ತಸ್ಯ ಹೇತ್ಯಾದೇರ್ವೃತ್ತಾನುವಾದಪೂರ್ವಕಂ ಸಂಬಂಧಮಾಹ —
ಬ್ರಹ್ಮಣ ಇತಿ ।
ವಿಭಾಗೋ ವಿಶೇಷಃ । ತಸ್ಯಾಧಿದೈವಂ ಪ್ರಕೃತಸ್ಯೈತಸ್ಯಾಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಸನ್ನಿಹಿತಸ್ಯಾಮೂರ್ತರಸಭೂತಾಂತಃಕರಣಸ್ಯೈವ ರಾಗಾದಿವಾಸನೇತಿ ವಕ್ತುಂ ತಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿ ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕಥಮಿದಂ ರೂಪಂ ಲಿಂಗಸ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಮಿತಿ ತದಾಹ —
ಮೂರ್ತೇತಿ ।
ಮೂರ್ತಾಮೂರ್ತವಾಸನಾಭಿರ್ವಿಜ್ಞಾನಮಯಸಂಯೋಗೇನ ಚ ಜನಿತಂ ಬುದ್ಧೇ ರೂಪಮಿತಿ ಯಾವತ್ ।
ನೇದಮಾತ್ಮನೋ ರೂಪಂ ತಸ್ಯೈಕರಸಸ್ಯಾನೇಕರೂಪತ್ವಾನುಪಪತ್ತೇರಿತಿ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ —
ವಿಚಿತ್ರಮಿತಿ ।
ವಾಸ್ತವತ್ವಶಂಕಾಂ ವಾರಯತಿ —
ಮಾಯೇತಿ ।
ವೈಚಿತ್ರ್ಯಮನುಸೃತ್ಯಾನೇಕೋದಾಹರಣಮ್ ।
ಅಂತಃಕರಣಸ್ಯೈವ ರಾಗಾದಿವಾಸನಾಶ್ಚೇತ್ಕಥಂ ಪುರುಷಸ್ತನ್ಮಯೋ ದೃಶ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಸರ್ವೇತಿ ।
ತದೇವ ವ್ಯಾಕುರ್ವನ್ವಿಜ್ಞಾನವಾದಿನಾಂ ಭ್ರಾಂತಿಮಾಹ —
ಏತಾವನ್ಮಾತ್ರಮಿತಿ ।
ಬುದ್ಧಿಮಾತ್ರಮೇವಾಹಂವೃತ್ತಿವಿಶಿಷ್ಟಂ ಸ್ವರಸಭಂಗುರಂ ರಾಗಾದಿಕಲುಷಿತಮಾತ್ಮಾ ನ್ಯಾಯಃ ಸ್ಥಾಯೀ ಕ್ಷಣಿಕೋ ವೇತಿ ಯತ್ರ ತೇ ಭ್ರಾಂತಾಸ್ತಸ್ಯ ರೂಪಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ತಾರ್ಕಿಕಾಣಾಮಪಿ ಬೌದ್ಧವದ್ಭ್ರಾಂತಿಮುದ್ಭಾವಯತಿ —
ಏತದೇವೇತಿ ।
ಅಂತಃಕರಣಮೇವಾಹಂಧೀಗ್ರಾಹ್ಯಂ ರಾಗಾದಿಧರ್ಮಕಮಾತ್ಮಾ ತಸ್ಯ ವಾಸನಾಮಯಂ ರೂಪಂ ಪಟಸ್ಯ ಶೌಕ್ಲ್ಯವದ್ಗುಣಃ ಸ ಚ ಸಂಸಾರ ಇತಿ ಯತ್ರ ತಾರ್ಕಿಕಾ ಭ್ರಾಂತಾಸ್ತಸ್ಯ ರೂಪಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮ ಇತಿ ಪೂರ್ವವತ್ ।
ಸಾಂಖ್ಯಾನಾಂ ಭ್ರಾಂತಿಮಾಹ —
ಇದಮತಿ ।
ಕಥಮಸ್ಯ ತ್ರಿಗುಣತ್ವಾದಿಕಂ ಸಿಧ್ಯತಿ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಪ್ರಧಾನಾಶ್ರಯಮಿತಿ ।
ಕೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣಾಂತಃಕರಣಮಾತ್ಮಾರ್ಥಮಿಷ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಪುರುಷಾರ್ಥೇನೇತಿ ।
ನಾಂತಃಕರಣಮೇವಾಽಽತ್ಮಾ ಕಿಂತ್ವನ್ಯಃ ಸರ್ವಗತಃ ಸರ್ವವಿಕ್ರಿಯಾಶೂನ್ಯಃ ಸ್ವಪ್ರಕಾಶಸ್ತಸ್ಯ ಭೋಗಾಪವರ್ಗಾನುಗುಣ್ಯೇನ ಪ್ರಧಾನಾತ್ಮಕಮಂತಃಕರಣಂ ತತ್ಸಧರ್ಮಕಂ ಪ್ರವರ್ತತ ಇತಿ ಯತ್ರ ಕಾಪಿಲಾ ಭ್ರಾಮ್ಯಂತಿ ತಸ್ಯ ರೂಪಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮ ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।