தத்ர த்³ருஷ்டாந்த உபாதீ³யதே — ஸ யதே²தி । ஸைந்த⁴வகி²ல்ய: — ஸிந்தோ⁴ர்விகார: ஸைந்த⁴வ:, ஸிந்து⁴ஶப்³தே³ந உத³கமபி⁴தீ⁴யதே, ஸ்யந்த³நாத் ஸிந்து⁴: உத³கம் , தத்³விகார: தத்ர ப⁴வோ வா ஸைந்த⁴வ:, ஸைந்த⁴வஶ்சாஸௌ கி²ல்யஶ்சேதி ஸைந்த⁴வகி²ல்ய:, கி²ல ஏவ கி²ல்ய:, ஸ்வார்தே² யத்ப்ரத்யய: — உத³கே ஸிந்தௌ⁴ ஸ்வயோநௌ ப்ராஸ்த: ப்ரக்ஷிப்த:, உத³கமேவ விலீயமாநம் அநுவிலீயதே ; யத்தத் பௌ⁴மதைஜஸஸம்பர்காத் காடி²ந்யப்ராப்தி: கி²ல்யஸ்ய ஸ்வயோநிஸம்பர்காத³பக³ச்ச²தி — தத் உத³கஸ்ய விலயநம் , தத் அநு ஸைந்த⁴வகி²ல்யோ விலீயத இத்யுச்யதே ; ததே³ததா³ஹ — உத³கமேவாநுவிலீயேதேதி । ந ஹ நைவ — அஸ்ய கி²ல்யஸ்ய உத்³க்³ரஹணாய உத்³த்⁴ருத்ய பூர்வவத்³க்³ரஹணாய க்³ரஹீதும் , நைவ ஸமர்த²: கஶ்சித்ஸ்யாத் ஸுநிபுணோ(அ)பி ; இவ - ஶப்³தோ³(அ)நர்த²க: । க்³ரஹணாய நைவ ஸமர்த²: ; கஸ்மாத் ? யதோ யத: யஸ்மாத் யஸ்மாத் தே³ஶாத் தது³த³கமாத³தீ³த, க்³ருஹீத்வா ஆஸ்வாத³யேத் லவணாஸ்வாத³மேவ தத் உத³கம் , ந து கி²ல்யபா⁴வ: । யதா² அயம் த்³ருஷ்டாந்த:, ஏவமேவ வை அரே மைத்ரேயி இத³ம் பரமாத்மாக்²யம் மஹத்³பூ⁴தம் — யஸ்மாத் மஹதோ பூ⁴தாத் அவித்³யயா பரிச்சி²ந்நா ஸதீ கார்யகரணோபாதி⁴ஸம்ப³ந்தா⁴த்கி²ல்யபா⁴வமாபந்நாஸி, மர்த்யா ஜந்மமரணாஶநாயாபிபாஸாதி³ஸம்ஸாரத⁴ர்மவத்யஸி, நாமரூபகார்யாத்மிகா — அமுஷ்யாந்வயாஹமிதி, ஸ கி²ல்யபா⁴வஸ்தவ கார்யகரணபூ⁴தோபாதி⁴ஸம்பர்கப்⁴ராந்திஜநித: மஹதி பூ⁴தே ஸ்வயோநௌ மஹாஸமுத்³ரஸ்தா²நீயே பரமாத்மநி அஜரே(அ)மரே(அ)ப⁴யே ஶுத்³தே⁴ ஸைந்த⁴வக⁴நவதே³கரஸே ப்ரஜ்ஞாநக⁴நே(அ)நந்தே(அ)பாரே நிரந்தரே அவித்³யாஜநிதப்⁴ராந்திபே⁴த³வர்ஜிதே ப்ரவேஶித: ; தஸ்மிந்ப்ரவிஷ்டே ஸ்வயோநிக்³ரஸ்தே கி²ல்யபா⁴வே அவித்³யாக்ருதே பே⁴த³பா⁴வே ப்ரணாஶிதே — இத³மேகமத்³வைதம் மஹத்³பூ⁴தம் — மஹச்ச தத்³பூ⁴தம் ச மஹத்³பூ⁴தம் ஸர்வமஹத்தரத்வாத் ஆகாஶாதி³காரணத்வாச்ச, பூ⁴தம் — த்ரிஷ்வபி காலேஷு ஸ்வரூபாவ்யபி⁴சாராத் ஸர்வதை³வ பரிநிஷ்பந்நமிதி த்ரைகாலிகோ நிஷ்டா²ப்ரத்யய: ; அத²வா பூ⁴தஶப்³த³: பரமார்த²வாசீ, மஹச்ச பாரமார்தி²கம் சேத்யர்த²: ; லௌகிகம் து யத்³யபி மஹத்³ப⁴வதி, ஸ்வப்நமாயாக்ருதம் ஹிமவதா³தி³பர்வதோபமம் ந பரமார்த²வஸ்து ; அதோ விஶிநஷ்டி — இத³ம் து மஹச்ச தத்³பூ⁴தம் சேதி । அநந்தம் நாஸ்யாந்தோ வித்³யத இத்யநந்தம் ; கதா³சிதா³பேக்ஷிகம் ஸ்யாதி³த்யதோ விஶிநஷ்டி அபாரமிதி । விஜ்ஞப்தி: விஜ்ஞாநம் , விஜ்ஞாநம் ச தத்³க⁴நஶ்சேதி விஜ்ஞாநக⁴ந:, க⁴நஶப்³தோ³ ஜாத்யந்தரப்ரதிஷேதா⁴ர்த²: — யதா² ஸுவர்ணக⁴ந: அயோக⁴ந இதி ; ஏவ - ஶப்³தோ³(அ)வதா⁴ரணார்த²: — நாந்யத் ஜாத்யந்தரம் அந்தராலே வித்³யத இத்யர்த²: । யதி³ இத³மேகமத்³வைதம் பரமார்த²த: ஸ்வச்ச²ம் ஸம்ஸாரது³:கா²ஸம்ப்ருக்தம் , கிந்நிமித்தோ(அ)யம் கி²ல்யபா⁴வ ஆத்மந: — ஜாதோ ம்ருத: ஸுகீ² து³:கீ² அஹம் மமேத்யேவமாதி³லக்ஷண: அநேகஸம்ஸாரத⁴ர்மோபத்³ருத இதி உச்யதே — ஏதேப்⁴யோ பூ⁴தேப்⁴ய: — யாந்யேதாநி கார்யகரணவிஷயாகாரபரிணதாநி நாமரூபாத்மகாநி ஸலிலபே²நபு³த்³பு³தோ³பமாநி ஸ்வச்ச²ஸ்ய பரமாத்மந: ஸலிலோபமஸ்ய, யேஷாம் விஷயபர்யந்தாநாம் ப்ரஜ்ஞாநக⁴நே ப்³ரஹ்மணி பரமார்த²விவேகஜ்ஞாநேந ப்ரவிலாபநமுக்தம் நதீ³ஸமுத்³ரவத் — ஏதேப்⁴யோ ஹேதுபூ⁴தேப்⁴ய: பூ⁴தேப்⁴ய: ஸத்யஶப்³த³வாச்யேப்⁴ய:, ஸமுத்தா²ய ஸைந்த⁴வகி²ல்யவத் — யதா² அத்³ப்⁴ய: ஸூர்யசந்த்³ராதி³ப்ரதிபி³ம்ப³:, யதா² வா ஸ்வச்ச²ஸ்ய ஸ்ப²டிகஸ்ய அலக்தகாத்³யுபாதி⁴ப்⁴யோ ரக்தாதி³பா⁴வ:, ஏவம் கார்யகரணபூ⁴தபூ⁴தோபாதி⁴ப்⁴யோ விஶேஷாத்மகி²ல்யபா⁴வேந ஸமுத்தா²ய ஸம்யகு³த்தா²ய — யேப்⁴யோ பூ⁴தேப்⁴ய உத்தி²த: தாநி யதா³ கார்யகரணவிஷயாகாரபரிணதாநி பூ⁴தாநி ஆத்மநோ விஶேஷாத்மகி²ல்யஹேதுபூ⁴தாநி ஶாஸ்த்ராசார்யோபதே³ஶேந ப்³ரஹ்மவித்³யயா நதீ³ஸமுத்³ரவத் ப்ரவிலாபிதாநி விநஶ்யந்தி, ஸலிலபே²நபு³த்³பு³தா³தி³வத் தேஷு விநஶ்யத்ஸு அந்வேவ ஏஷ விஶேஷாத்மகி²ல்யபா⁴வோ விநஶ்யதி ; யதா² உத³காலக்தகாதி³ஹேத்வபநயே ஸூர்யசந்த்³ரஸ்ப²டிகாதி³ப்ரதிபி³ம்போ³ விநஶ்யதி, சந்த்³ராதி³ஸ்வரூபமேவ பரமார்த²தோ வ்யவதிஷ்ட²தே, தத்³வத் ப்ரஜ்ஞாநக⁴நமநந்தமபாரம் ஸ்வச்ச²ம் வ்யவதிஷ்ட²தே । ந தத்ர ப்ரேத்ய விஶேஷஸம்ஜ்ஞாஸ்தி கார்யகரணஸங்கா⁴தேப்⁴யோ விமுக்தஸ்ய — இத்யேவம் அரே மைத்ரேயி ப்³ரவீமி — நாஸ்தி விஶேஷஸம்ஜ்ஞேதி — அஹமஸௌ அமுஷ்ய புத்ர: மமேத³ம் க்ஷேத்ரம் த⁴நம் ஸுகீ² து³:கீ²த்யேவமாதி³லக்ஷணா, அவித்³யாக்ருதத்வாத்தஸ்யா: ; அவித்³யாயாஶ்ச ப்³ரஹ்மவித்³யயா நிரந்வயதோ நாஶிதத்வாத் குதோ விஶேஷஸம்ஜ்ஞாஸம்ப⁴வோ ப்³ரஹ்மவித³: சைதந்யஸ்வபா⁴வாவஸ்தி²தஸ்ய ; ஶரீராவஸ்தி²தஸ்யாபி விஶேஷஸம்ஜ்ஞா நோபபத்³யதே கிமுத கார்யகரணவிமுக்தஸ்ய ஸர்வத: । இதி ஹ உவாச உக்தவாந்கில பரமார்த²த³ர்ஶநம் மைத்ரேய்யை பா⁴ர்யாயை யாஜ்ஞவல்க்ய: ॥