తత్త్వమస్యాదివాక్యమైక్యపరం తచ్ఛేషః సృష్ట్యాదివాక్యమిత్యుక్తేఽర్థే ద్రవిడాచార్యసమ్మతిమాహ —

అత్ర చేతి ।

తత్ర దృష్టాన్తరూపామాఖ్యాయికాం ప్రమాణయతి —

కశ్చిదితి ।

జాతమాత్రే ప్రాగవస్థాయామేవ రాజాఽసీత్యభిమానాభివ్యక్తేరిత్యర్థః । తాభ్యాం తత్పరిత్యాగే నిమిత్తవిశేషస్యానిశ్చితత్వద్యోతనార్థం కిలేత్యుక్తమ్ । వ్యాధిజాతి ప్రత్యయః తత్ప్రయుక్తో వ్యాధోఽస్మీత్యభిమానో యస్య స తథా వ్యాధజాతకర్మాణి తత్ప్రయుక్తాని మాంసవిక్రయణాదీని । రాజాఽస్మీత్యభిమానపూర్వకం తజ్జాతిప్రయుక్తాని పరిపాలనాదీని కర్మాణి ।

అజ్ఞానం తత్కార్యం చోక్త్వా జ్ఞానం తత్ఫలం చ దర్శయతి —

యదేత్యాదినా ।

బోధనప్రకారమభినయతి —

న త్వమితి ।

కథం తర్హి శబరవేశ్మప్రవేశస్తత్రాఽఽహ —

కథఞ్చిదితి ।

రాజాఽహమస్మీత్యభిమానపూర్వకమాత్మనః పితృపైతామహీం పదవీమనువర్తత ఇతి సంబన్ధః ।

దార్ష్టాన్తికరూపామాఖ్యాయికామాచష్టే —

తథేతి ।

జీవస్య పరస్మాద్విభాగే నిమిత్తమజ్ఞానం తత్కార్యఞ్చ ప్రసిద్ధమితి ద్యోతయితుం కిలేత్యుక్తమ్ ।

సంసారధర్మానువర్తనే హేతుమాహ —

పరమాత్మతామితి ।

ఉక్తావిద్యాతత్కార్యవిరోధినీం బ్రహ్మాత్మవిద్యాం లమ్భయతి —

న త్వమితి ।

రాజపుత్రస్య రాజాఽస్మీతి ప్రత్యయవద్వాక్యాదేవాధికారిణి బ్రహ్మాస్మీతి ప్రత్యయశ్చేత్కృతం విస్ఫులిఙ్గాదిదృష్టాన్తశ్రుత్యేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

అత్రేతి ।

తథాఽపి కథం బ్రహ్మప్రత్యయదార్ఢ్యం తత్రాఽఽహ —

విస్ఫులిఙ్గస్యేతి ।

దృష్టాన్తేష్వేకత్వదర్శనం తస్మాదితి పరామృష్టమ్ ।

ఉత్పత్త్యాదిభేదే నాస్తి శాస్త్రతాత్పర్యమిత్యత్ర హేత్వన్తరమాహ —

సైన్ధవేతి ।

చకారోఽవధారణాదితి పదమనుకర్షతి ।

సంగృహీతమర్థం వివృణోతి —

యది చేత్యాదినా ।

నిన్దావచనం చ న ప్రాయోక్ష్యతేతి సంబన్ధః ।

ఎకత్వస్యావధారణఫలమాహ —

తస్మాదితి ।

ఎకత్వస్య భేదసహత్వం వారయితుమేకరూపవిశేషణమ్ । ఆదిశబ్దేన ప్రవేశనియమనే గృహ్యేతే । న తత్ప్రత్యయకరణాయేత్యత్ర తచ్ఛబ్దేనోత్పత్త్యాదిభేదో వివక్షితః ।