ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಚೀ ದಿಗಿತ್ಯಾದ್ಯವತಾರಯಿತುಂ ಭೂಮಿಕಾಂ ಕರೋತಿ —
ಸ ಏಷ ಇತಿ ।
ಪ್ರಾಣಶಬ್ದೇನಾಜ್ಞಾತಃ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಗೃಹ್ಯತೇ ।
ಏವಂ ಭೂಮಿಕಾಂ ಕೃತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮಾದಾಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —
ತಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತೈಜಸಂ ಪ್ರಾಪ್ತಸ್ಯೇತ್ಯಸ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಹೃದಯಾತ್ಮಾನಮಾಪನ್ನಸ್ಯೇತಿ ।
ಉಕ್ತಮರ್ಥಂ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ಯಾಽಽಹ —
ಏವಂ ವಿದ್ವಾನಿತಿ ।
ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಜಾಗರಿತಾಭಿಮಾನಿನಸ್ತೈಜಸೇ ತಸ್ಯ ಚ ಸ್ವಪ್ನಾಭಿಮಾನಿನಃ ಸುಷುಪ್ತ್ಯಭಿಮಾನಿನಿ ಪ್ರಾಜ್ಞೇ ಕ್ರಮೇಣಾಂತರ್ಭಾವಂ ಜಾನನ್ನಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಸ ಏಷ ನೇತಿ ನೇತ್ಯಾತ್ಮೇತ್ಯಾದೇರ್ಭೂಮಿಕಾಂ ಕರೋತಿ —
ತಂ ಸರ್ವಾತ್ಮಾನಮಿತಿ ।
ತತ್ರ ವಾಕ್ಯಮವತಾರ್ಯ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಸ್ಮಾರಯತಿ —
ಯಮೇಷ ಇತಿ ।
ತುರೀಯಾದಪಿ ಪ್ರಾಪ್ತವ್ಯಮನ್ಯದಭಯಮಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅಭಯಮಿತಿ ।
ಗಂತವ್ಯಂ ವಕ್ಷ್ಯಾಮೀತ್ಯುಪಕ್ರಮ್ಯಾವಸ್ಥಾತ್ರಯಾತೀತಂ ತುರೀಯಮುಪದಿಶನ್ನಾಮ್ರಾನ್ಪೃಷ್ಟಃ ಕೋವಿದಾರಾನಾಚಷ್ಟ ಇತಿ ನ್ಯಾಯವಿಷಯತಾಂ ನಾತಿವರ್ತೇತೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತದೇತದಿತಿ ।
ವಿದ್ಯಾಯಾ ದಕ್ಷಿಣಾಂತರಾಭಾವಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯಾಽಽಹ —
ಸ ಹೋವಾಚೇತಿ ।
ಕಥಂ ಪುನರನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಸ್ಯ ನಷ್ಟಸ್ಯ ವಾಽನ್ಯಪ್ರಾಪಣಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಉಪಾಧೀತಿ ।
ಪಶ್ವಾದಿಕಂ ದಕ್ಷಿಣಾಂತರಂ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ತಸ್ಯೋಕ್ತವಿದ್ಯಾನುರೂಪತ್ವಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಾಹ —
ಕಿಮನ್ಯದಿತಿ ।
ವಸ್ತುತೋ ದಕ್ಷಿಣಾಂತರಾಭಾವಮುಕ್ತ್ವಾ ಪ್ರತೀತಿಮಾಶ್ರಿತ್ಯಾಽಽಹ —
ಅತ ಇತಿ ।
ಅಕ್ಷರಾರ್ಥಮುಕ್ತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಮಾಹ —
ಯಥೇಷ್ಟಮಿತಿ ॥೪॥