ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃಪಂಚಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಪೃಥಿವ್ಯೈ ಚೈನಮಗ್ನೇಶ್ಚ ದೈವೀ ವಾಗಾವಿಶತಿ ಸಾ ವೈ ದೈವೀ ವಾಗ್ಯಯಾ ಯದ್ಯದೇವ ವದತಿ ತತ್ತದ್ಭವತಿ ॥ ೧೮ ॥
ಪೃಥಿವ್ಯೈ ಪೃಥಿವ್ಯಾಃ ಚ ಏನಮ್ ಅಗ್ನೇಶ್ಚ ದೈವೀ ಅಧಿದೈವಾತ್ಮಿಕಾ ವಾಕ್ ಏನಂ ಕೃತಸಂಪ್ರತ್ತಿಕಮ್ ಆವಿಶತಿ ; ಸರ್ವೇಷಾಂ ಹಿ ವಾಚ ಉಪಾದಾನಭೂತಾ ದೈವೀ ವಾಕ್ ಪೃಥಿವ್ಯಗ್ನಿಲಕ್ಷಣಾ ; ಸಾ ಹ್ಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಾಸಂಗಾದಿದೋಷೈರ್ನಿರುದ್ಧಾ । ವಿದುಷಸ್ತದ್ದೋಷಾಪಗಮೇ ಆವರಣಭಂಗ ಇವೋದಕಂ ಪ್ರದೀಪಪ್ರಕಾಶವಚ್ಚ ವ್ಯಾಪ್ನೋತಿ ; ತದೇತದುಚ್ಯತೇ — ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಅಗ್ನೇಶ್ಚೈನಂ ದೈವೀ ವಾಗಾವಿಶತೀತಿ । ಸಾ ಚ ದೈವೀ ವಾಕ್ ಅನೃತಾದಿದೋಷರಹಿತಾ ಶುದ್ಧಾ, ಯಯಾ ವಾಚಾ ದೈವ್ಯಾ ಯದ್ಯದೇವ ಆತ್ಮನೇ ಪರಸ್ಮೈ ವಾ ವದತಿ ತತ್ತತ್ ಭವತಿ — ಅಮೋಘಾ ಅಪ್ರತಿಬದ್ಧಾ ಅಸ್ಯ ವಾಗ್ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ॥

ಪೃಥಿವ್ಯೈ ಚೇತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಾವಷ್ಟಂಭೇನ ಪಕ್ಷದ್ವಯಂ ಪ್ರತಿಕ್ಷಿಪ್ಯ ತದಕ್ಷರಾಣಿ ವ್ಯಚಷ್ಟೇ —

ಪೃಥಿವ್ಯಾ ಇತಿ ।

ಏನಮಿತ್ಯುಕ್ತಮನೂದ್ಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —

ಏನಮಿತಿ ।

ಕಥಂ ಪುನಃ ಸೂತ್ರಾತ್ಮಭೂತಾ ವಾಗುಪಾಸಕಮಾವಿಶತಿ ತತ್ರಾಹ —

ಸರ್ವೇಷಾಂ ಹೀತಿ ।

ತರ್ಹಿ ತಯೋರಭೇದಾದವಿದುಷೋಽಪಿ ವ್ಯಾಪ್ತೈವ ವಾಗಿತಿ ವಿದುಷಿ ವಿಶೇಷೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಸಾ ಹೀತಿ ।

ದೈವ್ಯಾಂ ವಾಚಿ ದೋಷವಿಗಮಮುತ್ತರವಾಕ್ಯೇನ ಸಾಧಯತಿ —

ಸಾ ಚೇತಿ ।

ವಿದ್ವದ್ವಾಚಃ ಸ್ವರೂಪಂ ಸಂಕ್ಷಿಪತಿ —

ಅಮೋಘೇತಿ ॥೧೮॥