ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃನವಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಯದ್ವೃಕ್ಷೋ ವೃಕ್ಣೋ ರೋಹತಿ ಮೂಲಾನ್ನವತರಃ ಪುನಃ । ಮರ್ತ್ಯಃ ಸ್ವಿನ್ಮೃತ್ಯುನಾ ವೃಕ್ಣಃ ಕಸ್ಮಾನ್ಮೂಲಾತ್ಪ್ರರೋಹತಿ ॥ ೪ ॥
ಯತ್ ಯದಿ ವೃಕ್ಷೋ ವೃಕ್ಣಃ ಛಿನ್ನಃ ರೋಹತಿ ಪುನಃ ಪುನಃ ಪ್ರರೋಹತಿ ಪ್ರಾದುರ್ಭವತಿ ಮೂಲಾತ್ ಪುನರ್ನವತರಃ ಪೂರ್ವಸ್ಮಾದಭಿನವತರಃ ; ಯದೇತಸ್ಮಾದ್ವಿಶೇಷಣಾತ್ಪ್ರಾಕ್ ವನಸ್ಪತೇಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ಚ, ಸರ್ವಂ ಸಾಮಾನ್ಯಮವಗತಮ್ ; ಅಯಂ ತು ವನಸ್ಪತೌ ವಿಶೇಷೋ ದೃಶ್ಯತೇ — ಯತ್ ಛಿನ್ನಸ್ಯ ಪ್ರರೋಹಣಮ್ ; ನ ತು ಪುರುಷೇ ಮೃತ್ಯುನಾ ವೃಕ್ಣೇ ಪುನಃ ಪ್ರರೋಹಣಂ ದೃಶ್ಯತೇ ; ಭವಿತವ್ಯಂ ಚ ಕುತಶ್ಚಿತ್ಪ್ರರೋಹಣೇನ ; ತಸ್ಮಾತ್ ವಃ ಪೃಚ್ಛಾಮಿ — ಮರ್ತ್ಯಃ ಮನುಷ್ಯಃ ಸ್ವಿತ್ ಮೃತ್ಯುನಾ ವೃಕ್ಣಃ ಕಸ್ಮಾತ್ ಮೂಲಾತ್ ಪ್ರರೋಹತಿ, ಮೃತಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ ಕುತಃ ಪ್ರರೋಹಣಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥

ಸಾಧರ್ಮ್ಯೇ ಸತಿ ವೈಧರ್ಮ್ಯಂ ವಕ್ತುಮಶಕ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಯೇನಾಽಽಹ —

ಯದ್ಯದೀತಿ ।

ಇದಮಪಿ ಸಾಧರ್ಮ್ಯಮೇವ ಕಿಂ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಯದೇತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಏತಸ್ಮಾದ್ವಿಶೇಷಣಾತ್ಪ್ರಾಗ್ಯದ್ವಿಶೇಷಣಮುಕ್ತಂ ತತ್ಸರ್ವಮುಭಯೋಃ ಸಾಮಾನ್ಯಮವಗತಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ । ವೃಕ್ಣಸ್ಯಾಂಗಸ್ಯೇತಿ ಶೇಷಃ । ಮಾಭೂತ್ತಸ್ಯ ಪ್ರರೋಹಣಮಿತಿ ಚೇನ್ನೇತ್ಯಾಹ —

ಭವಿತವ್ಯಂ ಚೇತಿ ।

‘ಧ್ರುವಂ ಜನ್ಮ ಮೃತಸ್ಯ ಚ’ (ಭ. ಗೀ. ೨। ೨೭)ಇತಿ ಸ್ಮೃತೇರಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥೪॥