మన్త్రాన్తరమాదాయాఽఽకాఙ్క్షాద్వారా బ్రాహ్మణముత్థాప్య వ్యాచష్టే —
ద్వే దేవానిత్యాదినా ।
హుతప్రహుతయోర్దేవాన్నత్వే సంప్రతితనమనుష్ఠానమనుకూలయతి —
యస్మాదితి ।
పక్షాన్తరముపన్యస్య వ్యాకరోతి —
అథో ఇతి ।
యది దర్శపూర్ణమాసౌ దేవాన్నే కథం తర్హి హుతప్రహుతే ఇతి పక్షస్య ప్రాప్తిస్తత్రాఽఽహ —
ద్విత్వేతి ।
తర్హి ద్వే దేవానితి శ్రుతద్విత్వస్య హుతప్రహుతయోరపి సంభవాన్న ప్రథమపక్షస్య పూర్వపక్షత్వమత ఆహ —
యద్యపీతి ।
ప్రసిద్ధతరత్వే హేతుమాహ —
మన్త్రేతి ।
‘అగ్నయే జుష్టం నిర్వపామి’ ‘అగ్నిరిదం హవిరజుషత’ ఇత్యాదిమన్త్రేషు దర్శపూర్ణమాసయోర్దేవాన్నత్వస్య ప్రతిపన్నత్వాదితి యావత్ ।
ఇతశ్చ దర్శపూర్ణమాసయోరేవ దేవాన్నత్వమితి వక్తుం సామాన్యన్యాయమాహ —
గుణేతి ।
గుణప్రధానయోరేకత్ర సాధారణశబ్దాత్ప్రాప్తౌ సత్యాం ప్రథమతరా ప్రధానే భవత్యవగతిర్గౌణముఖ్యయోర్ముఖ్యే కార్యసంప్రత్యయ ఇతి న్యాయాదిత్యర్థః ।
అస్త్వేవం ప్రస్తుతే కిం జాతం తదాహ —
దర్శపూర్ణమాసయోశ్చేతి ।
తయోర్నిరపేక్షశ్రుతిదృష్టతయా సాపేక్షస్మృతిసిద్ధహుతాద్యపేక్షయా ప్రాధాన్యం సిద్ధం తథా చ ప్రదానయోస్తయోరితరయోశ్చ గుణయోరేకత్ర ప్రాప్తౌ ప్రధానయోరేవ ద్వే దేవానితి మన్త్రేణ గ్రహో యుక్తిమానిత్యర్థః ।
దర్శపూర్ణమాసయోర్దేవాన్నత్వే సమనన్తరనిషేధవాక్యమనుకూలయతి —
యస్మాదితి ।
ఇష్టియజనశీలో న స్యాదితి సంబన్ధః ।
నను తద్యజనశీలత్వాభావే కుతో దర్శపూర్ణమాసయోర్దేవార్థత్వం న హి తావన్నిష్పన్నౌ తదర్థావిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
ఇష్టిశబ్దేనేతి ।
కిం పునరస్మిన్వాక్యే కామ్యేష్టివిషయత్వమిష్టిశబ్దస్యేత్యత్ర నియామకం తత్ర కిలశబ్దసూచితాం పాఠకప్రసిద్ధిమాహ —
శాతపథీతి ।
కామ్యేష్టీనామనుష్ఠాననిషేధే స్వర్గకామవాక్యవిరోధః స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
తాచ్ఛీల్యేతి ।
తత్ర విహితస్యోకఞ్ప్రత్యయస్యాత్ర ప్రయోగాత్కామ్యేష్టియజనప్రధానత్వమిహ నిషిధ్యతే తచ్చ దేవప్రధానయోర్దర్శపూర్ణమాసయోరవశ్యానుష్ఠేయత్వసిద్ధ్యర్థం న తు తాః స్వతో నిషిధ్యన్తే తన్న స్వర్గకామవాక్యవిరోధోఽస్తీత్యర్థః ।