வாக்யாந்தரமாதா³ய வ்யாக்²யாதும் பாதநிகாங்கரோதி —
ஆத்மைவேத்யாதி³நா ।
கர்மைவ ப³ந்த⁴நம் தத்ராதி⁴காரோ(அ)நுஷ்டா²நம் தஸ்மிந்நிதி யாவத் । வித்³யாதி⁴காரஸ்தது³பாயை ஶ்ரவணாதௌ³ ப்ரவ்ருத்திஸ்தத்ரேத்யர்த²: ।
யதோ²க்தாதி⁴காரிணோ தே³வாதி³பீ⁴ ரக்ஷணம் ப்ரவ்ருத்திமார்கே³ நியமேந ப்ரவர்தகமிதி ஶங்கதே —
நந்விதி ।
உக்தமங்கீ³கரோதி —
பா³ட⁴மிதி ।
தர்ஹி ப்ரவர்தகாந்தரம் ந வக்தவ்யம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
கர்மாதி⁴காரேதி ।
கர்மஸ்வதி⁴காரேண ஸ்வகோ³சரத்வம் ப்ராப்தாநேவ தே³வாத³யோ(அ)பி ரக்ஷந்தி ந ஸர்வாஶ்ரமஸாதா⁴ரணம் ப்³ரஹ்மசாரிணமதோ(அ)ஸ்ய கர்மமார்கே³ ப்ரவ்ருத்தௌ தே³வாதி³ரக்ஷணஸ்யாஹேதுத்வாத்³ப்³ரஹ்மசாரிணோ நிவ்ருத்திம் த்யக்த்வா ப்ரவ்ருத்திபக்ஷபாதே காரணம் வாச்யமித்யர்த²: ।
மநுஷ்யமாத்ரம் கர்மண்யேவ ப³லாத்ப்ரவர்தயந்தி தேஷாமசிந்த்யஶக்தித்வாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
அந்யதே²தி ।
ஸ்வகோ³சராரூடா⁴நேவேத்யேவகாரஸ்ய வ்யாவர்த்யம் கீர்தயதி —
ந த்விதி ।
விஶிஷ்டாதி⁴காரோ க்³ருஹஸ்தா²நுஷ்டே²யகர்மஸு க்³ருஹஸ்த²த்வேந ஸ்வாமித்வம் தேந தே³வகோ³சரதாமப்ராப்தமித்யர்த²: ।
தே³வாதி³ரக்ஷணஸ்யாகாரணத்வே ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
ப்ரத்யக³வித்³யா யதோ²க்தாதி⁴காரிணோ நியமேந ப்ரவ்ருத்த்யநுராகே³ ஹேதுரிதி ஶங்கதே —
நந்விதி ।
ததே³வ ஸ்பு²டயதி —
அவித்³வாநிதி ।
தஸ்யா: ஸ்வரூபேண ப்ரவர்தகத்வம் தூ³ஷயதி —
ஸா(அ)பீதி ।
அவித்³யாயஸ்தர்ஹி ப்ரவ்ருத்த்யந்வயவ்யதிரேகௌ கத²மித்யாஶங்க்ய காரணகாரணத்வேநேத்யாஹ —
ப்ரவர்தகேதி ।
ஸத்யந்யஸ்மிந்காரணே(அ)காரணமேவாவித்³யா ப்ரவ்ருத்தேரிதி சேத்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஏவம் தர்ஹீதி ।
உத்தரவாக்யமுத்தரத்வேநாவதார்ய தஸ்மிந்விவக்ஷிதம் ப்ரவர்தகம் ஸம்க்ஷிபதி —
ததி³ஹாபி⁴தீ⁴யத இதி ।
தத்ரார்த²த: ஶ்ருத்யந்தரம் ஸம்வாத³யதி —
ஸ்வாபா⁴விக்யாமிதி ।
தத்ரைவ ப⁴க³வத: ஸம்மதிமாஹ —
ஸ்ம்ருதௌ சேதி ।
’அத² கேந ப்ரயுக்தோ(அ)யம்’ இத்யாதி³ப்ரஶ்நஸ்யோத்தரம் –
‘காம ஏஷ க்ரோத⁴ ஏஷ ரஜோகு³ணஸமுத்³ப⁴வ:’(ப⁴. கீ³. 3 । 37) இத்யாதி³ ।
’அகாமத: க்ரியா காசித்³த்³ருஶ்யதே நேஹ கஸ்யசித் ।
யத்³யத்³தி⁴ குருதே ஜந்துஸ்தத்தத்காமஸ்ய சேஷ்டிதம்’ ॥
இதி வாக்யமாஶ்ரித்யா(அ)(அ)ஹ —
மாநவே சேதி ।
த³ர்ஶிதமிதி ஶேஷ: ।
உக்தே(அ)ர்தே² த்ருதீயாத்⁴யாயஶேஷமபி ப்ரமாணயதி —
ஸ ஏஷோ(அ)ர்த² இதி ॥16॥