ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
கதம ஆத்மேதி யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய: ப்ராணேஷு ஹ்ருத்³யந்தர்ஜ்யோதி: புருஷ: ஸ ஸமாந: ஸந்நுபௌ⁴ லோகாவநுஸஞ்சரதி த்⁴யாயதீவ லேலாயதீவ ஸ ஹி ஸ்வப்நோ பூ⁴த்வேமம் லோகமதிக்ராமதி ம்ருத்யோ ரூபாணி ॥ 7 ॥
யத்³யபி வ்யதிரிக்தத்வாதி³ ஸித்³த⁴ம் , ததா²பி ஸமாநஜாதீயாநுக்³ராஹகத்வத³ர்ஶநநிமித்தப்⁴ராந்த்யா கரணாநாமேவாந்யதம: வ்யதிரிக்தோ வா இத்யவிவேகத: ப்ருச்ச²தி — கதம இதி ; ந்யாயஸூக்ஷ்மதாயா து³ர்விஜ்ஞேயத்வாத் உபபத்³யதே ப்⁴ராந்தி: । அத²வா ஶரீரவ்யதிரிக்தே ஸித்³தே⁴(அ)பி கரணாநி ஸர்வாணி விஜ்ஞாநவந்தீவ, விவேகத ஆத்மந: அநுபலப்³த⁴த்வாத் ; அதோ(அ)ஹம் ப்ருச்சா²மி — கதம ஆத்மேதி ; கதமோ(அ)ஸௌ தே³ஹேந்த்³ரியப்ராணமந:ஸு, ய: த்வயோக்த: ஆத்மா, யேந ஜ்யோதிஷாஸ்த இத்யுக்தம் । அத²வா யோ(அ)யமாத்மா த்வயா அபி⁴ப்ரேதோ விஜ்ஞாநமய:, ஸர்வ இமே ப்ராணா விஜ்ஞாநமயா இவ, ஏஷு ப்ராணேஷு கதம: — யதா² ஸமுதி³தேஷு ப்³ராஹ்மணேஷு, ஸர்வ இமே தேஜஸ்விந: கதம ஏஷு ஷட³ங்க³விதி³தி । பூர்வஸ்மிந்வ்யாக்²யாநே கதம ஆத்மேத்யேதாவதே³வ ப்ரஶ்நவாக்யம் , யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய இதி ப்ரதிவசநம் ; த்³விதீயே து வ்யாக்²யாநே ப்ராணேஷ்வித்யேவமந்தம் ப்ரஶ்நவாக்யம் । அத²வா ஸர்வமேவ ப்ரஶ்நவாக்யம் — விஜ்ஞாநமயோ ஹ்ருத்³யந்தர்ஜ்யோதி: புருஷ: கதம இத்யேதத³ந்தம் । யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய இத்யேதஸ்ய ஶப்³த³ஸ்ய நிர்தா⁴ரிதார்த²விஶேஷவிஷயத்வம் , கதம ஆத்மேதீதிஶப்³த³ஸ்ய ப்ரஶ்நவாக்யபரிஸமாப்த்யர்த²த்வம் — வ்யவஹிதஸம்ப³ந்த⁴மந்தரேண யுக்தமிதி க்ருத்வா, கதம ஆத்மேதீத்யேவமந்தமேவ ப்ரஶ்நவாக்யம் , யோ(அ)யமித்யாதி³ பரம் ஸர்வமேவ ப்ரதிவசநமிதி நிஶ்சீயதே ॥

நந்வாத்மஜ்யோதி: ஸம்கா⁴தாத்³வ்யதிரிக்தமந்த:ஸ்த²ம் சேதி ஸாதி⁴தம் ததா² ச கத²ம் கதம ஆத்மேதி ப்ருச்ச்²யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

யத்³யபீதி ।

அநுக்³ராஹ்யேண தே³ஹாதி³நா ஸமாநஜாதீயஸ்யா(அ)(அ)தி³த்யாதே³ரநுக்³ராஹகத்வத³ர்ஶநாந்நிமித்தாத³நுக்³ராஹகத்வாவிஶேஷாதா³த்மஜ்யோதிரபி ஸமாநஜாதீயம் தே³ஹாதி³நேதி ப்⁴ராந்திர்ப⁴வதி தயேதி யாவத் । அவிவேகிநோ நிஷ்க்ருஷ்டத்³ருஷ்ட்யபா⁴வாதி³த்யர்த²: ।

வ்யதிரேகஸாத⁴கஸ்ய ந்யாயஸ்ய த³ர்ஶிதத்வாத்குதோ ப்⁴ராந்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந்யாயேதி ।

பா⁴ந்திநிமித்தாவிவேகக்ருதம் ப்ரஶ்நமுக்த்வா ப்ரகாராந்தரேண ப்ரஶ்நமுத்தா²பயதி —

அத²வேதி ।

ப்ரஶ்நாக்ஷராணி வ்யாசஷ்டே —

கதமோ(அ)ஸாவிதி ।

நநு ஜ்யோதிர்நிமித்தோ வ்யவஹாரோ மயோக்தோ ந த்வாத்மேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யேநேதி ।

ஆத்மநைவாயம் ஜ்யோதிஷேத்யுக்தத்வாதா³ஸநாதி³நிமித்தம் ஜ்யோதிராத்மேத்யர்த²: ।

ப்ரகாராந்தரேண ப்ரஶ்நம் வ்யாகரோதி —

அத²வேதி ।

ஸப்தம்யர்த²ம் கத²யதி —

ஸர்வ இதி ।

யோ(அ)யம் த்வயா(அ)பி⁴ப்ரேதோ விஜ்ஞாநமய: ஸ ப்ராணேஷு மத்⁴யே கதம: ஸ்யாத்தே(அ)பி ஹி விஜ்ஞாநமயா இவ பா⁴ந்தீதி யோஜநா ।

உக்தமர்த²ம் த்³ருஷ்டாந்தேந பு³த்³தா⁴வாரோபயதி —

யதே²தி ।

வ்யாக்²யாநயோரவாந்தரவிபா⁴க³மாஹ —

பூர்வஸ்மிந்நித்யாதி³நா ।

ஹ்ருதீ³த்யாதி³ ப்ரதிவசநமிதி ஶேஷ: ।

பக்ஷாந்தரமாஹ —

அத²வேதி ।

ஸர்வஸ்ய ப்ரஶ்நத்வே வாக்யம் யோஜயதி —

விஜ்ஞாநேதி ।

ஸ ஸமாந: ஸந்நித்யாதி³நா ப்ரதிவசநமிதி ஶேஷ: ।