ಅಥೈತತ್ ವಾಮೇಽಕ್ಷಣಿ ಪುರುಷರೂಪಮ್ , ಏಷಾ ಅಸ್ಯ ಪತ್ನೀ — ಯಂ ತ್ವಂ ವೈಶ್ವಾನರಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಂಪನ್ನೋಽಸಿ ತಸ್ಯಾಸ್ಯ ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಭೋಕ್ತುಃ ಭೋಗ್ಯಾ ಏಷಾ ಪತ್ನೀ, ವಿರಾಟ್ ಅನ್ನಂ ಭೋಗ್ಯತ್ವಾದೇವ ; ತದೇತತ್ ಅನ್ನಂ ಚ ಅತ್ತಾ ಚ ಏಕಂ ಮಿಥುನಂ ಸ್ವಪ್ನೇ । ಕಥಮ್ ? ತಯೋರೇಷಃ — ಇಂದ್ರಾಣ್ಯಾಃ ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಚ ಏಷಃ ಸಂಸ್ತಾವಃ, ಸಂಭೂಯ ಯತ್ರ ಸಂಸ್ತವಂ ಕುರ್ವಾತೇ ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಸ ಏಷ ಸಂಸ್ತಾವಃ ; ಕೋಽಸೌ ? ಯ ಏಷೋಽಂತರ್ಹೃದಯ ಆಕಾಶಃ — ಅಂತರ್ಹೃದಯೇ ಹೃದಯಸ್ಯ ಮಾಂಸಪಿಂಡಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ; ಅಥೈನಯೋಃ ಏತತ್ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಮ್ ಅನ್ನಂ ಭೋಜ್ಯಂ ಸ್ಥಿತಿಹೇತುಃ ; ಕಿಂ ತತ್ ? ಯ ಏಷೋಽಂತರ್ಹೃದಯೇ ಲೋಹಿತಪಿಂಡಃ — ಲೋಹಿತ ಏವ ಪಿಂಡಾಕಾರಾಪನ್ನೋ ಲೋಹಿತಪಿಂಡಃ ; ಅನ್ನಂ ಜಗ್ಧಂ ದ್ವೇಧಾ ಪರಿಣಮತೇ ; ಯತ್ಸ್ಥೂಲಂ ತದಧೋ ಗಚ್ಛತಿ ; ಯದನ್ಯತ್ ತತ್ಪುನರಗ್ನಿನಾ ಪಚ್ಯಮಾನಂ ದ್ವೇಧಾ ಪರಿಣಮತೇ — ಯೋ ಮಧ್ಯಮೋ ರಸಃ ಸ ಲೋಹಿತಾದಿಕ್ರಮೇಣ ಪಾಂಚಭೌತಿಕಂ ಪಿಂಡಂ ಶರೀರಮುಪಚಿನೋತಿ ; ಯೋಽಣಿಷ್ಠೋ ರಸಃ ಸ ಏಷ ಲೋಹಿತಪಿಂಡ ಇಂದ್ರಸ್ಯ ಲಿಂಗಾತ್ಮನೋ ಹೃದಯೇ ಮಿಥುನೀಭೂತಸ್ಯ, ಯಂ ತೈಜಸಮಾಚಕ್ಷತೇ ; ಸ ತಯೋರಿಂದ್ರೇಂದ್ರಾಣ್ಯೋರ್ಹೃದಯೇ ಮಿಥುನೀಭೂತಯೋಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಸು ನಾಡೀಷ್ವನುಪ್ರವಿಷ್ಟಃ ಸ್ಥಿತಿಹೇತುರ್ಭವತಿ — ತದೇತದುಚ್ಯತೇ — ಅಥೈನಯೋರೇತದನ್ನಮಿತ್ಯಾದಿ । ಕಿಂಚಾನ್ಯತ್ ; ಅಥೈನಯೋರೇತತ್ಪ್ರಾವರಣಮ್ — ಭುಕ್ತವತೋಃ ಸ್ವಪತೋಶ್ಚ ಪ್ರಾವರಣಂ ಭವತಿ ಲೋಕೇ, ತತ್ಸಾಮಾನ್ಯಂ ಹಿ ಕಲ್ಪಯತಿ ಶ್ರುತಿಃ ; ಕಿಂ ತದಿಹ ಪ್ರಾವರಣಮ್ ? ಯದೇತದಂತರ್ಹೃದಯೇ ಜಾಲಕಮಿವ ಅನೇಕನಾಡೀಛಿದ್ರಬಹುಲತ್ವಾತ್ ಜಾಲಕಮಿವ । ಅಥೈನಯೋರೇಷಾ ಸೃತಿಃ ಮಾರ್ಗಃ, ಸಂಚರತೋಽನಯೇತಿ ಸಂಚರಣೀ, ಸ್ವಪ್ನಾಜ್ಜಾಗರಿತದೇಶಾಗಮನಮಾರ್ಗಃ ; ಕಾ ಸಾ ಸೃತಿಃ ? ಯೈಷಾ ಹೃದಯಾತ್ ಹೃದಯದೇಶಾತ್ ಊರ್ಧ್ವಾಭಿಮುಖೀ ಸತೀ ಉಚ್ಚರತಿ ನಾಡೀ ; ತಸ್ಯಾಃ ಪರಿಮಾಣಮಿದಮುಚ್ಯತೇ — ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಕೇಶಃ ಸಹಸ್ರಧಾ ಭಿನ್ನಃ ಅತ್ಯಂತಸೂಕ್ಷ್ಮೋ ಭವತಿ ಏವಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಅಸ್ಯ ದೇಹಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಿನ್ಯಃ ಹಿತಾ ನಾಮ ಹಿತಾ ಇತ್ಯೇವಂ ಖ್ಯಾತಾಃ ನಾಡ್ಯಃ, ತಾಶ್ಚಾಂತರ್ಹೃದಯೇ ಮಾಂಸಪಿಂಡೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಭವಂತಿ ; ಹೃದಯಾದ್ವಿಪ್ರರೂಢಾಸ್ತಾಃ ಸರ್ವತ್ರ ಕದಂಬಕೇಸರವತ್ ; ಏತಾಭಿರ್ನಾಡೀಭಿರತ್ಯಂತಸೂಕ್ಷ್ಮಾಭಿಃ ಏತದನ್ನಮ್ ಆಸ್ರವತ್ ಗಚ್ಛತ್ ಆಸ್ರವತಿ ಗಚ್ಛತಿ ; ತದೇತದ್ದೇವತಾಶರೀರಮ್ ಅನೇನಾನ್ನೇನ ದಾಮಭೂತೇನೋಪಚೀಯಮಾನಂ ತಿಷ್ಠತಿ । ತಸ್ಮಾತ್ — ಯಸ್ಮಾತ್ ಸ್ಥೂಲೇನಾನ್ನೇನ ಉಪಚಿತಃ ಪಿಂಡಃ, ಇದಂ ತು ದೇವತಾಶರೀರಂ ಲಿಂಗಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮೇಣಾನ್ನೇನೋಪಚಿತಂ ತಿಷ್ಠತಿ, ಪಿಂಡೋಪಚಯಕರಮಪ್ಯನ್ನಂ ಪ್ರವಿವಿಕ್ತಮೇವ ಮೂತ್ರಪುರೀಷಾದಿಸ್ಥೂಲಮಪೇಕ್ಷ್ಯ, ಲಿಂಗಸ್ಥಿತಿಕರಂ ತು ಅನ್ನಂ ತತೋಽಪಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮತರಮ್ — ಅತಃ ಪ್ರವಿವಿಕ್ತಾಹಾರಃ ಪಿಂಡಃ, ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರವಿವಿಕ್ತಾಹಾರಾದಪಿ ಪ್ರವಿವಿಕ್ತಾಹಾರತರ ಏಷ ಲಿಂಗಾತ್ಮಾ ಇವೈವ ಭವತಿ, ಅಸ್ಮಾಚ್ಛರೀರಾತ್ ಶರೀರಮೇವ ಶಾರೀರಂ ತಸ್ಮಾಚ್ಛಾರೀರಾತ್ , ಆತ್ಮನಃ ವೈಶ್ವಾನರಾತ್ — ತೈಜಸಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾನ್ನೋಪಚಿತೋ ಭವತಿ ॥