సంప్రతి లోకాయతశ్చోదయతి —
నేత్యాదినా ।
తత్ర నఞర్థం వ్యాచష్టే —
యదితి ।
ఉక్తం హేతుం ప్రశ్నపూర్వకం విభజతే —
కస్మాదిత్యాదినా।
యద్యపి దేహాదేరుపకార్యాదుపకారకమాదిత్యాదిసజాతీయం దృష్టం తథాఽపి నాఽఽత్మజ్యోతిరుపకార్యసజాతీయమనుమేయమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
యథాదృష్టం చేతి ।
తదేవ స్పష్టయతి —
యది నామేతి ।
విమతమన్తఃస్థమతిరిక్తం చాతీన్ద్రియత్వాదాదిత్యవదితి పరోక్తం వ్యతిరేక్యనుమానమనూద్య దూషయతి —
యత్పునరిత్యాదినా।
అనైకాన్తికత్వం వ్యనక్తి —
యత ఇతి ।
అన్తఃస్థాన్యవ్యతిరిక్తాని చ సంఘాతాదితి ద్రష్టవ్యమ్ ।
వ్యభిచారఫలమాహ —
తస్మాదితి ।
విలక్షణమన్తఃస్థం చేతి మన్తవ్యమ్ ।
కిఞ్చ చైతన్యం శరీరధర్మస్తద్భావభావిత్వాద్రూపాదివదిత్యాహ —
కార్యకరణేతి ।
విమతం సంఘాతాద్భిన్నం తద్భాసకత్వాదాదిత్యవదిత్యవదిత్యనుమానాన్న సంఘాతధర్మత్వం చైతన్యస్యేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
సామాన్యతో దృష్టస్యేతి।
లోకాయతస్థం హి దేహావభాసకమపి చక్షుస్తతో న భిద్యతే తథా చ వ్యభిచారాన్న త్వదనుమానప్రామాణ్యమిత్యర్థః ।
మనుష్యోఽహం జానామీతి ప్రత్యక్షవిరోధాచ్చ త్వదనుమానమమానమిత్యాహ —
సామాన్యతో దృష్టేతి ।
నను తేన ప్రత్యక్షముత్సార్యతామితి చేన్నేత్యాహ —
న చేతి ।
ఇతశ్చ దేహస్యైవ చైతన్యమిత్యాహ —
అయమేవేతి ।
జ్యోతిషో దేహవ్యతిరేకమఙ్గీకృత్యాపి దూషయతి —
యది నామేతి ।
విమతం జ్యోతిరనాత్మా దేహోపకారకత్వాదాదిత్యవదిత్యర్థః ।
ఆత్మత్వం తర్హి కస్యేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
య ఎవ త్వితి ।
అనుమానాదాత్మనో దేహవ్యతిరిక్తత్వముక్తమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
ప్రత్యక్షేతి ।
నాన్య ఆత్మేతి పూర్వేణ సంబన్ధః ।
దేహస్యాఽఽత్మత్వే కాదాచిత్కం ద్రష్టృత్వశ్రోతృత్వాద్యయుక్తమితి శఙ్కతే —
నన్వితి ।
స్వభావవాదీ పరిహరతి —
నైష దోష ఇతి।
కాదాచిత్కే దర్శనాదర్శనే సంభవతో దేహస్వాభావ్యాదిత్యత్ర దృష్టాన్తమాహ —
న హీతి ।
విమతం కారణాన్తరపూర్వకం కాదాచిత్కత్వాద్ఘటవదిత్యనుమానం దృష్టాన్తే భవిష్యతీత్యాశఙ్క్యాగ్నిరుష్ణ ఇతివదుష్ణముదకమిత్యపి ద్రవ్యత్వాదినాఽనుమీయేతేత్యతిప్రసంగమాహ —
అనుమేయత్వే చేతి ।
నను యద్భవతి తత్సనిమిత్తమేవ న స్వభావాద్భవేత్కిఞ్చిదస్మాకం ప్రసిద్ధం తత్రాఽఽహ —
న చేతి ।
అగ్నేరౌష్ణ్యముదకస్య శైత్యమిత్యాద్యపి న నిర్నిమిత్తం కిన్తు ప్రాణ్యదృష్టాపేక్షమితి శఙ్కతే —
ప్రాణీతి ।
ఆదిశబ్దేనేశ్వరాది గృహ్యతే ।
గూఢాభిసన్ధిః స్వభావవాద్యాహ —
ధర్మేతి ।
ప్రసంగస్యేష్టత్వం శఙ్కిత్వా స్వాభిప్రాయమాహ —
అస్త్విత్యాదినా ।