తత్ప్రసిద్ధిముపపాదయితుం పృచ్ఛతి —
నన్వితి ।
సాధ్యసాధనాత్మకే జగతి యత్పితృత్వమవిద్యావతో భావి తత్ప్రత్యక్షత్వాత్ప్రసిద్ధమ్ అనుభూయతే హి జాయాది సంపాదయన్నవిద్వానిత్యాహ —
ఉచ్యత ఇతి ।
శ్రుత్యా చ ప్రాగుక్తత్వాత్ప్రసిద్ధమేతదిత్యాహ —
అభిహితఞ్చేతి ।
యచ్చ మేధాతపోభ్యాం స్రష్టృత్వం మన్త్రబ్రాహ్మణయోరుక్తం తదపి ప్రసిద్ధమేవ విద్యాకర్మపుత్రాణామభావే లోకత్రయోత్పత్త్యనుపపత్తేరిత్యాహ —
తత్ర చేతి ।
పూర్వోత్తరగ్రన్థః సప్తమ్యర్థః ।
పుత్రేణైవాయం లోకో జయ్య ఇత్యాదౌ వక్ష్యమాణత్వాచ్చాస్యార్థాస్య ప్రసిద్ధతేత్యాహ —
వక్ష్యమాణఞ్చేతి ।
మన్త్రార్థస్య ప్రసిద్ధత్వే మన్త్రస్య ప్రసిద్ధార్థవిషయం బ్రాహ్మణముపపన్నమిత్యుపసంహరతి —
తస్మాదితి ।
ప్రకారాన్తరేణ మన్త్రార్థస్య ప్రసిద్ధత్వమాహ —
ఎషణా హీతి ।
ఫలవిషయత్వం తస్యాః స్వానుభవసిద్ధమితి వక్తుం హిశబ్దః ।
తస్యా లోకప్రసిద్ధత్వేఽపి కథం మన్త్రార్థస్య ప్రసిద్ధత్వమత ఆహ —
ఎషణా చేతి ।
జాయాద్యాత్మకస్య కామస్య సంసారారమ్భకత్వవన్మోక్షేఽపి కామః సంసారమారభేత కామత్వావిశేషాదిత్యతిప్రసంగమాశఙ్క్యాఽఽహ —
బ్రహ్మవిద్యేతి ।
తస్యా విషయో మోక్షః । తస్మిన్నద్వితీయత్వాద్రాగాదిపరిపన్థిని కామాపరపర్యాయో రాగో నావకల్పతే । న హి మిథ్యాజ్ఞాననిదానో రాగః సమ్యగ్జ్ఞానాధిగమ్యే మోక్షే సంభవతి । శ్రద్ధా తు తత్ర భవతి తత్త్వబోధాధీనతయా సంసారవిరోధిని తన్న సంసారానుషక్తిర్ముక్తావిత్యర్థః ।
శాస్త్రీయస్య జాయాదేః సంసారహేతుత్వే కర్మాదేరశాస్త్రీయస్య కథం తద్ధేతుత్వమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
ఎతేనేతి ।
అవిద్యోత్థస్య కామస్య సంసారహేతుత్వోపదర్శనేనేతి యావత్ । స్వాభావికాభ్యామవిద్యాధీనకామప్రయుక్తాభ్యామిత్యర్థః ।
ఇతశ్చ తయోర్జగత్సృష్టిప్రయోజకత్వమేష్టవ్యమిత్యాహ —
స్థావరాన్తస్యేతి ।
యత్సప్తాన్నానీత్యాదిమన్త్రస్య మేధయా హీత్యాదిబ్రాహ్మణస్య చాక్షరోత్థమర్థముక్త్వా తాత్పర్యమాహ —
వివక్షితస్త్వితి ।
శాస్త్రపరవశస్య శాస్త్రవశాదేవ సాధ్యసాధనభావాదశాస్త్రీయాద్వైతముఖ్యసంభవాన్న తస్యాత్ర వివక్షితమిత్యర్థః ।
శాస్త్రీయస్య సాధ్యసాధనభావస్య వివక్షితత్వే హేతుమాహ —
బ్రహ్మేతి ।
తదేవ ప్రపఞ్చయతి —
సర్వో హీతి ।
దుఃఖయతీతి దుఃఖస్తద్ధేతురితి యావత్ । ప్రకృతమన్త్రబ్రాహ్మణవ్యాఖ్యాసమాప్తావితిశబ్దో వివక్షితార్థప్రదర్శనసమాప్తో వా ।