బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
తృతీయోఽధ్యాయఃప్రథమం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
యాజ్ఞవల్క్యేతి హోవాచ కతిభిరయమద్యర్గ్భిర్హోతాస్మిన్యజ్ఞే కరిష్యతీతి తిసృభిరితి కతమాస్తాస్తిస్ర ఇతి పురోనువాక్యా చ యాజ్యా చ శస్యైవ తృతీయా కిం తాభిర్జయతీతి యత్కిఞ్చేదం ప్రాణభృదితి ॥ ౭ ॥
యాజ్ఞవల్క్యేతి హోవాచ అభిముఖీకరణాయ । కతిభిరయమద్యర్గ్భిర్హోతాస్మిన్యజ్ఞే — కతిభిః కతిసఙ్ఖ్యాభిః ఋగ్భిః ఋగ్జాతిభిః, అయం హోతా ఋత్విక్ , అస్మిన్యజ్ఞే కరిష్యతి శస్త్రం శంసతి ; ఆహ ఇతరః — తిసృభిః ఋగ్జాతిభిః — ఇతి — ఉక్తవన్తం ప్రత్యాహ ఇతరః — కతమాస్తాస్తిస్ర ఇతి ; సఙ్ఖ్యేయవిషయోఽయం ప్రశ్నః, పూర్వస్తు సఙ్ఖ్యావిషయః । పురోనువాక్యా చ — ప్రాగ్యాగకాలాత్ యాః ప్రయుజ్యన్తే ఋచః, సా ఋగ్జాతిః పురోనువాక్యేత్యుచ్యతే ; యాగార్థం యాః ప్రయుజ్యన్తే ఋచః సా ఋగ్జాతిః యాజ్యా ; శస్త్రార్థం యాః ప్రయుజ్యన్తే ఋచః సా ఋగ్జాతిః శస్యా ; సర్వాస్తు యాః కాశ్చన ఋచః, తాః స్తోత్రియా వా అన్యా వా సర్వా ఎతాస్వేవ తిసృషు ఋగ్జాతిష్వన్తర్భవన్తి । కిం తాభిర్జయతీతి యత్కిఞ్చేదం ప్రాణభృదితి — అతశ్చ సఙ్ఖ్యాసామాన్యాత్ యత్కిఞ్చిత్ప్రాణభృజ్జాతమ్ , తత్సర్వం జయతి తత్సర్వం ఫలజాతం సమ్పాదయతి సఙ్ఖ్యాదిసామాన్యేన ॥

సంపదామారమ్భముపపాద్య ప్రశ్నవాక్యముత్థాపయతి —

యాజ్ఞవల్క్యేతీతి ।

ప్రతీకమాదాయ వ్యాచష్టే —

కతిభిరిత్యాదినా ।

కతిభిః కతమా ఇతి ప్రశ్నయోర్విషయభేదం దర్శయతి —

సంఖ్యేయేతి ।

స్తోత్రియా నామాన్యాఽపి కాచిదృగ్జాతిరస్తీత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

సర్వాస్త్వితి ।

అన్యా వేతి శస్త్రజాతిగ్రహః । విధేయభేదాత్సర్వశబ్దాపునరుక్తిః । అతశ్చ సంపత్తికరణాదిత్యర్థః । సంఖ్యాసామాన్యాత్త్రిత్వావిశేషాదితి యావత్ । ప్రాణభృజ్జాతం లోకత్రయం వివక్షితమ్ ॥౭॥