தத்ர சதுஷ்டயவிஶேஷணவிஶிஷ்டம் மூர்தம் , ததா² அமூர்தம் ச ; தத்ர காநி மூர்தவிஶேஷணாநி காநி சேதராணீதி விப⁴ஜ்யதே । ததே³தந்மூர்தம் மூர்சி²தாவயவம் இதரேதராநுப்ரவிஷ்டாவயவம் க⁴நம் ஸம்ஹதமித்யர்த²: । கிம் தத் ? யத³ந்யத் ; கஸ்மாத³ந்யத் ? வாயோஶ்சாந்தரிக்ஷாச்ச பூ⁴தத்³வயாத் — பரிஶேஷாத்ப்ருதி²வ்யாதி³பூ⁴தத்ரயம் ; ஏதந்மர்த்யம் — யதே³தந்மூர்தாக்²யம் பூ⁴தத்ரயம் இத³ம் மர்த்யம் மரணத⁴ர்மி ; கஸ்மாத் ? யஸ்மாத்ஸ்தி²தமேதத் ; பரிச்சி²ந்நம் ஹ்யர்தா²ந்தரேண ஸம்ப்ரயுஜ்யமாநம் விருத்⁴யதே — யதா² க⁴ட: ஸ்தம்ப⁴குட்³யாதி³நா ; ததா² மூர்தம் ஸ்தி²தம் பரிச்சி²ந்நம் அர்தா²ந்தரஸம்ப³ந்தி⁴ ததோ(அ)ர்தா²ந்தரவிரோதா⁴ந்மர்த்யம் ; ஏதத்ஸத் விஶேஷ்யமாணாஸாதா⁴ரணத⁴ர்மவத் , தஸ்மாத்³தி⁴ பரிச்சி²ந்நம் , பரிச்சி²ந்நத்வாந்மர்த்யம் , அதோ மூர்தம் ; மூர்தத்வாத்³வா மர்த்யம் , மர்த்யத்வாத்ஸ்தி²தம் , ஸ்தி²தத்வாத்ஸத் । அத: அந்யோந்யாவ்யபி⁴சாராத் சதுர்ணாம் த⁴ர்மாணாம் யதே²ஷ்டம் விஶேஷணவிஶேஷ்யபா⁴வோ ஹேதுஹேதுமத்³பா⁴வஶ்ச த³ர்ஶயிதவ்ய: । ஸர்வதா²பி து பூ⁴தத்ரயம் சதுஷ்டயவிஶேஷணவிஶிஷ்டம் மூர்தம் ரூபம் ப்³ரஹ்மண: । தத்ர சதுர்ணாமேகஸ்மிந்க்³ருஹீதே விஶேஷணே இதரத்³க்³ருஹீதமேவ விஶேஷணமித்யாஹ — தஸ்யைதஸ்ய மூர்தஸ்ய, ஏதஸ்ய மர்த்யஸ்ய, ஏதஸ்ய ஸ்தி²தஸ்ய, ஏதஸ்ய ஸத: — சதுஷ்டயவிஶேஷணஸ்ய பூ⁴தத்ரயஸ்யேத்யர்த²: — ஏஷ ரஸ: ஸார இத்யர்த²: ; த்ரயாணாம் ஹி பூ⁴தாநாம் ஸாரிஷ்ட²: ஸவிதா ; ஏதத்ஸாராணி த்ரீணி பூ⁴தாநி, யத ஏதத்க்ருதவிப⁴ஜ்யமாநரூபவிஶேஷணாநி ப⁴வந்தி ; ஆதி⁴தை³விகஸ்ய கார்யஸ்யைதத்³ரூபம் — யத்ஸவிதா யதே³தந்மண்ட³லம் தபதி ; ஸதோ பூ⁴தத்ரயஸ்ய ஹி யஸ்மாத் ஏஷ ரஸ இதி ஏதத்³க்³ருஹ்யதே ; மூர்தோ ஹ்யேஷ ஸவிதா தபதி, ஸாரிஷ்ட²ஶ்ச । யத்து ஆதி⁴தை³விகம் கரணம் மண்ட³லஸ்யாப்⁴யந்தரம் , தத்³வக்ஷ்யாம: ॥