువత్వమాశఙ్క్యాఽఽహ —

తత్కారణయోరితి ।

ముక్తేరనిత్యత్వదోషసమాధిస్తర్హి కేన ప్రకారేణ స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

అత ఇతి ।

ఆత్మశబ్దార్థమాహ —

స్వం లోకమితి ।

తదేవ స్ఫుటయతి —

ఆత్మానమితీతి ।

ఆత్మశబ్దస్య ప్రకృతస్వలోకవిషయత్వే హేత్వన్తరమాహ —

ఇహ చేతి ।

ప్రయోగే తు పునరుక్తిభయాదర్థాన్తరవిషయత్వమపి స్యాదిత్యర్థః ।

విద్యాఫలమాకాఙ్క్షాద్వారా నిక్షిపతి —

స య ఇతి ।

కర్మఫలస్య క్షయిత్వముక్త్వా కర్మణోఽక్షయత్వం వదతో వ్యాహతిమాశఙ్క్యాఽఽహ —

కర్మేతి ।

వాక్యస్య వివక్షితమర్థం వైధర్మ్యదృష్టాన్తేన వ్యాచష్టే —

యథేతి ।

అవిదుష ఇతి చ్ఛేదః ।

కర్మక్షయేఽపి వా విదుషో దుఃఖాభావే దృష్టాన్తమాహ —

మిథిలాయామితి ।