प्रतीकमादाय व्याचष्टे —

यदिदमिति ।

यदिदं व्याकृतं जगत्सर्वं मृत्योरन्नमिति योजना ।

तस्य तदन्नत्वं साधयति —

सर्वमिति ।

मृत्योरन्नत्वसंभावनायां श्रुत्यन्तरं संवादयति —

सर्वमिति ।

मृत्योर्मृत्युमधिकृत्य प्रश्नस्य करटदन्तनिरूपणवदप्रयोजनत्वमाशङ्क्याऽऽह —

अयमिति ।

सत्येव ग्रहातिग्रहलक्षणे मृत्यौ मोक्षो भविऽष्यतीति चेन्नेत्याह —

ग्रहेति ।

अस्तु तर्हि ग्रहातिग्रहनाशे मुक्तिरित्यत आह —

स यदीति ।

न च मृत्योर्मृत्युरस्त्यनवस्थानादित्युक्तमिति भावः । पक्षेऽनवस्थानात्पक्षे चामुक्तेरित्यतः शब्दार्थः ।

अस्तिपक्षं परिगृह्णाति —

अस्ति तावदिति ।

मृत्योर्मृत्युर्ब्रह्मात्मसाक्षात्कारो विवक्षितस्तस्याप्यन्यो मृत्युरस्ति चेदनवस्था नास्ति चेत्तद्धेत्वज्ञानस्यापि स्थितेरमुक्तिरिति शङ्कते —

नन्विति ।

तत्रास्तिपक्षं परिगृह्य परिहरति —

नानवस्थेति ।

यथोक्तस्य मृत्योः स्वपरविरोधित्वान्न किञ्चिदवद्यमित्यर्थः ।

उक्तं पक्षं प्रश्नद्वारा प्रमाणारूढं करोति —

कथमिति ।

दृष्टत्वं स्पष्टयति —

अग्निस्तावदिति ।

दृष्टत्वफलमाचष्टे —

गृहाणेति ।

तस्य कार्यं कथयति —

तेनेति ।

अप पुनर्मृत्युं जयतीत्यस्य पातनिकां करोति —

तस्मिन्निति ।

उक्तमेव व्यक्तीकरोति —

बन्धनं हीति ।

प्रसाधितं मृत्योरपि मृत्युरस्तीति प्रदर्शनेनेति शेषः ।

मोक्षोपपत्तौ फलितमाह —

अत इति ।

पुरुषप्रयासः शमादिपूर्वकश्रवणादिः ।

तत्फलस्य ज्ञानस्य फलं दर्शयन्वाक्यं योजयति —

अत इति ।

ज्ञानं पञ्चम्यर्थः ॥१० ॥