ಸ್ವಾರ್ಥವಿಘಾತಕತ್ವಾದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮುಪನಿಷದಾಮಿತ್ಯೇತನ್ನಿರಾಕೃತ್ಯ ಚೋದ್ಯಂತರಮನೂದ್ಯ ನಿರಾಕರೋತಿ —
ಯಚ್ಚೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತಸ್ಮಿನ್ನಿತೀಷ್ಟಾರ್ಥಪ್ರಾಪಕಸಾಧನೋಕ್ತಿಃ ।
ನನೂಪನಿಷದ್ವಾಕ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮೈಕತ್ವಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪ್ರತಿಪಾದಯದರ್ಥಾತ್ಕರ್ಮಕಾಂಡಪ್ರಾಮಾಣ್ಯವಿಘಾತಕಮಿತಿ ಚೇತ್ತತ್ರ ತದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮನುಪಪತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ವಿಪರ್ಯಾಸಲಕ್ಷಣಂ ವೇತಿ ವಿಕಲ್ಪ್ಯಾಽಽದ್ಯಮನೂದ್ಯ ದೂಷಯತಿ —
ನ ಚೇತಿ ।
ವಿದಿತಪದತದರ್ಥಸಂಗತೇರ್ವಾಕ್ಯಾರ್ಥನ್ಯಾಯವಿದಸ್ತದರ್ಥೇಷು ಪ್ರಮೋತ್ಪತ್ತಿದರ್ಶನಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸ್ವಾರ್ಥೇ ಪ್ರಮಾಮುತ್ಪಾದಯತಿ ವಾಕ್ಯಂ ಮಾನಾಂತರವಿರೋಧಾದಪ್ರಮಾಣಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅಸಾಧಾರಣೇ ಚೇದಿತಿ ।
ಸ್ವಗೋಚರಶೂರತ್ವಾತ್ಪ್ರಮಾಣಾನಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವಿಮತಂ ನ ಪ್ರಮೋತ್ಪಾದಕಂ ಪ್ರಮಾಣಾಹೃತವಿಷಯತ್ವಾದನುಷ್ಣಾಗ್ನಿವಾಕ್ಯವದಿತಿ ಶಂಕತೇ —
ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ।
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಿರೋಧಾದನುಮಾನಮನವಕಾಶಮಿತಿ ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಇತಶ್ಚ ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ನಾಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಿತಿ ವದನ್ ದ್ವಿತೀಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —
ಅಪಿ ಚೇತಿ ।
ಯಥಾಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯೇತ್ಯಸ್ಯೈವ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮವಿದ್ಯಾಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಾಪಿತಸ್ಯೇತಿ । ಸಾಧ್ಯಸಾಧನಸಂಬಂಧಬೋಧಕಸ್ಯ ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ನ ವಿಪರ್ಯಾಸೋ ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥತ್ವೇಽಪಿ ತಸ್ಯಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾಕಾರಿತ್ವಸಾಮರ್ಥ್ಯಾನಪಹಾರಾತ್ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯೋಪಪತ್ತೇರಿತಿ ಭಾವಃ ।
ನನು ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥತ್ವೇ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಪ್ರಭವತ್ವಾದನರ್ಥನಿಷ್ಠತ್ವೇನಾಪ್ರವರ್ತಕತ್ವಾದಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಿತ್ಯತ ಆಹ —
ಯಥೇತಿ ।
ವಿಮತಮಪ್ರಮಾಣಂ ಮಿಥ್ಯಾರ್ಥತ್ವಾದ್ವಿಪ್ರಲಂಭಕವಾಕ್ಯವದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ವ್ಯಭಿಚಾರಮಾಹ —
ಯಥಾಕಾಮ್ಯೇಷ್ವಿತಿ ।
ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರಾದಿಷು ಕಾಮ್ಯೇಷು ಕರ್ಮಸು ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಜನಿತಂ ಮಿಥ್ಯಾಭೂತಂ ಕಾಮಮುಪಾದಾಯ ಶಾಸ್ತ್ರಪ್ರವೃತ್ತಿವನ್ನಿತ್ಯೇಷ್ವಪಿ ತೇಷು ಸಾಧನಮಸದೇವಾಽಽದಾಯ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ಪ್ರವರ್ತತಾಂ ತಥಾಪಿ ಬುದ್ಧಿಮಂತೋ ನ ಪ್ರವರ್ತಿಷ್ಯಂತೇ ವೇದಾಂತೇಭ್ಯಸ್ತನ್ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾವಗಮಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ಅವಿದ್ಯಾವತಾಂ ಕರ್ಮಸು ಪ್ರವೃತ್ತಿಮಾಕ್ಷಿಪತಿ —
ವಿದ್ಯಾವತಾಮೇವೇತಿ ।
ದ್ರವ್ಯದೇವತಾದಿಜ್ಞಾನಂ ವಾ ಕರ್ಮಸು ಪ್ರವರ್ತಕಮಿತಿ ವಿಕಲ್ಪ್ಯಾಽಽದ್ಯಮಂಗೀಕೃತ್ಯ ದ್ವಿತೀಯಂ ದೂಷಯತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಕರ್ಮಕಾಂಡಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾನುಪಪತ್ತಿರಿತ್ಯಾದ್ಯಾಮರ್ಥಾಪತ್ತಿಂ ನಿರಾಕೃತ್ಯ ದ್ವಿತೀಯಾಮರ್ಥಾಪತ್ತಿಮತಿದೇಶೇನ ನಿರಾಕರೋತಿ —
ಏತೇನೇತಿ ।
ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯಾಜ್ಞಂ ಪ್ರತಿ ಸಾರ್ಥಕತ್ವೋಪಪಾದನೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ನನು ಕರ್ಮಕಾಂಡಂ ಸಾಧ್ಯಸಾಧನಸಂಬಂಧಂ ಬೋಧಯತ್ಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಾದಿಪರಮತೋ ರಾಗಾದಿವಶಾತ್ತದಯೋಗಾಚ್ಛಾಸ್ತ್ರೀಯಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಾದಿವಿಷಯಸ್ಯ ದ್ವೈತಸ್ಯ ಸತ್ಯತ್ವಮನ್ಯಥಾ ತದ್ವಿಷಯತ್ವಾನುಪಪತ್ತಿರಿತ್ಯರ್ಥಾಪತ್ತ್ಯಂತರಮಾಯಾತಮಿತಿ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಪುರುಷೇಚ್ಛೇತಿ ।
ನ ಪ್ರವೃತ್ತಿನಿವೃತ್ತೀ ಶಾಸ್ತ್ರವಶಾದಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ತದೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ಅನೇಕಾ ಹೀತಿ ।
ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯಾಕಾರಕತ್ವಾತ್ಪ್ರವರ್ತಕತ್ವಾದ್ಯಭಾವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತ್ರೈವ ಯುಕ್ತ್ಯಂತರಮಾಹ —
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹೀತಿ ।
ತರ್ಹಿ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ಕಿಂ ಕೃತ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ತತ್ರ ಸಂಬಂಧವಿಶೇಷೋಪದೇಶೇ ಸತೀತಿ ಯಾವತ್ ।
ಯಥಾರುಚಿ ಪುರುಷಾಣಾಂಪ್ರವೃತ್ತಿಶ್ಚೇತ್ಪರಮಪುರುಷಾರ್ಥಂ ಕೈವಲ್ಯಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಸಿದ್ಧಯೇ ತದುಪಾಯಶ್ರವಣಾದಿಷು ಸಂನ್ಯಾಸಪೂರ್ವಿಕಾ ಪ್ರವೃತ್ತಿರ್ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕಾರಿಣಾಮುಚಿತೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಥೇತಿ ।
ರಾಗಾದಿವೈಚಿತ್ರ್ಯಾನುಸಾರೇಣೇತಿ ಯಾವತ್ । ಉಕ್ತಂ ಹಿ –
“ಅಪಿ ವೃಂದಾವನೇ ಶೂನ್ಯೇ ಶೃಗಾಲತ್ವಂ ಸ ಇಚ್ಛತಿ ।
ನ ತು ನಿರ್ವಿಷಯಂ ಮೋಕ್ಷಂ ಗಂತುಮರ್ಹತಿ ಗೌತಮ ॥” ಇತ್ಯಾದಿ ।
ತರ್ಹಿ ಕಥಂ ಪುರುಷಾರ್ಥವಿವೇಕಸಿದ್ಧಿಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಯಸ್ಯೇತಿ ।
ಪುರುಷಾರ್ಥದರ್ಶನಕಾರ್ಯಮಾಹ —
ತದನುರೂಪಾಣೀತಿ ।
ಸ್ವಾಭಿಪ್ರಾಯಾನುಸಾರೇಣ ಪುರುಷಾಣಾಂಪುರುಶಾರ್ಥಪ್ರತಿಪತ್ತಿರಿತ್ಯತ್ರ ಗಮಕಮಾಹ —
ತಥಾಚೇತಿ ।
ಯಥಾ ದಕಾರತ್ರಯೇ ಪ್ರಜಾಪತಿನೋಕ್ತದೇವಾದಯಃ ಸ್ವಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ದಮಾದ್ಯರ್ಥತ್ರಯಂ ಜಗೃಹುಸ್ತಥಾ ಸ್ವಾಭಿಪ್ರಾಯವಶಾದೇವ ಪುರುಷಾಣಾಂ ಪುರುಷಾರ್ಥಪ್ರತಿಪತ್ತಿರಿತ್ಯರ್ಥವಾದತೋಽವಗತಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಪೂರ್ವೋಕ್ತಕಾಂಡಯೋರವಿರೋಧಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಏಕಸ್ಯ ವಾಕ್ಯಸ್ಯ ದ್ವ್ಯರ್ಥತ್ವಾಯೋಗಾದಿತಿ ಯಾವತ್ ।
ಅರ್ಥಾದ್ಬಾಧಕತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ಏತಾವತಾ ವೇದಾಂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮೈಕತ್ವಜ್ಞಾಪಕತ್ವಮಾತ್ರೇಣೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವೇದಾಂತಾನಾಮಬಾಧಕತ್ವೇಽಪಿ ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ತತ್ಪ್ರಾಮಾಣ್ಯನಿವರ್ತಕತ್ವಮಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನಾಪೀತಿ ।