ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಮೈತ್ರೇಯೀತಿ ಹೋವಾಚ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಉದ್ಯಾಸ್ಯನ್ವಾ ಅರೇಽಹಮಸ್ಮಾತ್ಸ್ಥಾನಾದಸ್ಮಿ ಹಂತ ತೇಽನಯಾ ಕಾತ್ಯಾಯನ್ಯಾಂತಂ ಕರವಾಣೀತಿ ॥ ೧ ॥
ಮೈತ್ರೇಯೀತಿ ಹೋವಾಚ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಃ — ಮೈತ್ರೇಯೀಂ ಸ್ವಭಾರ್ಯಾಮಾಮಂತ್ರಿತವಾನ್ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯೋ ನಾಮ ಋಷಿಃ ; ಉದ್ಯಾಸ್ಯನ್ ಊರ್ಧ್ವಂ ಯಾಸ್ಯನ್ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಾಖ್ಯಮಾಶ್ರಮಾಂತರಮ್ ವೈ ; ‘ಅರೇ’ ಇತಿ ಸಂಬೋಧನಮ್ ; ಅಹಮ್ , ಅಸ್ಮಾತ್ ಗಾರ್ಹಸ್ಥ್ಯಾತ್ , ಸ್ಥಾನಾತ್ ಆಶ್ರಮಾತ್ , ಊರ್ಧ್ವಂ ಗಂತುಮಿಚ್ಛನ್ ಅಸ್ಮಿ ಭವಾಮಿ ; ಅತಃ ಹಂತ ಅನುಮತಿಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯಾಮಿ ತೇ ತವ ; ಕಿಂಚಾನ್ಯತ್ — ತೇ ತವ ಅನಯಾ ದ್ವಿತೀಯಯಾ ಭಾರ್ಯಯಾ ಕಾತ್ಯಾಯನ್ಯಾ ಅಂತಂ ವಿಚ್ಛೇದಂ ಕರವಾಣಿ ; ಪತಿದ್ವಾರೇಣ ಯುವಯೋರ್ಮಯಾ ಸಂಬಧ್ಯಮಾನಯೋರ್ಯಃ ಸಂಬಂಧ ಆಸೀತ್ , ತಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಸ್ಯ ವಿಚ್ಛೇದಂ ಕರವಾಣಿ ದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗಂ ಕೃತ್ವಾ ; ವಿತ್ತೇನ ಸಂವಿಭಜ್ಯ ಯುವಾಂ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ॥

ಭಾರ್ಯಾಮಾಮಂತ್ರ್ಯ ಕಿಂ ಕೃತವಾನಿತಿ ತದಾಹ —

ಉದ್ಯಾಸನ್ನಿತಿ ।

ವೈಶಬ್ದೋಽವಧಾರಣಾರ್ಥಃ । ಆಶ್ರಮಾಂತರಂ ಯಾಸ್ಯನ್ನೇವಾಹಮಸ್ಮೀತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

ಯಥೋಕ್ತೇಚ್ಛಾನಂತರಂ ಭಾರ್ಯಾಯಾಃ ಕರ್ತವ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ —

ಅತ ಇತಿ ।

ಸತಿ ಭಾರ್ಯಾದೌ ಸಂನ್ಯಾಸಸ್ಯ ತದನುಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕತ್ವನಿಯಮಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।

ಕರ್ತವ್ಯಾಂತರಂ ಕಥಯತಿ —

ಕಿಂಚೇತಿ ।

ಆವಯೋರ್ವಿಚ್ಛೇದಃ ಸ್ವಾಭಾವಿಕೋಽಸ್ತಿ ಕಿಂ ತತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಾಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಪತಿದ್ವಾರೇಣೇತಿ ।

ತ್ವಯಿ ಪ್ರವ್ರಜಿತೇ ಸ್ವಯಮೇವಾಽಽವಯೋರ್ವಿಚ್ಛೇದೋ ಭವಿಷ್ಯತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ದ್ರವ್ಯೇತಿ ।

ವಿತ್ತೇ ತು ನ ಸ್ತ್ರೀಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಮಿತಿ ಭಾವಃ ॥೧॥