ಪ್ರಾಚೀನಮೇವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮನೂದ್ಯ ಮಂತ್ರಾಂತರಮವತಾರಯತಿ —
ಇದಮಿತಿ ।
ಪ್ರತಿಶಬ್ದಸ್ತಂತ್ರೇಣೋಚ್ಚಾರಿತಃ । ರೂಪಂ ರೂಪಮುಪಾಧಿಭೇದಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರತಿರೂಪೋ ರೂಪಾಂತರಂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಂ ಬಭೂವೇತ್ಯೇತತ್ಪ್ರತಿರೂಪೋ ಬಭೂವೇತ್ಯತ್ರ ವಿವಕ್ಷಿತಮಿತಿ ಯೋಜನಾ ।
ಅನುರೂಪೋ ವೇತ್ಯುಕ್ತಂ ವಿವೃಣೋತಿ —
ಯಾದೃಗಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಉಕ್ತಮರ್ಥಮನುಭವಾರೂಢಂ ಕರೋತಿ —
ನಹೀತಿ ।
ರೂಪಾಂತರಭವನೇ ಕರ್ತ್ರಂತರಂ ವಾರಯತಿ —
ಸ ಏವ ಹೀತಿ ।
ಪ್ರತಿಖ್ಯಾಪನಾಯ ಶಾಸ್ತ್ರಾಚಾರ್ಯಾದಿಭೇದೇನ ತತ್ತ್ವಪ್ರಕಾಶನಾಯೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತದೇವ ವ್ಯತಿರೇಕೇಣಾನ್ವಯೇನ ಚ ಸ್ಫುಟಯತಿ —
ಯದಿ ಹೀತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಮಾಯಾಭಿಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಭಿರಿತಿ ಪರಪಕ್ಷಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಪಕ್ಷಮಾಹ —
ಮಾಯಾಭಿರಿತಿ ।
ಮಿಥ್ಯಾಧೀಹೇತುಭೂತಾನಾದ್ಯನಿರ್ವಾಚ್ಯದಂಡಾಯಮಾನ ಜ್ಞಾನವಶಾದೇಷ ಬಹುರೂಪೋ ಭಾತಿ ।
ಪ್ರಕಾರಭೇದಾತ್ತು ಬಹೂಕ್ತಿರಿತಿ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಮಾಹ —
ಏಕರೂಪ ಏವೇತಿ ।
ಅವಿದ್ಯಾಪ್ರಜ್ಞಾಭಿರ್ಬಹುರೂಪೋ ಗಮ್ಯತ ಇತಿ ಪೂರ್ವೇಣ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಪರಸ್ಯ ಬಹುರೂಪತ್ವೇ ನಿಮಿತ್ತಂ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಂ ನಿವೇದಯತಿ —
ಕಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಯಥಾ ರಥೇ ಯುಕ್ತಾ ವಾಜಿನೋ ರಥಿನಂ ಸ್ವಗೋಚರಂ ದೇಶಂ ಪ್ರಾಪಯಿತುಂ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ತಥಾಽಸ್ಯ ಪ್ರತೀಚೋ ರಥಸ್ಥಾನೀಯೋ ಶರೀರೇ ಯುಕ್ತಾ ಹರಯಃ ಸ್ವವಿಷಯಪ್ರಕಾಶನಾಯ ಯಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತದ್ವಿಷಯಾಣಾಂ ಚ ಬಹುಲತ್ವಾತ್ತತ್ತದ್ದ್ರೂಪೈರೇಷ ಬಹುರೂಪೋ ಭಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ ।
ಹರಿಶಬ್ದಸ್ಯೇಂದ್ರಿಯೇಷು ಪ್ರವೃತ್ತೌ ನಿಮಿತ್ತಮಾಹ —
ಹರಣಾದಿತಿ ।
ಪ್ರತೀಚೋ ವಿಷಯಾನ್ಪ್ರತೀತಿ ಶೇಷಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಬಾಹುಲ್ಯೇ ಹೇತುಮಾಹ —
ಪ್ರಾಣೇತಿ ।
ಇಂದ್ರಿಯವಿಷಯಬಾಹುಲ್ಯಾತ್ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾ ಬಹುರೂಪ ಇತಿ ಶೇಷಃ ।
ನನ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಕಾಶಯಿತುಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ನ ತು ರೂಪಾದಿಕಮೇವ ತತ್ಕಥಂ ತದ್ವಿಷವಶಾದಾತ್ಮನೋಽನ್ಯಥಾ ಪ್ರಥೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತತ್ಪ್ರಕಾಶನಾಯೇತಿ ।
ತಸ್ಮಾದಿಂದ್ರಿಯವಿಷಯಬಾಹುಲ್ಯಾದಿತ್ಯತ್ರೋಕ್ತಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಯದ್ವಾ ಯಥೋಕ್ತಶ್ರುತಿವಶೇನ ಲಬ್ಧಮರ್ಥಮಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಯಸ್ಮಾದಿಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪರಾಗ್ವಿಷಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ತಸ್ಮಾತ್ತೈರಿಂದ್ರಿಯೈರ್ವಿಷಯಸ್ವರೂಪೈರೇವಾಯಂ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾ ಗಮ್ಯತೇ ನ ತು ಸ್ವಾಸಾಧಾರಣೇನ ರೂಪೇಣೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಯುಕ್ತಾ ಹೀತಿ ಸಂಬಂಧಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಂಕತೇ —
ಏವಂ ತರ್ಹೀತಿ ।
ಅಯಮಿತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯೇನ ಪರಿಹರತಿ —
ಅಯಮಿತಿ ।
ತತ್ತದಿಂದ್ರಿಯಾದಿರೂಪೇಣಾಽಽತ್ಮನ ಏವಾವಿದ್ಯಯಾ ಭಾನಾತ್ಸಂಬಂಧಸ್ಯ ಚ ಕಲ್ಪಿತತ್ವಾನ್ನಾದ್ವೈತಹಾನಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಇಂದ್ರಿಯಾನಂತ್ಯೇ ಹೇತುಮಾಹ —
ಪ್ರಾಣಿಭೇದಸ್ಯೇತಿ ।
ವಾಕ್ಯಾರ್ಥವ್ಯಾಖ್ಯಾನಾರ್ಥಮಿತ್ಥಂ ಗತೇನ ಸಂದರ್ಭೇಣ ಭೂಮಿಕಾಮಾರಚಯ್ಯ ತತ್ಪರಂ ವಾಕ್ಯಮವತಾರ್ಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —
ಕಿಂ ಬಹುನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ನ ಕೇವಲಮಧ್ಯಾಯದ್ವಯಸ್ಯೈವಾರ್ಥೋಽತ್ರ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯೋಪಸಂಹೃತಃ ಕಿಂತು ಸರ್ವವೇದಾಂತಾನಾಮಿತ್ಯಾಹ —
ಏಷ ಇತಿ ।
ತಸ್ಯೋಭಯವಿಧಪುರುಷಾರ್ಥರೂಪತ್ವಮಾಹ —
ಏತದಿತಿ ।
ವಕ್ತವ್ಯಾಂತರಪರಿಶೇಷಶಂಕಾಂ ಪರಿಹರತಿ —
ಪರಿಸಮಾಪ್ತಶ್ಚೇತಿ ॥೧೯॥