ಕಿಂಚ ಪರಸ್ಯೈಕದೇಶೋ ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಮೇತ್ಯತ್ರ ತದೇಕದೇಶಃ ಸ್ವಾಭಾವಿಕೋ ವಾ ಸ್ಯಾದೌಪಾಧಿಕೋ ವೇತಿ ವಿಕಲ್ಪ್ಯಾಽಽದ್ಯಂ ದೂಷಯತಿ —
ನ ಚೇತಿ ।
ವಿಪಕ್ಷೇ ದೋಷಮಾಹ —
ಅದೇಶಸ್ಯೇತಿ ।
ದ್ವಿತೀಯಮುತ್ಥಪಯತಿ —
ಅಥೇತಿ ।
ಏಕದೇಶಸ್ಯೌಪಾಧಿಕತ್ವಪಕ್ಷೇ ಪರಸ್ಮಿನ್ವಿವೇಕವತಾಂ ತದಖಂಡತ್ವಬುದ್ಧಿಭಾಜಾಂ ತದೇಕದೇಶೋ ವಸ್ತುತಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತ್ವಾ ವ್ಯವಹಾರಾಲಂಬನಮಿತಿ ನೈವ ಬುದ್ಧಿರ್ಜಾಯತ ಔಪಾಧಿಕಸ್ಯ ಸ್ಫಟಿಕಲೌಹಿತ್ಯವನ್ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿತ್ಯುತ್ತರಮಾಹ —
ನ ತದೇತಿ ।
ನನು ಜೀವೇ ಕರ್ತಾಽಹಂ ಭೋಕ್ತಾಽಹಮಿತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಧೀಃ ಸರ್ವೇಷಾಮುಪಲಭ್ಯತೇ । ಸಾ ಚ ತಸ್ಯ ವಸ್ತುತೋಽಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಬ್ರಹ್ಮಮಾತ್ರತ್ವಾನ್ಮಂಚಕ್ರೋಶನಧೀವದುಪಚರಿತಾ । ತಸ್ಮಾದುಭಯೇಷಾಮುಕ್ತಾತ್ಮಬುದ್ಧಿದರ್ಶನಾತ್ಮಪರಮಾತ್ಮೈಕದೇಶತ್ವಂ ಜೀವಸ್ಯ ದುರ್ವಾರಮಿತಿ ಚೋದಯತಿ —
ಅವಿವೇಕಿನಾಮಿತಿ ।
ತತ್ರಾವಿವೇಕಿನಾಂ ಯಥೋಕ್ತಾ ಬುದ್ಧಿರುಪಚರಿತಾ ನ ಭವತ್ಯತಸ್ಮಿಂಸ್ತದ್ಬುದ್ಧಿತ್ವೇನಾವಿದ್ಯಾತ್ವಾದಿತಿ ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತಥಾಽಪಿ ವಿವೇಕಿನಾಮೀದೃಶಧೀರುಪಚರಿತೇತಿ ಚೇತ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ವಿವೇಕಿನಾಂಚೇತಿ ।
ತೇಷಾಂ ಸಂವ್ಯವಹಾರೋಽಭಿಜ್ಞಾಭಿವದನಾತ್ಮಕಸ್ತಾವನ್ಮಾತ್ರಸ್ಯಾಽಽಲಂಬನಮಾಭಾಸಭೂತೋಽರ್ಥಸ್ತದ್ವಿಷಯತ್ವಾತ್ತದ್ಬುದ್ಧೇರಪಿ ಮಿಥ್ಯಾಬುದ್ಧಿತ್ವಾದುಪಚರಿತತ್ವಾಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವಿವೇಕಿನಾಮವಿವೇಕಿನಾಂಚಾಽಽತ್ಮನಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಧೀರುಪಲಬ್ಧೇತ್ಯೇತಾವತಾ ನ ತಸ್ಯ ವಸ್ತುತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಶತ್ವಾದಿ ಸಿಧ್ಯತೀತ್ಯೇತದ್ದೃಷ್ಟಾಂತೇನ ಸಾಧಯತಿ —
ಯಥೇತಿ ।
ಅವಿವೇಕಿನಾಮಿವೇತ್ಯಪೇರರ್ಥಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವಸ್ತುತೋಂಽಶಾದಿಕಲ್ಪನಾ ನ ಕರ್ತವ್ಯೇತಿ ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಮುಪಸಂಹರತಿ —
ಅತ ಇತಿ ।
ಅಂಶಾಂಶಿನೋರ್ವಿಶದೀಕರಣಮೇಕದೇಶೈಕದೇಶೀತಿ ।
ಅತಃಶಬ್ದೋಪಾತ್ತಮೇವ ಹೇತುಂ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ಸರ್ವಕಲ್ಪನೇತಿ ।
ಸರ್ವಾಸಾಂ ಕಲ್ಪನಾನಾಮಪನಯನಮೇವಾರ್ಥಃ ಸಾರತ್ವೇನಾಭೀಷ್ಟಸ್ತತ್ಪರತ್ವಾದುಪನಿಷದಾಂ ತದೇಕಸಮಾಧಿಗಮ್ಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ನ ಕದಾಚಿದಪಿ ಕಲ್ಪನಾಽಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಉಪನಿಷದಾಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಕವಸ್ತುಪರತ್ವೇ ಫಲಿತಮಾಹ —
ಅತೋ ಹಿತ್ವೇತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ನಿರ್ವಿಶೇಷತ್ವೇಽಪ್ಯಾತ್ಮನಸ್ತದೇಕದೇಶಸ್ಯ ಸವಿಶೇಷತ್ವಂ ಕಿಂ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನಾಽಽತ್ಮಾನಮಿತಿ ।
ಆತ್ಮಾ ನಿರ್ವಿಶೇಷಶ್ಚೇತ್ಕಥಂ ತಸ್ಮಿನ್ವ್ಯವಹಾರತ್ರಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಆತ್ಮನಿ ಸರ್ವೋ ವ್ಯವಹಾರೋ ನಾಮರೂಪೋಪಾಧಿಪ್ರಯುಕ್ತ ಇತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಮಾಣಮಾಹ —
ರೂಪಂ ರೂಪಮಿತಿ ।
ಅಸಂಸಾರಧರ್ಮಿಣೀತ್ಯುಕ್ತಂ ವಿಶೇಷಣಂ ವಿಶದಯತಿ —
ನ ಸ್ವತ ಇತಿ ।
ಭ್ರಾಂತ್ಯಾ ಸಂಸಾರಿತ್ವಮಾತ್ಮನೀತ್ರ ಮಾನಮಾಹ —
ಧ್ಯಾಯತೀತಿ ।
ಕೂಟಸ್ಥತ್ವಾಸಂಗತ್ವಾದಿರ್ನ್ಯಾಯಃ । ಪರಮಾತ್ಮನಃ ಸಾಂಶತ್ವಪಕ್ಷೋ ನಿರಾಕೃತಃ ।
ನನು ತಸ್ಯ ನಿರಂಶತ್ವೇಽಪಿ ಕುತೋ ಜೀವಸ್ಯ ತನ್ಮಾತ್ರತ್ವಂ ತದೇಕದೇಶತ್ವಾದಿಸಂಭವಾದತ ಆಹ —
ಏಕದೇಶ ಇತಿ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ‘ಪಾದೋಽಸ್ಯ ವಿಶ್ವಾ ಭೂತಾನಿ’(ಋ. ೧೦ । ೮ । ೯೦ । ೩) ‘ಮಮೈವಾಂಶೋ ಜೀವಲೋಕೇ’(ಭ. ಗೀ. ೧೫ । ೭) ‘ಅಂಶೋ ನಾನಾವ್ಯಪದೇಶಾತ್’(ಬ್ರ. ಸೂ. ೨-೩-೪೨.) ‘ ಸರ್ವ ಏತ ಆತ್ಮನೋ ವ್ಯುಚ್ಚರಂತಿ’ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಸ್ಮೃತಿವಾದಾಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಅಂಶಾದೀತಿ ।