ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:பஞ்சமம் ப்³ராஹ்மணம்
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
அத² ஹைநம் கஹோல: கௌஷீதகேய: பப்ரச்ச² யாஜ்ஞவல்க்யேதி ஹோவாச யதே³வ ஸாக்ஷாத³பரோக்ஷாத்³ப்³ரஹ்ம ய ஆத்மா ஸர்வாந்தரஸ்தம் மே வ்யாசக்ஷ்வேத்யேஷ த ஆத்மா ஸர்வாந்தர: । கதமோ யாஜ்ஞவல்க்ய ஸர்வாந்தரோ யோ(அ)ஶநாயாபிபாஸே ஶோகம் மோஹம் ஜராம் ம்ருத்யுமத்யேதி । ஏதம் வை தமாத்மாநம் விதி³த்வா ப்³ராஹ்மணா: புத்ரைஷணாயாஶ்ச வித்தைஷணாயாஶ்ச லோகைஷணாயாஶ்ச வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி யா ஹ்யேவ புத்ரைஷணா ஸா வித்தைஷணா யா வித்தைஷணா ஸா லோகைஷணோபே⁴ ஹ்யேதே ஏஷணே ஏவ ப⁴வத: । தஸ்மாத்³ப்³ராஹ்மண: பாண்டி³த்யம் நிர்வித்³ய பா³ல்யேந திஷ்டா²ஸேத் । பா³ல்யம் ச பாண்டி³த்யம் ச நிர்வித்³யாத² முநிரமௌநம் ச மௌநம் ச நிர்வித்³யாத² ப்³ராஹ்மண: ஸ ப்³ராஹ்மண: கேந ஸ்யாத்³யேந ஸ்யாத்தேநேத்³ருஶ ஏவாதோ(அ)ந்யதா³ர்தம் ததோ ஹ கஹோல: கௌஷீதகேய உபரராம ॥ 1 ॥
நநு ‘வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி’ இதி வர்தமாநாபதே³ஶாத் அர்த²வாதோ³(அ)யம் ; ந விதா⁴யக: ப்ரத்யய: கஶ்சிச்ச்²ரூயதே லிங்லோட்தவ்யாநாமந்யதமோ(அ)பி ; தஸ்மாத் அர்த²வாத³மாத்ரேண ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிவிஹிதாநாம் யஜ்ஞோபவீதாதீ³நாம் ஸாத⁴நாநாம் ந ஶக்யதே பரித்யாக³: காரயிதும் ; ‘யஜ்ஞோபவீத்யேவாதீ⁴யீத யாஜயேத்³யஜேத வா’ (தை. ஆ. 2 । 1 । 1) । பாரிவ்ராஜ்யே தாவத³த்⁴யயநம் விஹிதம் — ‘வேத³ஸந்ந்யஸநாச்சூ²த்³ரஸ்தஸ்மாத்³வேத³ம் ந ஸந்ந்யஸேத்’ இதி ; ‘ஸ்வாத்⁴யாய ஏவோத்ஸ்ருஜ்யமாநோ வாசம்’ (ஆ. த⁴. 2 । 21 । 10) இதி ச ஆபஸ்தம்ப³: ; ‘ப்³ரஹ்மோஜ்ஜ²ம் வேத³நிந்தா³ ச கௌடஸாக்ஷ்யம் ஸுஹ்ருத்³வத⁴: । க³ர்ஹிதாந்நாத்³யயோர்ஜக்³தி⁴: ஸுராபாநஸமாநி ஷட்’ (மநு. 11 । 56) — இதி வேத³பரித்யாகே³ தோ³ஷஶ்ரவணாத் । ‘உபாஸநே கு³ரூணாம் வ்ருத்³தா⁴நாமதிதீ²நாம் ஹோமே ஜப்யகர்மணி போ⁴ஜந ஆசமநே ஸ்வாத்⁴யாயே ச யஜ்ஞோபவீதீ ஸ்யாத்’ (ஆ. த⁴. 1 । 15 । 1) இதி பரிவ்ராஜகத⁴ர்மேஷு ச கு³ரூபாஸநஸ்வாத்⁴யாய போ⁴ஜநாசமநாதீ³நாம் கர்மணாம் ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிஷு கர்தவ்யதயா சோதி³தத்வாத் கு³ர்வாத்³யுபாஸநாங்க³த்வேந யஜ்ஞோபவீதஸ்ய விஹிதத்வாத் தத்பரித்யாகோ³ நைவாவக³ந்தும் ஶக்யதே । யத்³யபி ஏஷணாப்⁴யோ வ்யுத்தா²நம் விதீ⁴யத ஏவ, ததா²பி புத்ராத்³யேஷணாப்⁴யஸ்திஸ்ருப்⁴ய ஏவ வ்யுத்தா²நம் , ந து ஸர்வஸ்மாத்கர்மண: கர்மஸாத⁴நாச்ச வ்யுத்தா²நம் ; ஸர்வபரித்யாகே³ ச அஶ்ருதம் க்ருதம் ஸ்யாத் , ஶ்ருதம் ச யஜ்ஞோபவீதாதி³ ஹாபிதம் ஸ்யாத் ; ததா² ச மஹாநபராத⁴: விஹிதாகரணப்ரதிஷித்³தா⁴சரணநிமித்த: க்ருத: ஸ்யாத் ; தஸ்மாத் யஜ்ஞோபவீதாதி³லிங்க³பரித்யாகோ³(அ)ந்த⁴பரம்பரைவ ॥

ஏதம் வை தமித்யாதி³வாக்யஸ்ய விதா⁴யகத்வமுபேத்ய ஸர்வகர்மதத்ஸாத⁴நபரித்யாக³பரத்வமுக்தமாக்ஷிபதி —

நந்விதி ।

இதஶ்ச யஜ்ஞோபவீதமபரித்யாஜ்யமித்யாஹ —

யஜ்ஞோபவீத்யேவேதி ।

யாஜநாதி³ஸமபி⁴வ்யாஹாராத³ஸம்ந்யாஸிவிஷயமேததி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

பாரிவ்ராஜ்யே தாவதி³தி ।

வேத³த்யாகே³ தோ³ஷஶ்ருதேஸ்தத³த்யாகே³(அ)பி கத²ம் பாரிவ்ராஜ்யே யஜ்ஞோபவீதித்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

உபாஸந இதி ।

இத்யநேந வாக்யேந கு³ர்வாத்³யுபாஸநாங்க³த்வேந யஜ்ஞோபவீதஸ்ய விஹிதத்வாத்பரிவ்ராஜகத⁴ர்மேஷு கு³ரூபாஸநாதீ³நாம் கர்தவ்யதயா ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிஷு சோதி³தத்வாத்³யஜ்ஞோபவீதபரித்யாகோ³(அ)வக³ந்தும் நைவ ஶக்யத இத்யந்வய: ।

ஸம்ப்ரதி ப்ரௌடி⁴மாரூடோ⁴ வ்யுத்தா²நே விதி⁴மங்கீ³க்ருத்யாபி தூ³ஷயதி —

யத்³யபீத்யாதி³நா

ஏஷணாப்⁴யோ வ்யுத்தா²நே ஸத்யேஷணாத்வாவிஶேஷாத்கர்மணஸ்தத்ஸாத⁴நாச்ச வ்யுத்தா²நம் ஸேத்ஸ்யதீத்யாஶங்க்ய யஜ்ஞோபவீதாதே³ரேஷணாத்வமஸித்³த⁴மித்யாஶயேநா(அ)(அ)ஹ —

ஸர்வேதி ।

அஶ்ருதகரணே ஶ்ருதத்யாகே³ ச ‘அகுர்வந்விஹிதம் கர்ம’(யா.ஸ்ம்ரு.3-219) இத்யாதி³ஸ்ம்ருதிமாஶ்ரித்ய தூ³ஷணமாஹ —

ததா² சேதி ।

நநு த்³ருஶ்யதே யஜ்ஞோபவீதாதி³லிங்க³த்யாக³: ஸ கஸ்மாந்நிராக்ரியதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

தஸ்மாதி³தி ।