శ్రోత్రం బ్రహ్మ మనో బ్రహ్మేత్యాది యథా గౌణం న తథా గౌణం ద్రష్టురవ్యవహితం బ్రహ్మాద్వితీత్వాదిత్యాహ —
న శ్రోత్రేతి ।
ఉక్తమవ్యవధానమాకాఙ్క్షాద్వారాఽనన్తరవాక్యేన సాధయతి —
కిం తదిత్యాదినా ।
తస్య పరిచ్ఛిన్నత్వశఙ్కాం వారయతి —
సర్వస్యేతి ।
సర్వనామభ్యాం ప్రత్యగ్బ్రహ్మ విశేష్యం సమర్ప్యత ఇతరైస్తు శబ్దైర్విశేషణానీతి విభాగమభిప్రేత్యాఽఽహ —
యద్యః శబ్దాభ్యామితి ।
ఇతిరుచ్యత ఇత్యనేన సంబధ్యతే । ఇతిశబ్దో ద్వితీయః ప్రశ్నసమాప్త్యర్థః ।
తమేవ ప్రశ్నం వివృణోతి —
విస్పష్టమితి ।
త్వమర్థే వాక్యార్థాన్వయయోగ్యే పృష్టే తత్ప్రదర్శనార్థం ప్రత్యుక్తిమవతారయతి —
ఎవముక్త ఇతి ।
సర్వాన్తర ఇతి విశేషోక్త్యా ప్రశ్నస్య విశేషణాన్తరాణామనాస్థామాశఙ్క్యఽఽహ —
సర్వవిశేషణేతి ।
ఎష సర్వాన్తర ఇతి భాగస్యార్థం వివృణోతి —
యత్సాక్షాదితి ।
ఎషశబ్దార్థం ప్రశ్నపూర్వకమాహ —
కోఽసావితి ।
ఆత్మశబ్దార్థం వివృణోతి —
యోఽయమితి ।
యేనేత్యత్ర సశబ్దో ద్రష్టవ్యః ।
షష్ఠ్యర్థం స్పష్టయతి —
తవేతి ।
ప్రశ్నాన్తరముత్థాప్య ప్రతివక్తి —
తత్రేత్యాదినా ।
సర్వాన్తరస్తవాఽఽత్మేత్యుక్తే సతీతి యావత్ । తృతీయో మాతృసాక్షీ ప్రణీయతే ప్రాణనవిశిష్టః క్రియత ఇతి యావత్ ।
కథమేతావతా సన్దేహోఽపాకృత ఇత్యాశఙ్క్య వివక్షితమనుమానం వక్తుం వ్యాప్తిమాహ —
సర్వా ఇతి ।
యా ఖల్వచేతనప్రవృత్తిః సా చేతనాధిష్ఠానపూర్వికా యథా రథాదిప్రవృత్తిరిత్యర్థః । యేన క్రియన్తే సోఽస్తీతి సంబన్ధః ।
దృష్టాన్తస్య సాధ్యవైకల్యం పరిహరతి —
న హీతి ।
సంప్రత్యనుమానమారచయతి —
తస్మాదితి ।
విమతా చేష్టా చేతనాధిష్ఠానపూర్వికాఽచేతనప్రవృత్తిత్వాద్రథాదిచేష్టావదిత్యర్థః । ప్రతిపద్యతే ప్రాణాదీతిశేషః ।
అనుమానఫలమాహ —
తస్మాత్సోఽస్తీతి ।
చేష్టయతి కార్యకరణసంఘాతమితి శేషః ॥౧॥