ಸಿದ್ಧಾಂತೀ ಸ್ವಪ್ನಾದಿಸಿದ್ಧ್ಯನುಪಪತ್ತ್ಯಾ ದೇಹಾತಿರಿಕ್ತಮಾತ್ಮಾನಮಭ್ಯುಪಗಮಯನ್ನುತ್ತರಮಾಹ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ತತ್ರ ನಞರ್ಥಂ ವಿಭಜತೇ —
ಯದುಕ್ತಮಿತಿ ।
ಸ್ವಪ್ನೇ ದೃಷ್ಟಸ್ಯೈವ ದರ್ಶನಾದಿತಿ ಹೇತುಭಾಗಂ ವ್ಯತಿರೇಕದ್ವಾರಾ ವಿವೃಣೋತಿ —
ಯದಿ ಹೀತಿ ।
ಜಾಗ್ರದ್ದೇಹಸ್ಯ ದ್ರಷ್ಟುಃ ಸ್ವಪ್ನೇ ನಷ್ಟತ್ವಾದತೀಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಚ ಸಂಸ್ಕಾರಸ್ಯ ಚಾನಿಷ್ಟತ್ವಾದನ್ಯದೃಷ್ಟೇ ಚಾನ್ಯಸ್ಯ ಸ್ವಪ್ನಾಯೋಗಾನ್ನ ಸ್ವಪ್ನೇ ದೃಷ್ಟಸ್ಯೈವ ದರ್ಶನಂ ದೇಹಾತ್ಮವಾದೇ ಸಂಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಮಾ ಭೂದ್ದೃಷ್ಟಸ್ಯೈವ ಸ್ವಪ್ನೇ ದೃಷ್ಟಿರಂಧಸ್ಯಾಪಿ ಸ್ವಪ್ನದೃಷ್ಟೇರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅಂಧ ಇತಿ।
ಅಪಿಶಬ್ದೋಽಧ್ಯಾಹರ್ತವ್ಯಃ ।
ಪೂರ್ವದೃಷ್ಟಸ್ಯೈವ ಸ್ವಪ್ನೇ ದೃಷ್ಟತ್ವೇಽಪಿ ಕುತೋ ದೇಹವ್ಯತಿರಿಕ್ತೋ ದ್ರಷ್ಟಾ ಸಿಧ್ಯತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತತಶ್ಚೇತಿ ।
ಅಥೋಭಯತ್ರ ದೇಹಸ್ಯೈವ ದ್ರಷ್ಟೃತ್ವೇ ಕಾ ಹಾನಿರಿತಿ ಚೇದತ ಆಹ —
ದೇಹಶ್ಚೇದಿತಿ।
ತತ್ರ ಸಹಕಾರಿಚಕ್ಷುರಭಾವಾಚ್ಚಕ್ಷುರಂತರಸ್ಯ ಚೋತ್ಪತ್ತೌ ದೇಹಾಂತರಸ್ಯಾಪಿ ಸಮುತ್ಪತ್ತಿಸಂಭವಾದನ್ಯದೃಷ್ಟೇಽನ್ಯಸ್ಯ ನ ಸ್ವಪ್ನಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಮಾ ಭೂತ್ಪೂರ್ವದೃಷ್ಟೇ ಸ್ವಪ್ನೋ ಹೇತ್ವಭಾವಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅಸ್ತಿ ಚೇತಿ।
ಕಥಂ ತೇ ಜಾತ್ಯಂಧಾನಾಮೀದೃಗ್ದರ್ಶನಮಿತಿ ಚೇಜ್ಜನ್ಮಾಂತರಾನುಭವವಶಾದಿತಿ ಬ್ರೂಮಃ ।
ಅಂಧಸ್ಯ ದೇಹಸ್ಯಾದ್ರಷ್ಟೃತ್ವೇಽಪಿ ಚಕ್ಷುಷ್ಮತಸ್ತಸ್ಯ ಸ್ಯಾದೇವ ದ್ರಷ್ಟೃತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಸ್ವಪ್ನೇ ದೃಷ್ಟಸ್ಯೈವ ದರ್ಶನಾದಿತಿ ಹೇತುಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾಯ ಸ್ಮೃತೌ ದೃಷ್ಟಸ್ಯೈವ ದರ್ಶನಾದಿತಿ ಹೇತುಂ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ತಥೇತಿ ।
ದ್ರಷ್ಟೃಸ್ಮರ್ತ್ರೋರೇಕತ್ವೇಽಪಿ ಕುತೋ ದೇಹಾತಿರಿಕ್ತೋ ದ್ರಷ್ಟ್ರೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಯದಾ ಚೇತಿ ।
ದೇಹಾತಿರಿಕ್ತಸ್ಯ ಸ್ಮರ್ತೃತ್ವೇಽಪಿ ಕುತೋ ದ್ರಷ್ಟೃತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ದ್ರಷ್ಟೃಸ್ಮರ್ತ್ರೋರೇಕತ್ವಸ್ಯೋಕ್ತತ್ವಾದ್ದೇಹಾತಿರಿಕ್ತಃ ಸ್ಮರ್ತಾ ಚೇದ್ದ್ರಷ್ಟಾಽಪಿ ತಥಾ ಸಿಧ್ಯತೀತಿ ಭಾವಃ ।
ದೇಹಸ್ಯಾದ್ರಷ್ಟೃತ್ವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ಮೃತೇ ಚೇತಿ ।
ನ ತಸ್ಯ ದ್ರಷ್ಟೃತೇತಿ ಶೇಷಃ ।
ತದೇವೋಪಪಾದಯತಿ —
ದೇಹಸ್ಯೈವೇತಿ ।
ದೇಹವ್ಯತಿರಿಕ್ತಮಾತ್ಮಾನಮುಪಪಾದಿತಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಚೈತನ್ಯಂ ಯತ್ತದೋರರ್ಥಃ ।
ಮಾ ಭೂದ್ದೇಹಸ್ಯಾಽಽತ್ಮತ್ವಮಿಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ತು ಸ್ಯಾದಿತಿ ಶಂಕತೇ —
ಚಕ್ಷುರಾದೀನೀತಿ ।
ಅನ್ಯದೃಷ್ಟಸ್ಯೇತರೇಣಾಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಾದಿತಿ ನ್ಯಾಯೇನ ಪರಿಹರತಿ —
ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಆತ್ಮಪ್ರತಿಪತ್ತಿಹೇತೂನಾಂ ಮನಸಿ ಸಂಭವಾದಿತಿ ನ್ಯಾಯೇನ ಶಂಕತೇ —
ಮನ ಇತಿ ।
ಜ್ಞಾತುರ್ಜ್ಞಾನಸಾಧನೋಪಪತ್ತೇಃ ಸಂಜ್ಞಾಭೇದಮಾತ್ರಮಿತಿ ನ್ಯಾಯೇನ ಪರಿಹರತಿ —
ನ ಮನಸೋಽಪೀತಿ ।
ದೇಹಾದೇರನಾತ್ಮತ್ವೇ ಫಲಿತಮಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿಃ ಸಂಘಾತಾದಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ಪರೋಕ್ತಮನುವದತಿ —
ಯದುಕ್ತಮಿತಿ ।
ಅನುಗ್ರಾಹ್ಯಾಸಜಾತೀಯಮನುಗ್ರಾಹಕಮಿತ್ಯತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —
ಆದಿತ್ಯಾದಿಭಿರಿತಿ।
ಉಪಕಾರ್ಯೋಪಕಾರಕತ್ವಸಾಜಾತ್ಯನಿಯಮಂ ದೂಷಯತಿ —
ತದಸದಿತಿ ।
ಅನಿಯಮದರ್ಶನಮಾಕಾಂಕ್ಷಾಪೂರ್ವಕಮುದಾಹರತಿ —
ಕಥಂ ಪಾರ್ಥಿವೈರಿತಿ ।
ಉಲಪಂ ಬಾಲತೃಣಮ್ ।
ಪಾರ್ಥಿವಸ್ಯಾಗ್ನಿಂ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಕತ್ವನಿಯಮಂ ವಾರಯತಿ —
ನ ಚೇತಿ ।
ತಾವತಾ ಪಾರ್ಥಿವೇನಾಗ್ನೇರುಪಕ್ರಿಯಮಾಣತ್ವದರ್ಶನೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ತತ್ಸಮಾನಜಾತೀಯೈರಿತಿ ತಚ್ಛಬ್ದಃ ಪಾರ್ಥಿವತ್ವವಿಷಯಃ । ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —
ಯೇನೇತಿ ।
ದರ್ಶನಫಲಂ ನಿಗಮಯತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ।
ಉಪಕಾರ್ಯೋಪಕಾರಕಭಾವೇ ಸಾಜಾತ್ಯಾನಿಯಮವದಪಕಾರ್ಯಾಪಕಾರಕಭಾವೇಽಪಿ ವೈಜಾತ್ಯನಿಯಮೋ ನಾಸ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತತ್ರೋಪಕಾರ್ಯೋಪಕಾರಕತ್ವೇ ಸಾಜಾತ್ಯನಿಯಮಾಭಾವಮುದಾಹರಣಾಂತರೇಣ ದರ್ಶಯತಿ —
ಕದಾಚಿದಿತಿ ।
ಅಂಭಸಾಽಗ್ನಿನಾ ವಾಽಗ್ನೇರುಪಶಾಂತ್ಯುಪಲಂಭಾದಪಕಾರ್ಯಾಕಾರಕತ್ವೇ ವೈಜಾತ್ಯನಿಯಮೋಽಪಿ ನಾಸ್ತೀತಿ ಮತ್ವೋಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ।
ಉಕ್ತಾನಿಯಮದರ್ಶನಂ ತಚ್ಛಬ್ದಾರ್ಥಃ । ಅಹೇತುರಾತ್ಮಜ್ಯೋತಿಷಃ ಸಂಘಾತೇನ ಸಮಾನಜಾತೀಯತಾಮಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ಅನುಗ್ರಾಹಕಮನುಗ್ರಾಹ್ಯಸಜಾತೀಯಮನುಗ್ರಾಹಕತ್ವಾದಾದಿತ್ಯವದಿತ್ಯಪಾಸ್ತಮ್ । ಸಂಪ್ರತ್ಯತೀಂದ್ರಿಯತ್ವಹೇತೋರನೈಕಾಂತ್ಯಂ ಪರೋಕ್ತಮನುಭಾಷ್ಯ ದೂಷಯತಿ —
ಯತ್ಪುನರಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ವಿಮತಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಸಂಘಾತಧರ್ಮಸ್ತದ್ಭಾವಭಾವಿತ್ವಾದ್ರೂಪಾದಿವದಿತ್ಯುಕ್ತಮನೂದ್ಯ ನಿರಾಕರೋತಿ —
ಕಾರ್ಯೇತಿ ।
ಅನುಮಾನವಿರೋಧಮೇವ ಸಾಧಯತಿ —
ಆದಿತ್ಯಾದಿತಿ ।
ಕಾಲಾತ್ಯಯಾಪದೇಶಮುಕ್ತ್ವಾ ಹೇತ್ವಸಿದ್ಧಿಂ ದೋಷಾಂತರಮಾಹ —
ತದ್ಭಾವೇತಿ ।
ಅದರ್ಶನಾದಿತಿ ಚ್ಛೇದಃ ।
ಯತ್ಪುನರ್ವಿಶೇಷೇಽನುಗಮಾಭಾವಃ ಸಾಮಾನ್ಯೇ ಸಿದ್ಧಸಾಧ್ಯತೇತ್ಯನುಮಾನದೂಷಣಮಭಿಪ್ರೇತ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯತೋ ದೃಷ್ಟಸ್ಯ ಚೇತ್ಯಾದ್ಯುಕ್ತಂ ತದ್ದೂಷಯತಿ —
ಸಾಮಾನ್ಯತೋ ದೃಷ್ಟಸ್ಯೇತಿ ।
ವಿಶೇಷತೋಽದೃಷ್ಟಸ್ಯೇತ್ಯಪಿ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಮ್ ।
ಕಿಮಿತ್ಯನುಮಾನಾಪ್ರಾಮಾಣ್ಯೇ ಸರ್ವವ್ಯವಹಾರಹಾನಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಪಾನೇತಿ ।
ತತ್ಸಾಮಾನ್ಯಾತ್ಪಾನತ್ವಭೋಜನತ್ವಾದಿಸಾದೃಶ್ಯಾದಿತಿ ಯಾವತ್ ।
ಪಾನಭೋಜನಾದ್ಯುಪಾದಾನಂ ದೃಶ್ಯಮಾನಮಿತ್ಯುಕ್ತಂ ವಿಶದಯತಿ —
ದೃಶ್ಯಂತೇ ಹೀತಿ ।
ತಾದರ್ಥ್ಯೇನ ಕ್ಷುತ್ಪಿಪಾಸಾದಿನಿವೃತ್ಯುಪಾಯಭೋಜನಪಾನಾದ್ಯರ್ಥತ್ವೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ದೇಹಸ್ಯೈವ ದ್ರಷ್ಟೃತ್ವಮಿತ್ಯುಕ್ತಮನೂದ್ಯ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಂ ಪರಿಹಾರಂ ಸ್ಮಾರಯತಿ —
ಯದುಕ್ತಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಜ್ಯೋತಿರಂತರಮಾದಿತ್ಯಾದಿವದನಾತ್ಮೇತ್ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —
ಅನೇನೇತಿ ।
ಸಂಘಾತಾದೇರ್ದ್ರಷ್ಟೃತ್ವನಿರಾಕರಣೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ದೇಹಸ್ಯ ಕಾದಾಚಿತ್ಕಂ ದರ್ಶನಾದಿಮತ್ತ್ವಂ ಸ್ವಾಭಾವಿಕಮಿತ್ಯತ್ರ ಪರೋಕ್ತಂ ದೃಷ್ಟಾಂತಮನುಭಾಷ್ಯ ನಿರಾಚಷ್ಟೇ —
ಯತ್ಪುನರಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಸಿದ್ಧಾಂತಿನಾಽಪಿ ಸ್ವಭಾವವಾದಸ್ಯ ಕ್ವಚಿದೇಷ್ಟವ್ಯತ್ವಮುಪದಿಷ್ಟಮನೂದ್ಯ ದೂಷಯತಿ —
ಯತ್ಪುನರಿತಿ ।
ಧರ್ಮಾದೇರ್ಯದಿ ಹೇತ್ವಂತರಾಧೀನಂ ಫಲದಾತೃತ್ವಂ ತದಾ ಹೇತ್ವಂತರಸ್ಯಾಪಿ ಹೇತ್ವಂತರಾಧೀನಂ ಫಲದಾತೃತ್ವಮಿತ್ಯನವಸ್ಥೇತ್ಯುಕ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —
ಏತೇನೇತಿ।
ಸಿದ್ಧಾಂತವಿರೋಧಪ್ರಸಂಜನೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ಲೋಕಾಯತಮತಾಸಂಭವೇ ಸ್ವಪಕ್ಷಮುಪಸಂಹರತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ॥೬॥