ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²மம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ யதோ²ர்ணநாபி⁴ஸ்தந்துநோச்சரேத்³யதா²க்³நே: க்ஷுத்³ரா விஸ்பு²லிங்கா³ வ்யுச்சரந்த்யேவமேவாஸ்மாதா³த்மந: ஸர்வே ப்ராணா: ஸர்வே லோகா: ஸர்வே தே³வா: ஸர்வாணி பூ⁴தாநி வ்யுச்சரந்தி தஸ்யோபநிஷத்ஸத்யஸ்ய ஸத்யமிதி ப்ராணா வை ஸத்யம் தேஷாமேஷ ஸத்யம் ॥ 20 ॥
ஸர்வோபநிஷதா³ம் பரமாத்மைகத்வஜ்ஞாபநபரத்வே அத² கிமர்த²ம் தத்ப்ரதிகூலோ(அ)ர்த²: விஜ்ஞாநாத்மபே⁴த³: பரிகல்ப்யத இதி । கர்மகாண்ட³ப்ராமாண்யவிரோத⁴பரிஹாராயேத்யேகே ; கர்மப்ரதிபாத³காநி ஹி வாக்யாநி அநேகக்ரியாகாரகப²லபோ⁴க்த்ருகர்த்ராஶ்ரயாணி, விஜ்ஞாநாத்மபே⁴தா³பா⁴வே ஹி அஸம்ஸாரிண ஏவ பரமாத்மந ஏகத்வே, கத²ம் இஷ்டப²லாஸு க்ரியாஸு ப்ரவர்தயேயு:, அநிஷ்டப²லாப்⁴யோ வா க்ரியாப்⁴யோ நிவர்தயேயு: ? கஸ்ய வா ப³த்³த⁴ஸ்ய மோக்ஷாய உபநிஷதா³ரப்⁴யேத ? அபி ச பரமாத்மைகத்வவாதி³பக்ஷே கத²ம் பரமாத்மைகத்வோபதே³ஶ: ? கத²ம் வா தது³பதே³ஶக்³ரஹணப²லம் ? ப³த்³த⁴ஸ்ய ஹி ப³ந்த⁴நாஶாய உபதே³ஶ: ; தத³பா⁴வே உபநிஷச்சா²ஸ்த்ரம் நிர்விஷயமேவ । ஏவம் தர்ஹி உபநிஷத்³வாதி³பக்ஷஸ்ய கர்மகாண்ட³வாதி³பக்ஷேண சோத்³யபரிஹாரயோ: ஸமாந: பந்தா²: — யேந பே⁴தா³பா⁴வே கர்மகாண்ட³ம் நிராலம்ப³நமாத்மாநம் ந லப⁴தே ப்ராமாண்யம் ப்ரதி, ததா² உபநிஷத³பி । ஏவம் தர்ஹி யஸ்ய ப்ராமாண்யே ஸ்வார்த²விகா⁴தோ நாஸ்தி, தஸ்யைவ கர்மகாண்ட³ஸ்யாஸ்து ப்ராமாண்யம் ; உபநிஷதா³ம் து ப்ராமாண்யகல்பநாயாம் ஸ்வார்த²விகா⁴தோ ப⁴வேதி³தி மா பூ⁴த்ப்ராமாண்யம் । ந ஹி கர்மகாண்ட³ம் ப்ரமாணம் ஸத் அப்ரமாணம் ப⁴விதுமர்ஹதி ; ந ஹி ப்ரதீ³ப: ப்ரகாஶ்யம் ப்ரகாஶயதி, ந ப்ரகாஶயதி ச இதி । ப்ரத்யக்ஷாதி³ப்ரமாணவிப்ரதிஷேதா⁴ச்ச — ந கேவலமுபநிஷதோ³ ப்³ரஹ்மைகத்வம் ப்ரதிபாத³யந்த்ய: ஸ்வார்த²விகா⁴தம் கர்மகாண்ட³ப்ராமாண்யவிகா⁴தம் ச குர்வந்தி ; ப்ரத்யக்ஷாதி³நிஶ்சிதபே⁴த³ப்ரதிபத்த்யர்த²ப்ரமாணைஶ்ச விருத்⁴யந்தே । தஸ்மாத³ப்ராமாண்யமேவ உபநிஷதா³ம் ; அந்யார்த²தா வாஸ்து ; ந த்வேவ ப்³ரஹ்மைகத்வப்ரதிபத்த்யர்த²தா ॥

ந்யாயாக³மாப்⁴யாம் ஜீவேஶ்வரயோரம்ஶாம்ஶித்வாதி³கல்பநாம் நிராக்ருத்ய வேதா³ந்தாநாமைக்யபரத்வே ஸ்தி²தே ஸதி த்³வைதாஸித்³தி⁴: ப²லதீத்யாஹ —

ஸர்வோபநிஷதா³மிதி ।

ஏகத்வஜ்ஞாநஸ்ய ஸநிதா³நத்³வைதத்⁴வம்ஸித்வமத²ஶப்³தா³ர்த²: । ப்ரக்ருதம் ஜ்ஞாநம் தத்பதே³ந பராம்ருஶ்யதே । இத்யத்³வைதமேவ தத்த்வமிதி ஶேஷ: ।

கிமர்த²மிதி ப்ரஶ்நம் மந்வாநோ த்³வைதிநாம் மதமுத்தா²பயதி —

கர்மகாண்டே³தி ।

வேதா³ந்தாநாமைக்யபரத்வே(அ)பி கத²ம் தத்ப்ராமாண்யவிரோத⁴ப்ரஸம்க³ஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

கர்மேதி ।

ததா²(அ)பி கத²ம் விரோதா⁴வகாஶ: ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

விஜ்ஞாநாத்மேதி ।

கேவலாத்³வைதபக்ஷே கர்மகாண்ட³விரோத⁴முக்த்வா தத்ரைவ ஜ்ஞாநகாண்ட³விரோத⁴மாஹ —

கஸ்ய வேதி ।

பரஸ்ய நித்யமுக்தத்வாத³ந்யஸ்ய ஸ்வத: பரதோ வா ப³த்³த⁴ஸ்யாபா⁴வாச்சி²ஷ்யாபா⁴வஸ்ததா² சாதி⁴கார்யபா⁴வாது³பநிஷதா³ரம்பா⁴ஸித்³தி⁴ரித்யர்த²: ।

கர்மகாண்டா³ஸ்ய காண்டா³ந்தரஸ்ய ச ப்ராமாண்யாநுபபத்திர்விஜ்ஞாநாத்மாபே⁴த³ம் கல்பயதீத்யர்தா²பத்தித்³வயமுக்தம் தத்ர த்³விதீயாமர்தா²பத்திம் ப்ரபஞ்சயதி —

அபி சேதி ।

கா புநருபதே³ஶஸ்யாநுபபத்திஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ப³த்³த⁴ஸ்யேதி ।

தத³பா⁴வ இத்யத்ர தச்ச²ப்³தோ³ ப³த்³த⁴மதி⁴கரோதி । நிர்விஷயம் நிரதி⁴காரம் । கிஞ்ச யத்³யர்தா²பத்தித்³வயமுக்த்வா வித⁴யோத்திஷ்ட²தி தர்ஹி பே⁴த³ஸ்ய து³ர்நிரூபத்வாத்கத²ம் கர்மகாண்ட³ம் ப்ரமாணமிதி யத்³ப்³ரஹ்மவாதி³நா கர்மவாதீ³ சோத்³யதே தத்³ப்³ரஹ்மவாத³ஸ்ய கர்மவாதே³ந துல்யம் । ப்³ரஹ்மவாதே³(அ)பி ஶிஷ்யஶாஸித்ராதி³பே⁴தா³பா⁴வே கத²முபநிஷத்ப்ராமாண்யமித்யாக்ஷேப்தும் ஸுகரத்வாத்³யஶ்சோபநிஷதா³ம் ப்ரதீயமாநம் ஶிஷ்யஶாஸித்ராதி³பே⁴த³மாஶ்ரித்ய ப்ராமாண்யமிதி பரிஹார: ஸ கர்மகாண்ட³ஸ்யாபி ஸமாந: ।

தத்ராபி ப்ராதீதிகபே⁴த³மாதா³ய ப்ராமாண்யஸ்ய ஸுப்ரதிபந்நத்வாத் ந ச பே⁴த³ப்ரதீதிர்ப்⁴ராந்திர்பா³தா⁴பா⁴வாதி³த்யபி⁴ப்ரேத்யா(அ)(அ)ஹ —

ஏவம் தர்ஹீதி ।

சோத்³யஸாம்யம் விவ்ருணோதி —

யேநேதி ।

இதி சோத்³யஸாம்யாத்பரிஹாரஸ்யாபி ஸாம்யமிதி ஶேஷ: ।

நநு கர்மகாண்ட³ம் பே⁴த³பரம் ப்³ரஹ்மகாண்ட³மபே⁴த³பரம் ப்ரதிபா⁴தி ந ச வஸ்துநி விகல்ப: ஸம்ப⁴வத்யதோ(அ)ந்யதரஸ்யா(அ)ப்ராமாண்யமத ஆஹ —

ஏவம் தர்ஹீதி ।

துல்யமுபநிஷதா³மபி ஸ்வார்தா²விகா⁴தகத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

உபநிஷதா³மிதி ।

ஸ்வார்த²: ஶப்³த³ஶக்திவஶாத்ப்ரதீயமாந: ஸ்ருஷ்ட்யாதி³பே⁴த³: ।

யத்தூச்யதே கர்மகாண்ட³ஸ்ய வ்யாவஹாரிகம் ப்ராமாண்யம் ந தாத்த்விகம் , தாத்த்விகம் து காண்டா³ந்தரஸ்யேதி தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ந ஹீதி ।

யத்³தி⁴ ப்ராமாண்யஸ்ய வ்யாவஹாரிகத்வம் ததே³வ தஸ்ய தாத்த்விகத்வம் ந ஹி ப்ரமாணம் தத்த்வம் ச நா(அ)(அ)வேத³யதி வ்யாகா⁴தாதி³த்யபி⁴ப்ரேத்ய த்³ருஷ்டாந்தமாஹ —

ந ஹீதி ।

ஸ்வார்த²விகா⁴தாத்கர்மகாண்ட³விரோதா⁴ச்சோபநிஷதா³மப்ராமாண்யமித்யுக்தமுபஸம்ஹர்துமிதிஶப்³த³: ।

உபநிஷத³ப்ராமாண்யே ஹேத்வந்தரமாஹ —

ப்ரத்யக்ஷாதீ³தி ।

ப்ரத்யக்ஷாதீ³நி நிஶ்சிதாநி பே⁴த³ப்ரதிபத்த்யர்தா²நி ப்ரமாணாநி தைரிதி விக்³ரஹ: ।

அத்⁴யயநவித்⁴யுபாதா³பிதாநாம் குதஸ்தாஸாமப்ராமாண்யமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அந்யார்த²தா வேதி ।