ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
தஸ்ய ஹைதஸ்ய புருஷஸ்ய ரூபம் । யதா² மாஹாரஜநம் வாஸோ யதா² பாண்ட்³வாவிகம் யதே²ந்த்³ரகோ³போ யதா²க்³ந்யர்சிர்யதா² புண்ட³ரீகம் யதா² ஸக்ருத்³வித்³யுத்தம் ஸக்ருத்³வித்³யுத்தேவ ஹ வா அஸ்ய ஶ்ரீர்ப⁴வதி ய ஏவம் வேதா³தா²த ஆதே³ஶோ நேதி நேதி ந ஹ்யேதஸ்மாதி³தி நேத்யந்யத்பரமஸ்த்யத² நாமதே⁴யம் ஸத்யஸ்ய ஸத்யமிதி ப்ராணா வை ஸத்யம் தேஷாமேஷ ஸத்யம் ॥ 6 ॥
ஔபநிஷத³ம்மந்யா அபி கேசித்ப்ரக்ரியாம் ரசயந்தி — மூர்தாமூர்தராஶிரேக:, பரமாத்மராஶிருத்தம:, தாப்⁴யாமந்யோ(அ)யம் மத்⁴யம: கில த்ருதீய: கர்த்ரா போ⁴க்த்ரா விஜ்ஞாநமயேந அஜாதஶத்ருப்ரதிபோ³தி⁴தேந ஸஹ வித்³யாகர்மபூர்வப்ரஜ்ஞாஸமுதா³ய: ; ப்ரயோக்தா கர்மராஶி:, ப்ரயோஜ்ய: பூர்வோக்தோ மூர்தாமூர்தபூ⁴தராஶி: ஸாத⁴நம் சேதி । தத்ர ச தார்கிகை: ஸஹ ஸந்தி⁴ம்ம் குர்வந்தி । லிங்கா³ஶ்ரயஶ்ச ஏஷ கர்மராஶிரித்யுக்த்வா, புநஸ்ததஸ்த்ரஸ்யந்த: ஸாங்க்²யத்வப⁴யாத் — ஸர்வ: கர்ம ராஶி: — புஷ்பாஶ்ரய இவ க³ந்த⁴: புஷ்பவியோகே³(அ)பி புடதைலாஶ்ரயோ ப⁴வதி, தத்³வத் — லிங்க³வியோகே³(அ)பி பரமாத்மைகதே³ஶமாஶ்ரயதி, ஸபரமாத்மைகதே³ஶ: கில அந்யத ஆக³தேந கு³ணேந கர்மணா ஸகு³ணோ ப⁴வதி நிர்கு³ணோ(அ)பி ஸந் , ஸ கர்தா போ⁴க்தா ப³த்⁴யதே முச்யதே ச விஜ்ஞாநாத்மா — இதி வைஶேஷிகசித்தமப்யநுஸரந்தி ; ஸ ச கர்மராஶி: பூ⁴தராஶேராக³ந்துக:, ஸ்வதோ நிர்கு³ண ஏவ பரமாத்மைகதே³ஶத்வாத் , ஸ்வத உத்தி²தா அவித்³யா அநாக³ந்துகாபி ஊஷரவத் அநாத்மத⁴ர்ம: — இத்யநயா கல்பநயா ஸாங்க்²யசித்தமநுவர்தந்தே ॥

யத்ர விசித்ரா விபஶ்சிதாம் ப்⁴ராந்திஸ்தத³ந்த:கரணம் தஸ்ய ஹேத்யத்ரோச்யதே நா(அ)(அ)த்மேதி ஸ்வபக்ஷமுக்த்வா ப⁴ர்த்ருப்ரபஞ்சபக்ஷமுத்தா²பயதி —

ஔபநிஷத³ம்மந்யா இதி ।

கீத்³ருஶீ ப்ரக்ரியேத்யுக்தே ராஶித்ரயகல்பநாம் வத³ந்நாதா³வத⁴மம் ராஶிம் த³ர்ஶயதி —

மூர்தேதி ।

உத்க்ருஷ்டராஶிமாசஷ்டே —

பரமாத்மேதி ।

ராஶ்யந்தரமாஹ —

தாப்⁴யாமிதி ।

தாந்யேதாநி த்ரீணி வஸ்தூநி மூர்தாமூர்தமாஹாரஜநாதி³ரூபமாத்மதத்த்வமிதி பரோக்திமாஶ்ரித்ய ராஶித்ரயகல்பநாமுக்த்வா மத்⁴யமாத⁴மராஶேர்விஶேஷமாஹ —

ப்ரயோக்தேதி ।

உத்பாத³கத்வம் ப்ரயோக்த்ருத்வம் । கர்மக்³ரஹணம் வித்³யாபூர்வப்ரஜ்ஞயோருபலக்ஷணம் ।

ஸாத⁴நம் ஜ்ஞாநகர்மகாரணம் கார்யகரணஜாதம் தத³பி ப்ரயோஜ்யமித்யாஹ —

ஸாத⁴நஞ்சேதி ।

இதிஶப்³தோ³ ராத்ரித்ரயகல்பநாஸமாப்த்யர்த²: ।

பரகீயகல்பநாந்தரமாஹ —

தத்ரேதி ।

ராத்ரித்ரயே கல்பிதே ஸதீதி யாவத் ।

ஸந்தி⁴கரணமேவ ஸ்போ²ரயதி —

லிங்கா³ஶ்ரயஶ்சேதி ।

தத இத்யுக்திபராமர்ஶ: । ஸாங்க்²யத்வப⁴யாத்த்ரஸ்யந்தோ வைஶேஷிகசித்தமப்யநுஸரந்தீதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

கத²ம் தச்சித்தாநுஸரணம் தது³பபாத³யதி —

கர்மராஶிரிதி ।

கத²ம் நிர்கு³ணமாத்மாநம் கர்மராஶிராஶ்ரயதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஸபரமாத்மைகதே³ஶ இதி ।

அந்யத இதி கார்யகரணாத்மகாத்³பூ⁴தராஶேரிதி யாவத் ।

யதா³ பூ⁴தராஶிநிஷ்ட²ம் கர்மாதி³ தத்³த்³வாரா(அ)(அ)த்மந்யாக³ச்ச²தி ததா³ ஸ கர்த்ருத்வாதி³ஸம்ஸாரமநுப⁴வதீத்யாஹ —

ஸ கர்தேதி ।

ஸ்வதஸ்தஸ்ய கர்மாதி³ஸம்ப³ந்த⁴த்வேந ஸம்ஸாரித்வம் ஸ்யாதி³தி சேந்நேத்யாஹ —

ஸ சேதி ।

நிர்கு³ண ஏவ விஜ்ஞாநாத்மேதி ஶேஷ: ।

ஸாங்க்²யசித்தாநுஸாரார்த²மேவ பரேஷாம் ப்ரக்ரியாந்தரமாஹ —

ஸ்வத இதி ।

நைஸர்கி³க்யப்யவித்³யா பரஸ்மாதே³வாபி⁴வ்யக்தா ஸதீ ததே³கதே³ஶம் விக்ருத்ய தஸ்மிந்நேவாந்த:கரணாக்²யே திஷ்ட²தீதி வத³ந்தோ(அ)நாத்மத⁴ர்மோ(அ)வித்³யேத்யுக்த்யா ஸாங்க்²யசித்தமப்யநுஸரந்தீத்யர்த²: ।

அவித்³யா பரஸ்மாது³த்பந்நா சேத்தமேவா(அ)(அ)ஶ்ரயேந்ந ததே³கதே³ஶமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஊஷரவதி³தி ।

யதா² ப்ருதி²வ்யா ஜாதோ(அ)ப்யூஷரதே³ஶஸ்ததே³கதே³ஶமாஶ்ரயத்யேவமவித்³யா பரஸ்மாஜ்ஜாதா(அ)பி ததே³கதே³ஶமாஶ்ரயிஷ்யதீத்யர்த²: ।