ಚಕ್ಷುಷೋ ರಸತ್ವಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕಂ ಪ್ರಕಟಯತಿ —
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಚಕ್ಷುಷಃ ಸಾರತ್ವೇ ಶರೀರಾವಯವೇಷು ಪ್ರಾಥಮ್ಯಂ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ಪ್ರಾಥಮ್ಯಾಚ್ಚೇತಿ ।
ತತ್ರ ಪ್ರಮಾಣಮಾಹ —
ಚಕ್ಷುಷೀ ಏವೇತಿ ।
ಸಂಭವತೋ ಜಾಯಮಾನಸ್ಯ ಜಂತೋಶ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಏವ ಪ್ರಥಮೇ ಪ್ರಧಾನೇ ಸಂಭವತೋ ಜಾಯೇತೇ । “ಶಶ್ವದ್ಧ ವೈ ರೇತಸಃ ಸಿಕ್ತಸ್ಯ ಚಕ್ಷುಷೀ ಏವ ಪ್ರಥಮೇ ಸಂಭವತ” ಇತಿ ಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಚಕ್ಷುಷಃ ಸಾರತ್ವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ತೇಜ ಇತಿ ।
ಶರೀರಮಾತ್ರಸ್ಯಾವಿಶೇಷೇಣ ನಿಷ್ಪಾದಕಂ ತತ್ರ ಸರ್ವತ್ರ ಸನ್ನಿಹಿತಮಪಿ ತೇಜೋ ವಿಶೇಷತಶ್ಚಕ್ಷುಷಿ ಸ್ಥಿತಮ್ । “ಆದಿತ್ಯಶ್ಚಕ್ಷುರ್ಭೂತ್ವಾಽಕ್ಷಿಣೀ ಪ್ರಾವಿಶತ್”(ಐ.ಉ.೧-೨-೪) ಇತಿ ಶ್ರುತೇಃ । ಅತಸ್ತೇಜಃಶಬ್ದಪರ್ಯಾಯರಸಶಬ್ದಸ್ಯ ಚಕ್ಷುಷಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿರವಿರುದ್ಧೇತಿ ಭಾವಃ ।
ಇತಶ್ಚ ತೇಜಃಶಬ್ದಪರ್ಯಾಯೋ ರಸಶಬ್ದಶ್ಚಕ್ಷುಷಿ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಹ —
ತೈಜಸಂ ಹೀತಿ ।
ಪ್ರತಿಜ್ಞಾರ್ಥಮುಪಸಂಹರತಿ —
ಏತತ್ಸಾರಮಿತಿ ।
ಹೇತುಮವತಾರ್ಯ ತಸ್ಯಾರ್ಥಮಾಹ —
ಸತೋ ಹೀತಿ ।
ಚಕ್ಷುಷೋ ಮೂರ್ತತ್ವಾನ್ಮೂರ್ತಭೂತತ್ರಯಕಾರ್ಯತ್ವಂ ಯುಕ್ತಂ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಾದ್ದೇಹಾವಯವೇಷು ಪ್ರಾಧಾನ್ಯಾಚ್ಚ ತಸ್ಯಾಽಽಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಭೂತತ್ರಯಸಾರತ್ವಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥೪॥