ಏತಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ಪ್ರಕೃತಸ್ಯ ಲಿಂಗಾತ್ಮನ ಏತಾನಿ ರೂಪಾಣಿ ; ಕಾನಿ ತಾನೀತ್ಯುಚ್ಯಂತೇ — ಯಥಾ ಲೋಕೇ, ಮಹಾರಜನಂ ಹರಿದ್ರಾ ತಯಾ ರಕ್ತಂ ಮಾಹಾರಜನಮ್ ಯಥಾ ವಾಸೋ ಲೋಕೇ, ಏವಂ ಸ್ತ್ರ್ಯಾದಿವಿಷಯಸಂಯೋಗೇ ತಾದೃಶಂ ವಾಸನಾರೂಪಂ ರಂಜನಾಕಾರಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಚಿತ್ತಸ್ಯ, ಯೇನಾಸೌ ಪುರುಷೋ ರಕ್ತ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ ವಸ್ತ್ರಾದಿವತ್ — ಯಥಾ ಚ ಲೋಕೇ ಪಾಂಡ್ವಾವಿಕಮ್ , ಅವೇರಿದಮ್ ಆವಿಕಮ್ ಊರ್ಣಾದಿ, ಯಥಾ ಚ ತತ್ ಪಾಂಡುರಂ ಭವತಿ, ತಥಾ ಅನ್ಯದ್ವಾಸನಾರೂಪಮ್ — ಯಥಾ ಚ ಲೋಕೇ ಇಂದ್ರಗೋಪ ಅತ್ಯಂತರಕ್ತೋ ಭವತಿ, ಏವಮಸ್ಯ ವಾಸನಾರೂಪಮ್ — ಕ್ವಚಿದ್ವಿಷಯವಿಶೇಷಾಪೇಕ್ಷಯಾ ರಾಗಸ್ಯ ತಾರತಮ್ಯಮ್ , ಕ್ವಚಿತ್ಪುರುಷಚಿತ್ತವೃತ್ತ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ — ಯಥಾ ಚ ಲೋಕೇ ಅಗ್ನ್ಯರ್ಚಿಃ ಭಾಸ್ವರಂ ಭವತಿ, ತಥಾ ಕ್ವಚಿತ್ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ವಾಸನಾರೂಪಂ ಭವತಿ — ಯಥಾ ಪುಂಡರೀಕಂ ಶುಕ್ಲಮ್ , ತದ್ವದಪಿ ಚ ವಾಸನಾರೂಪಂ ಕಸ್ಯಚಿದ್ಭವತಿ — ಯಥಾ ಸಕೃದ್ವಿದ್ಯುತ್ತಮ್ , ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಸಕೃದ್ವಿದ್ಯೋತನಂ ಸರ್ವತಃ ಪ್ರಕಾಶಕಂ ಭವತಿ, ತಥಾ ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶವಿವೃದ್ಧ್ಯಪೇಕ್ಷಯಾ ಕಸ್ಯಚಿತ್ ವಾಸನಾರೂಪಮ್ — ಉಪಜಾಯತೇ । ನ ಏಷಾಂ ವಾಸನಾರೂಪಾಣಾಮ್ ಆದಿಃ ಅಂತಃ ಮಧ್ಯಂ ಸಂಖ್ಯಾ ವಾ, ದೇಶಃ ಕಾಲೋ ನಿಮಿತ್ತಂ ವಾ ಅವಧಾರ್ಯತೇ — ಅಸಂಖ್ಯೇಯತ್ವಾದ್ವಾಸನಾಯಾಃ, ವಾಸನಾಹೇತೂನಾಂ ಚ ಆನಂತ್ಯಾತ್ । ತಥಾ ಚ ವಕ್ಷ್ಯತಿ ಷಷ್ಠೇ ‘ಇದಮ್ಮಯೋಽದೋಮಯಃ’ (ಬೃ. ಉ. ೪ । ೪ । ೫) ಇತ್ಯಾದಿ । ತಸ್ಮಾತ್ ನ ಸ್ವರೂಪಸಂಖ್ಯಾವಧಾರಣಾರ್ಥಾ ದೃಷ್ಟಾಂತಾಃ — ‘ಯಥಾ ಮಾಹಾರಜನಂ ವಾಸಃ’ ಇತ್ಯಾದಯಃ ; ಕಿಂ ತರ್ಹಿ ಪ್ರಕಾರಪ್ರದರ್ಶನಾರ್ಥಾಃ — ಏವಂಪ್ರಕಾರಾಣಿ ಹಿ ವಾಸನಾರೂಪಾಣೀತಿ । ಯತ್ತು ವಾಸನಾರೂಪಮಭಿಹಿತಮಂತೇ — ಸಕೃದ್ವಿದ್ಯೋತನಮಿವೇತಿ, ತತ್ಕಿಲ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಸ್ಯ ಅವ್ಯಾಕೃತಾತ್ಪ್ರಾದುರ್ಭವತಃ ತಡಿದ್ವತ್ ಸಕೃದೇವ ವ್ಯಕ್ತಿರ್ಭವತೀತಿ ; ತತ್ ತದೀಯಂ ವಾಸನಾರೂಪಂ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಸ್ಯ ಯೋ ವೇದ ತಸ್ಯ ಸಕೃದ್ವಿದ್ಯುತ್ತೇವ, ಹ ವೈ ಇತ್ಯವಧಾರಣಾರ್ಥೌ, ಏವಮೇವ ಅಸ್ಯ ಶ್ರೀಃ ಖ್ಯಾತಿಃ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ, ಯಥಾ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಸ್ಯ — ಏವಮ್ ಏತತ್ ಯಥೋಕ್ತಂ ವಾಸನಾರೂಪಮಂತ್ಯಮ್ ಯೋ ವೇದ ॥