அந்தர்யாமீ க்ஷேத்ரஜ்ஞோ(அ)க்ஷரமித்யேதேஷாமவாந்தரவிஶேஷப்ரத³ர்ஶநார்த²ம் ப்ரக்ருதத்வம் த³ர்ஶயதி —
அத்ராந்தர்யாமீதி ।
தத்ராந்தர்யாமிண: ப்ரக்ருதத்வம் ப்ரகடயதி —
யமிதி ।
க்ஷேத்ரஜ்ஞஸ்ய ப்ரக்ருதத்வம் ஸ்பு²டயதி —
யே சேதி ।
அக்ஷரஸ்ய ப்ரஸ்துதத்வம் ப்ரத்யாயயதி —
யச்சேதி ।
ஸர்வேஷாம் விஷயாணாம் த³ர்ஶநஶ்ரவணாதி³க்ரியாகர்த்ருத்வேந சேதநாதா⁴துரிதி யத்தத³க்ஷரமுக்தமித்யந்வய: ।
தேஷு விசாரமவதாரயதி —
கஸ்த்விதி ।
தஸ்மிந்விசாரே ஸ்வயூத்²யமதமுத்தா²பயதி —
தத்ரேதி ।
க்ஷேத்ரஜ்ஞஸ்யாப்ரஸ்துதத்வஶங்காம் வாரயதி —
யஸ்தமிதி ।
யதா² பரஸ்யா(அ)(அ)த்மநோ(அ)ந்தர்யாமீ ஜீவஶ்சேத்யவஸ்தே² த்³வே கல்ப்யேதே ததா² தஸ்யைவாந்யா: பஞ்சாவஸ்தா²: பிண்டோ³ ஜாதிர்விராட் ஸூத்ரம் தை³வமித்யேவம்லக்ஷணா மஹாபூ⁴தஸம்ஸ்தா²நபே⁴தே³ந கல்பயந்தீத்யாஹ —
ததே²தி ।
உக்தரீத்யா கல்பநாயாம் பிண்டோ³ ஜாதிர்விராட் ஸூத்ரம் தை³வமவ்யாக்ருதம் ஸாக்ஷீ க்ஷேத்ரஜ்ஞஶ்சேத்யஷ்டாவஸ்தா² ப்³ரஹ்மணோ ப⁴வந்தீதி வத³ந்த: பரிகல்பயந்தீதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
அவஸ்தா²பக்ஷமுக்த்வா ஶக்திபக்ஷமாஹ —
அந்ய இதி ।
துஶப்³தே³நாவயவபக்ஷம் த³ர்ஶயந்விகாரபக்ஷம் நிக்ஷிபதி —
அந்யே த்விதி ।
தத்ர பக்ஷத்³வயம் ப்ரத்யாஹ —
அவஸ்தே²தி ।
அந்தர்யாமிப்ரப்⁴ருதீநாமிதி ஶேஷ: ।
தஸ்ய ஸாம்ஸாரிகத⁴ர்மாதீதத்வஶ்ருதாவபி கத²மவஸ்தா²வத்த்வம் ஶக்திமத்த்வம் வா ந ஸித்⁴யதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந ஹீதி ।
அவஶிஷ்டபக்ஷத்³வயநிராகரணம் ப்ராகே³வ ப்ரவ்ருத்தம் ஸ்மாரயதி —
விகாரேதி ।
பரபக்ஷநிராகரணமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி ।
பரகீயகல்பநாஸம்ப⁴வே ப்ருச்ச²தி —
கஸ்தர்ஹீதி ।
உத்தரமாஹ —
உபாதீ⁴தி ।
ஆத்மநி ஸ்வதோ விஶேஷாபா⁴வே ஹேதுமாஹ —
ஸைந்த⁴வேதி ।
தத்ரைவ ஹேத்வந்தரமாஹ —
அபூர்வமிதி ।
பா³ஹ்யம் கார்யமாப்⁴யந்தரம் காரணம் தாப்⁴யாம் கல்பிதாப்⁴யாம் ஸஹாதி⁴ஷ்டா²நத்வேந ஸத்தாஸ்பூ²ர்திப்ரத³தயா வர்ததே ப்³ரஹ்ம ஸ்வபா⁴வதஸ்து ஜந்மாதி³ஸர்வவிக்ரியாஶூந்யம் கூடஸ்த²ம் ததி³த்யாத²ர்வணஶ்ருதேரர்த²: ।
ஆத்மாநி ஸ்வதோ விஶேஷாநவக³மே ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
நிருபாக்²யத்வம் வாசாம் மநஸாம் சாகோ³சரத்வம் । தத்ர நிர்விஶேஷத்வமேகத்வம் ச ஹேது: । நிருபாதி⁴கஸ்யேதி நிர்விஶேஷத்வம் ஸாத⁴யிதுமுக்தம் । தத்ர ச வீப்ஸாவாக்யம் ப்ரமாணம் க்ருதம் ।
கத²ம் புநரேவம்வித⁴ஸ்ய வஸ்துந: ஸம்ஸாரித்வம் ததா³ஹ —
அவித்³யேதி ।
தைர்விஶிஷ்டம் யத்கார்யகரணம் தேநோபாதி⁴நோபஹித: பரமாத்மா ஜீவஸ்ஸம்ஸாரீதி ச வ்யபதே³ஶபா⁴க்³ப⁴வதீத்யர்த²: ।
ததா²(அ)பி கத²ம் தஸ்யாந்தர்யாமித்வம் ததா³ஹ —
நித்யேதி ।
நித்யம் நிரதிஶயம் ஸர்வத்ராப்ரதிப³த்³த⁴ம் ஜ்ஞாநம் தஸ்மிந்ஸத்த்வபரிணாமே ஸத்த்வப்ரதா⁴நா மாயாஶக்திருபாதி⁴ஸ்தேந விஶிஷ்ட: ஸந்நாத்மேஶ்வரோ(அ)ந்தர்யாமீதி சோச்யத இத்யர்த²: ।
கத²ம் தர்ஹி தஸ்மிந்நக்ஷரஶப்³த³ப்ரவ்ருத்திஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஸ ஏவேதி ।
நிருபாதி⁴த்வம் ஶுத்³த⁴த்வே ஹேது: । கேவலத்வமத்³விதீயத்வம் ।
ததா²(அ)பி கத²ம் தத்ர ஹிரண்யக³ர்பா⁴தி³ஶப்³த³ப்ரத்யயாவித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ததே²தி ।
யதை²கஸ்மிந்நேவ பரஸ்மிந்நாத்மநி கல்பிதோபாதி⁴ப்ரயுக்தம் நாநாத்வம் ததா² ததே³ஜதி தந்நைஜதீத்யாதி³ வாக்யமாஶ்ரித்ய ப்ராகே³வோக்தமித்யாஹ —
ததே²தி ।
கல்பநயா பரஸ்ய நாநாத்வம் வஸ்துதஸ்த்வைகரஸ்யமித்யத்ர ஶ்ருதீருதா³ஹரதி —
ததே²த்யாதி³நா ।
அவஸ்தா²ஶக்திவிகாராவயவபக்ஷேஷ்வபி யதோ²க்தஶ்ருதீநாமுபபத்திமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
கல்பநாந்தரேஷ்விதி ।
ஔபாதி⁴கோ(அ)ந்தர்யாம்யாதி³பே⁴தோ³ ந ஸ்வாபா⁴விக இத்யுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி ।
ஸ்வதோ வஸ்துநி நாஸ்தி பே⁴த³: கிந்த்வைகரஸ்யமேவேத்யத்ர ஹேதுமாஹ —
ஏகமிதி ॥12॥