ஆத்மநோ விஜ்ஞாநக⁴நத்வம் ப்ராமாணிகம் சேத்தர்ஹி நிஷேத⁴வாக்யமயுக்தமிதி ஶங்கதே —
கத²மிதி ।
அவித்³யாக்ருதவிஶேஷவிஜ்ஞாநாபா⁴வாபி⁴ப்ராயேண நிஷேத⁴வாக்யோபபத்திரித்யுத்தரமாஹ —
ஶ்ருண்விதி ।
யஸ்மிந்நுக்தலக்ஷணே கி²ல்யபா⁴வே ஸதி யஸ்மாத்³யதோ²க்தே ப்³ரஹ்மணி த்³வைதமிவ த்³வைதமுபலக்ஷ்யதே தஸ்மாத்தஸ்மிந்ஸதீதர இதரம் ஜிக்⁴ரதீதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
த்³வைதமிவேத்யுக்தமநூத்³ய வ்யாசஷ்டே —
பி⁴ந்நமிவேதி ।
இவஶப்³த³ஸ்யோபமார்த²த்வமுபேத்ய ஶங்கதே —
நந்விதி ।
த்³வைதேந த்³வைதஸ்யோபமீயமாநத்வாத்³த்³ருஷ்டாந்தஸ்ய தா³ர்ஷ்டாந்திகஸ்ய ச தஸ்ய வஸ்துத்வம் ஸ்யாது³பமாநோபமோயயோஶ்சந்த்³ரமுக²யோர்வஸ்துத்வோபலம்பா⁴தி³த்யர்த²: ।
த்³வைதப்ரபுஞ்சஸ்ய மித்²யாத்வவாதி³ஶ்ருதிவிரோதா⁴ந்ந தஸ்ய ஸத்யதேதி பரிஹரதி —
ந வாசா(அ)(அ)ரம்ப⁴ணமிதி ।
தத்ர தஸ்மிந்கி²ல்யபா⁴வே ஸதீதி யாவத் । ஸ்வப்நாதி³த்³வைதமிவ ஜாக³ரிதே(அ)பி த்³வைதம் யஸ்மாதா³லக்ஷ்யதே தஸ்மாத்பரமாத்மந: ஸகாஶாதி³தரோ(அ)ஸாவாத்மா கி²ல்யபூ⁴தோ(அ)பரமார்த²: ஸந்நிதரம் ஜிக்⁴ரதீதி யோஜநா ।
பரஸ்மாதி³தரஸ்மிந்நாத்மந்யபரமார்தே² கி²ல்யபூ⁴தே த்³ருஷ்டாந்தமாஹ —
சந்த்³ராதே³ரிதி ।
இதரஶப்³த³மநூத்³ய தஸ்யார்த²மாஹ —
இதரோ க்⁴ராதீதி ।
அவித்³யாத³ஶாயாம் ஸர்வாண்யபி காரகாணி ஸந்தி கர்த்ருகர்மநிர்தே³ஶஸ்ய ஸர்வகாரகோபலக்ஷணத்வாதி³த்யாஹ —
இதர இதி ।
க்ரியாப²லயோரேகஶப்³த³த்வே த்³ருஷ்டாந்தம் விவ்ருணோதி —
யதே²தி ।
த்³ருஷ்டாந்தே(அ)பி விப்ரதிபத்திமாஶங்க்யாநந்தரோக்தம் ஹேதுமேவ ஸ்பஷ்டயதி —
க்ரியேதி ।
அதஶ்ச ஜிக்⁴ரதீத்யத்ராபி க்ரியாப²லயோரேகஶப்³த³த்வமவிருத்³த⁴மிதி ஶேஷ: ।
உக்தம் வாக்யார்த²மநூத்³ய வாக்யாந்தரேஷ்வதிதி³ஶதி —
இதர இதி ।
ததே²தரோ த்³ரஷ்டேதரேண சக்ஷுஷேதரம் த்³ரஷ்டவ்யம் பஶ்யதீத்யதி³ த்³ரஷ்டவ்யமிதி ஶேஷ: ।
உத்தரேஷ்வபி வாக்யேஷு பூர்வவாக்யவத்கர்த்ருகர்மநிர்தே³ஶஸ்ய ஸர்வகாரகோபலக்ஷணத்வம் க்ரியாபத³ஸ்ய ச க்ரியாதத்ப²லாபி⁴தா⁴யித்வம் துல்யமித்யாஹ —
ஸர்வமிதி ।
யத்ர ஹீத்யாதி³வாக்யார்த²முபஸம்ஹரதி —
இயமிதி ।
யத்ர வா அஸ்யேத்யாதி³வாக்யஸ்ய தாத்பர்யமாஹ —
யத்ர த்விதி ।
உக்தே(அ)ர்தே² வாக்யாக்ஷராணி வ்யாசஷ்டே —
யத்ரேதி ।
தமேவார்த²ம் ஸம்க்ஷிபதி —
யத்ரைவமிதி ।
ஸர்வம் கர்த்ருகரணாதீ³தி ஶேஷ: ।
தத்கேநேத்யாதி³ வ்யாகரோதி —
தத்தத்ரேதி ।
கிம்ஶப்³த³ஸ்யா(அ)(அ)க்ஷேபார்த²ம் கத²யதி —
ஸர்வத்ர ஹீதி ।
ப்³ரஹ்மவிதோ³(அ)பி காரகத்³வாரா க்ரியாதி³ ஸ்வீக்ரியதாமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ஆத்மத்வாதி³தி ।
ஸர்வஸ்யா(அ)(அ)த்மத்வாஸித்³தி⁴மாஶங்க்ய ஸர்வமாத்மைவாபூ⁴தி³தி ஶ்ருத்யா ஸமாத⁴த்தே —
ந சேதி ।
கத²ம் தர்ஹி ஸர்வமாத்மவ்யதிரேகேண பா⁴தீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
பே⁴த³பா⁴நஸ்யாவித்³யாக்ருதத்வே ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாத்பரமார்தே²தி ।
தத்³தே⁴தோரஜ்ஞாநஸ்யாபநீயத்வாதி³தி ஶேஷ: ।
ஏகத்வப்ரத்யயாத³ஜ்ஞாநநிவ்ருத்தித்³வாரா க்ரியாதி³ப்ரத்யயே நிவ்ருத்தே(அ)பி க்ரியாதி³ ஸ்யாந்நேத்யாஹ —
அத இதி ।
கரணப்ரமாணயோரபா⁴வே கார்யஸ்ய விருத்³த⁴த்வாதி³தி யாவத் ।
நநு கிம்ஶப்³தே³ ப்ரஶ்நார்தே² ப்ரதீயமாநே கத²ம் க்ரியாதத்ஸாத⁴நயோரத்யந்தநிவ்ருத்திர்விது³ஷோ விவக்ஷ்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
கேநேதி ।
கிம்ஶப்³த³ஸ்ய ப்ராகே³வ க்ஷேபார்த²த்வமுக்தம் தச்ச க்ஷேபார்த²ம் வசோ விது³ஷ: ஸர்வப்ரகாரக்ரியாகாரகாத்³யஸம்ப⁴வப்ரத³ர்ஶநார்த²மித்யத்யந்தமேவ க்ரியாதி³நிவ்ருத்திர்விது³ஷோ யுக்தேத்யர்த²: ।
ஸர்வப்ரகாராநுபபத்திமேவாபி⁴நயதி —
கேநசிதி³தி ।
கைவல்யாவஸ்தா²மாஸ்தா²ய ஸம்ஜ்ஞாபா⁴வவசநமித்யுக்த்வா தத்ரைவ கிம்புநர்ந்யாயம் வக்துமவித்³யாவஸ்தா²யாமபி ஸாக்ஷிணோ ஜ்ஞாநாவிஷயத்வமாஹ —
யத்ராபீதி ।
யேந கூடஸ்த²போ³தே⁴ந வ்யாப்தோ லோக: ஸர்வம் ஜாநாதி தம் ஸாக்ஷிணம் கேந கரணேந கோ வா ஜ்ஞாதா ஜாநீயாதி³த்யத்ர ஹேதுமாஹ —
யேநேதி ।
யேந சக்ஷுராதி³நா லோகோ ஜாநாதி தஸ்ய விஷயக்³ரஹணேநைவோபக்ஷீணத்வாந்ந ஸாக்ஷிணி ப்ரவ்ருத்திரித்யர்த²: ।
ஆத்மநோ(அ)ஸந்தி³க்³த⁴பா⁴வத்வாச்ச ப்ரமேயத்வாஸித்³தி⁴ரித்யாஹ —
ஜ்ஞதுஶ்சேதி ।
கிஞ்சா(அ)(அ)த்மா ஸ்வேநைவ ஜ்ஞாயதே ஜ்ஞாத்ரந்தரேண வா । நா(அ)(அ)த்³ய இத்யாஹ —
ந சேதி ।
ந த்³விதீய இத்யாஹ —
ந சாவிஷய இதி ।
ஜ்ஞாத்ரந்தரஸ்யாபா⁴வாத்தஸ்யாவிஷயோ(அ)யமாத்மா குதஸ்தேந ஜ்ஞாதும் ஶக்யதே । ந ஹி ஜ்ஞாத்ரந்தரமஸ்தி நாந்யோ(அ)தோ(அ)ஸ்தி த்³ரஷ்டேத்யாதி³ஶ்ருதேரித்யர்த²: ।
ஆத்மநி ப்ரமாத்ருப்ரமாணயோரபா⁴வே ஜ்ஞாநாவிஷயத்வம் ப²லதீத்யாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
விஜ்ஞாதாரமித்யாதி³வாக்யஸ்யார்த²ம் ப்ரபஞ்சயதி —
யதா³ த்விதி ।
ததே³வம் ஸ்வரூபாபேக்ஷம் விஜ்ஞாநக⁴நத்வம் விஶேஷவிஜ்ஞாநாபேக்ஷம் து ஸம்ஜ்ஞாபா⁴வவசநமித்யவிரோத⁴ இதி ॥14॥