ప్రశ్నప్రతివచనయోరననురూపత్వమాశఙ్కతే —
స హోవాచేతి ।
దృష్టాన్తమేవ స్పష్టయతి —
అసావిత్యాదినా ।
ప్రత్యక్షం గామశ్వం వా దర్శయామీతి పూర్వం ప్రతిజ్ఞాయ పశ్చాద్యశ్చలత్యసౌ గౌర్యో వా ధావతి సోఽశ్వ ఇతి చలనాదిలిఙ్గైర్యథా గవాది వ్యపదిశత్యేవమేవ బ్రహ్మ ప్రత్యక్షం దర్శయామీతి మత్ప్రశ్నానుసారేణ ప్రతిజ్ఞాయ ప్రాణనాదిలిఙ్గైస్తద్వ్యపదిశతస్తే ప్రతిజ్ఞాహానిరనవధేయవచనతా చ స్యాదిత్యర్థః ।
ప్రతిజ్ఞాప్రశ్నావనుసర్తవ్యౌ బుద్ధిపూర్వకారిణేతి ఫలితమాహ —
కిం బహునేతి ।
ప్రత్యుక్తితాత్పర్యమాహ —
యథేతి ।
ప్రతిజ్ఞానువర్తనమేవాభినయతి —
తత్తథేతి ।
కతమో యాజ్ఞవల్క్యేత్యాదిప్రశ్నస్య తాత్పర్యమాహ —
యత్పునరితి ।
న దృష్టేరిత్యాదివాక్యస్య తాత్పర్యం వదన్నుత్తరమాహ —
తదశక్యత్వాదితి ।
ఆత్మనో వస్తుత్వాద్ఘటాదివద్విషయీకరణం నాశక్యమితి శఙ్కతే —
కస్మాదితి ।
వస్తుస్వరూపమనుసృత్య పరిహరతి —
ఆహేతి ।
ఘటాదేరపి తర్హి వస్తుస్వాభావ్యాన్మా భూద్విషయీకరణమితి మన్వానః శఙ్కతే —
కిం పునరితి ।
దృష్ట్యాదిసాక్షిత్వం వస్తుస్వాభావ్యం తతశ్చావిషయత్వం న చైవం వస్తుస్వాభావ్యం ఘటాదేరస్తీత్యుత్తరమాహ —
దృష్ట్యాదీతి ।
దృట్యాదిసాక్షిణోఽపి దృష్టివిషయత్వం కిం న స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
దృష్టేరితి ।
యథా ప్రదీపో లౌకికజ్ఞానేన ప్రకాశ్యో న స్వప్రకాశకం జ్ఞానం ప్రకాశయతి తథా దృష్టిసాక్షీ దృష్ట్యా న ప్రకాశ్యత ఇత్యర్థః ।
దృష్టేర్ద్రష్టైవ నాస్తీతి సౌగతాస్తాన్ప్రత్యాహ —
దృష్టిరితీతి ।
లౌకికీం వ్యాచష్టే —
తత్రేతి ।
పారమార్థికీం దృష్టిం వ్యాకరోతి —
యా త్వితి ।
నన్వాత్మా నిత్యదృష్టిస్వభావశ్చేత్కథం ద్రష్టేత్యాదివ్యపదేశః సిధ్యతి తత్రాఽఽహ —
సా క్రియమాణయేతి ।
సాక్ష్యబుద్ధితద్వృత్తిగతం కర్తృత్వం క్రియాత్వం చాఽఽధ్యాసికం నిత్యదృగ్రూపే వ్యవహ్రియత ఇత్యర్థః ।
ఆత్మనో నిత్యదృష్టిస్వభావత్వే కథం ‘పశ్యతి న పశ్యతి చే’తి కాదాచిత్కో వ్యవహార ఇత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
యాఽసావితి ।
యా బహువిశేషణా లౌకికీ దృష్టిరసౌ తత్ప్రతిచ్ఛాయేతి సంబన్ధః । తథా చ యా తత్ప్రతిచ్ఛాయా తయా వ్యాప్తైవేతి యావత్ ।
కిమిత్యౌపచారికో వ్యపదేశో ముఖ్యస్తు కిం న స్యాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
న త్వితి ।
దృష్టేర్వస్తుతో న విక్రియావత్వమిత్యత్ర వాక్యశేషమనుకూలయతి —
తథా చేతి ।
ఉక్తేఽర్థే న దృష్టేరిత్యాదిశ్రుతిమవతార్య వ్యాచష్టే —
తమిమమిత్యాదినా ।
ఉక్తమేవ ప్రపఞ్చయతి —
యాఽసావితి ।
న దృష్టేరిత్యాదివాక్యార్థం నిగమయతి —
తస్మాదితి ।
ఉక్తన్యాయముత్తరవాక్యేష్వతిదిశతి —
తథేతి ।
ఉక్తం వస్తుస్వాభావ్యముపసంహృత్య ఫలితమాహ —
ఎష ఇతి ।