பக்ஷத்ரயே(அ)பி தோ³ஷம் ஸம்பா⁴வயதி —
ஸர்வா இதி ।
கத²மமூஷாம் கல்பநாநாம் தூ³ஷணமித்யாஶங்க்ய ப்ரத²மம் பா³ஹ்யார்த²வாதி³நம் ப்ரத்யாஹ —
தத்ரேதி ।
நிர்தா⁴ரணே ஸப்தமீ ।
யத்து தீ⁴ரேவாவபா⁴ஸகத்வேந ஸ்வாகாரேதி தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
நேதி ।
யத³வபா⁴ஸ்யம் தத்ஸ்வாதிரிக்தாவபா⁴ஸ்யமவபா⁴ஸ்யத்வாத்³யதா² க⁴டாதி³ । அவபா⁴ஸ்யா சேயம் பு³த்³தி⁴ரித்யநுமாநாத்³பு³த்³தி⁴வ்யதிரிக்த: ஸாக்ஷீ ஸித்⁴யதீத்யர்த²: ।
த்³ருஷ்டாந்தம் ஸாத⁴யதி —
தமஸீதி।
தஸ்யாவபா⁴ஸகாபேக்ஷாம் த³ர்ஶயிதும் விஶேஷணம் —
ஸாலோகோ க⁴ட இதி ।
ஸம்ஶ்லேஷாவக³மாந்நாஸ்தி க⁴டஸ்ய வ்யதிரிக்தாவபா⁴ஸ்யத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ஸம்ஶ்லிஷ்டயோரபீதி ।
ப⁴வத்வந்யத்வம் கிம் தாவதேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
அந்யத்வே சேதி ।
வ்யதிரிக்தாவபா⁴ஸகத்வம் தாத்³ருஶாவபா⁴ஸகஸாஹித்யமிதி யாவத் । அவபா⁴ஸயதி க⁴டாதி³ரிதி ஶேஷ: ।
த்³ருஷ்டாந்தஸ்ய ஸாத்⁴யவிகலத்வே பரிஹ்ருதே வ்யபி⁴சாரமாஶங்கதே —
நந்விதி ।
ததே³வ வ்யதிரேகமுகே²நா(அ)(அ)ஹ —
ந ஹீதி ।
அநைகாந்திகத்வம் நிக³மயதி —
தஸ்மாதி³தி ।
ப்ரதீ³பஸ்ய பக்ஷதுல்யத்வாந்ந வ்யபி⁴சாரோ(அ)ஸ்தீதி பரிஹரதி —
நாவபா⁴ஸ்யத்வேதி ।
அதா²ந்யாவபா⁴ஸகத்வாத்தஸ்ய நாந்யாவபா⁴ஸ்யத்வமிதி சேத்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
யத்³யபீதி ।
அவபா⁴ஸ்யத்வஹேதோரவ்யபி⁴சாரே ப²லிதமாஹ —
யதா³ சேதி।
வ்யதிரிக்தாவபா⁴ஸ்யத்வம் பு³த்³தே⁴ரிதி ஶேஷ: ।
அவபா⁴ஸ்யத்வே ஸத்யபி ப்ரதீ³பே ஸ்வாதிரிக்தேநைவாவபா⁴ஸ்யத்வமிதி நியமாஸித்³தே⁴ர்வ்யபி⁴சாரதாத³வஸ்த்²யமிதி ஶங்கதே —
நந்விதி ।
யதி³ ப்ரதீ³பஸ்ய ஸ்வாபா⁴ஸநாத்பூர்வமஸந்விஶேஷ: ஸமநந்தரகாலே ஸ்யாத்ததா³ ஸ்வாத்மாநம் பா⁴ஸயதீதி வக்தும் யுக்தம் ந ச ஸோ(அ)ஸ்தீதி தூ³ஷயதி —
நேத்யாதி³நா ।
ததே³வ விவ்ருணோதி —
யதே²தி ।
அவபா⁴ஸ்யத்வாவிஶேஷாதி³த்யர்த²: ।
ப்ரதீ³பே பரோக்தம் விஶேஷமநுபா⁴ஷ்ய தூ³ஷயதி —
யஸ்த்வித்யாதி³நா।
யதா³ தீ³போ ந ஸ்வாத்மாநம் பா⁴ஸயதி ததா³(அ)நவபா⁴ஸமாந: ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந ஹீதி।
விஶேஷாபா⁴வே(அ)பி தீ³பஸ்ய ஸ்வேநைவாவபா⁴ஸ்யத்வம் கிம் ந ஸ்யாதி³தி சேத்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஸ ஹீதி ।
தீ³பஸ்ய விஶேஷாந்தராபா⁴வே(அ)பி ஸ்வாத்மஸம்நித்⁴யஸம்நிதீ⁴ விஶேஷாவித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந ஹீதி ।
தீ³பஸ்ய ஸ்வேநாந்யேந வா ஸ்வஸ்மிந்விஶேஷாபா⁴வே ப²லிதமாஹ —
அஸதீதி।
வ்யபி⁴சாரநிராஸபூர்வகம் பா⁴ஸ்யத்வாநுமாநமுபபாத்³யாநுமாநாந்தரமாஹ —
சைதந்யேதி ।
யத்³வ்யஞ்ஜகம் தத்ஸ்வவிஜாதீயவ்யங்க்³யம் யதா² ஸூர்யாதி³ வ்யஞ்ஜகம் ச விஜ்ஞாநம் தஸ்மாத்³விஜ்ஞாநவ்யதிரிக்தஶ்சிதா³த்மா ஸித்⁴யதீத்யர்த²: ।
ப்ரதீ³பஸ்ய ந ஸ்வாவபா⁴ஸ்யத்வம் கிந்து விஜாதீயசைதந்யாவபா⁴ஸ்யத்வமிதி ஸ்தி²தே ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
யத்³க்³ராஹ்யம் தத்³க்³ராஹகாந்தரக்³ராஹ்யம் யதா² தீ³போ க்³ராஹ்யம் சேத³ம் விஜ்ஞாநமித்யநுமாநாந்தரமாஹ —
சைதந்யேதி ।
ததா²(அ)பி கத²ம் த்வதி³ஷ்டக்³ராஹகஸித்³தி⁴ரித்யாஶங்க்ய விம்ருஶதி —
சைதந்யக்³ராஹ்யத்வே சேதி ।
கத²ம் தர்ஹி நிர்ணயஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
இதி தத்ர ஸந்தி³ஹ்யமாந இதி ।
அஸ்து லோகாநுஸாரீ நிஶ்சயோ லோகஸ்து கத²மித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ததா² சேதி ।
ததா²(அ)பி குதோ விவக்ஷிதாத்மஜ்யோதிஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
யஶ்சேதி ।
விஜ்ஞாநஸ்ய க்³ராஹகாந்தரக்³ராஹ்யத்வே தஸ்யாபி க்³ராஹகாந்தராபேக்ஷாயாமநவஸ்தா²ப்ரஸக்திரிதி ஶங்கதே —
ததா³(அ)நவஸ்தே²தி சேதி³தி ।
கூடஸ்த²போ³த⁴ஸ்ய விஜ்ஞாநஸாக்ஷிணோ(அ)விஷயத்வாந்நாநவஸ்தே²தி பரிஹரதி —
நேதி ।
யத்³க்³ராஹ்யம் தத்ஸ்வாதிரிக்தக்³ராஹ்யம் யதா² க⁴டாதீ³தி க்³ராஹ்யத்வமாத்ரம் பு³த்³தி⁴க்³ராஹகஸ்ய ததோ வஸ்த்வந்தரத்வே ப்ரதீ³பஸ்ய ஸ்வாநவபா⁴ஸஸ்யத்வந்யாயேந லிங்க³முக்தம் ந ச பு³த்³தி⁴ஸாக்ஷிணோ க்³ராஹ்யத்வமஸ்தி கூடஸ்த²த்³ருஷ்டிஸ்வாபா⁴வ்யாத்தத்குதோ(அ)நவஸ்தே²த்யுபபாத³யதி —
க்³ராஹ்யத்வமாத்ரம் ஹீதி ।
ஸாக்ஷீ ஸ்வாதிரிக்தக்³ராஹ்யோ க்³ராஹகத்வாத்³பு³த்³தி⁴வதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ந த்விதி ।
க்³ராஹகத்வம் ஹி க்³ரஹணகர்த்ருத்வம் வா தத்ஸாக்ஷித்வம் வா । ஆத்³யே பு³த்³தி⁴ஸாக்ஷிணோ முக்²யவ்ருத்த்யா க்³ரஹணகர்த்ருத்வே ந கிஞ்சில்லிங்க³ம் ஸம்ப⁴வதி । த்³விதீயே தஸ்ய க்³ராஹகாந்தராஸ்தித்வே ந கதா³சித³பி ப்ரமாணமஸ்தி தத்குதோ(அ)நவஸ்தே²த்யர்த²: ।
க்³ராஹகாநவஸ்தா²ம் பரிஹ்ருத்ய கரணாநவஸ்தா²மாஶங்கதே —
விஜ்ஞாநஸ்யேதி ।
தஸ்ய ஹி க்³ராஹ்யத்வே சக்ஷுராதி³ஸ்தா²நீயேந கரணேந ப⁴விதவ்யம் தஸ்யாபி க்³ராஹ்யத்வே(அ)ந்யத்கரணமித்யநவஸ்தா²ம் தூ³ஷயதி —
ந நியமாபா⁴வாதி³தி ।
நியமாபா⁴வம் ஸாத⁴யதி —
ந ஹீத்யாதி³நா ।
வைசித்ர்யத³ர்ஶநமாகாங்க்ஷாபூர்வகம் ஸ்பு²டயதி —
கத²மித்யாதி³நா ।
உப⁴யவ்யதிரேகம் விஶத³யதி —
ந ஹீதி ।
ததா²(அ)பி கத²ம் வைசித்ர்யம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
க⁴டவதி³தி ।
நியமாபா⁴வமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி।
அநவஸ்தா²த்³வயநிராகரணம் நிக³மயதி —
தஸ்மாத்³விஜ்ஞாநஸ்யேதி ।
பா³ஹ்யார்த²வாதி³மதநிராகரணமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாத்ஸித்³த⁴மிதி।
பா³ஹ்யார்த²வாதி³நீ த்⁴வஸ்தே விஜ்ஞாநவாதீ³ சோத³யதி —
நந்விதி ।
பா³ஹ்யார்தோ² விஜ்ஞாநாதிரிக்தோ நாஸ்தீத்யத்ர ப்ரமாணமாஹ —
யத்³தீ⁴தி ।
நோபலப்⁴யதே ச ஜாக்³ரத்³வஸ்து ஜாக்³ரத்³விஜ்ஞாநவ்யதிரேகேணேதி ஶேஷ: ।
த்³ருஷ்டாந்தம் ஸமர்த²யதே —
ஸ்வப்நேதி ।
தா³ர்ஷ்டாந்திகம் விவ்ருணோதி —
ததே²தி ।
உக்தமநுமாநமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி ।
ஸர்வம் விஜ்ஞாநமாத்ரமிதி ஸ்தி²தே ப²லிதமாஹ —
தத்ரேதி ।
கிமிதி தஸ்ய மித்²யாத்வம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஸர்வஸ்யேதி ।
பா³ஹ்யார்தா²பலாபவாதி³நம் தூ³ஷயதி —
நேத்யதி³நா ।
ஹேதும் விஶத³யதி —
நந்விதி।
விஜ்ஞாநமாத்ரவாதி³த்வாதே³காந்தேந பா³ஹ்யார்தா²நப்⁴யுபக³திரிதி ஶங்கதே —
நந்விதி ।
பா³ஹ்யார்த²ம் ஹடா²த³ங்கீ³காரயதி —
நேத்யாதி³நா ।
அந்வயமுகே²நோக்தமர்த²ம் வ்யதிரேகமுகே²ந விஶத³யதி —
விஜ்ஞாநாதி³தி ।
ஜ்ஞாநஜ்ஞேயயோரைக்யே தோ³ஷாந்தரமாஹ —
ததே²தி ।
அநர்த²கம் ஶாஸ்த்ரமுபதி³ஶதோ பு³த்³த⁴ஸ்ய ஸர்வஜ்ஞத்வம் ந ஸ்யாதி³த்யாஹ —
தத்கர்துரிதி ।
வாஶப்³த³ஶ்சார்த²: ।
இதஶ்ச ஸர்வஸ்ய நாஸ்தி விஜ்ஞாநமாத்ரத்வமித்யாஹ —
கிஞ்சாந்யதி³தி ।
ந கேவலம் பூர்வோக்தோபபத்திவஶாதே³வ பா³ஹ்யார்தோ²(அ)ப்⁴யுபேய: கிந்து தத்ரைவாந்யத³பி காரணமுச்யத இதி யாவத் ।
ததே³வ ஸ்பு²டயதி —
விஜ்ஞாநேதி ।
யத்³க்³ராஹ்யம் தத்ஸ்வவ்யதிரிக்தக்³ராஹ்யம் யதா² ப்ரதிவாத்³யாதி³ ஜாக்³ரத்³வஸ்து சேத³ம் க்³ராஹ்யமித்யநுமாநாந்ந பா³ஹ்யார்தா²பலாபஸித்³தி⁴ரித்யர்த²: ।
த்³ருஷ்டாந்தே விப்ரதிபத்திம் ப்ரத்யாஹ —
ந ஹீதி ।
நிராகர்தவ்யத்வே(அ)பி தேஷாம் ஜ்ஞாநமாத்ரத்வம் கிம் ந ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)த்மீயஜ்ஞாநத்வமாத்மஜ்ஞாநத்வம் வா தேஷாமிதி விகல்ப்ய க்ரமேண தூ³ஷயதி —
ந ஹீத்யாதி³நா ।
ஸ்வகீயநிஷேதே⁴ ஸ்வநிஷேதே⁴ சாநிஷ்டாபத்திமாசஷ்டே —
ததா² சேதி ।
தத³ங்கீ³காராலோசநாயாமபி ப்ரதிவாத்³யாதீ³நாம் விஜ்ஞாநாதிரேக: ஸேத்ஸ்யதீத்யாஹ —
ந சேதி ।
அந்யதா² விவாதா³பா⁴வாபாதாதி³தி பா⁴வ: ।
கத²ம் தர்ஹி தேஷாமங்கீ³காரஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
வ்யதிரிக்தேதி ।
ஸித்³தே⁴ த்³ருஷ்டாந்தே ப²லிதமநுமாநம் நிக³மயதி —
தஸ்மாதி³தி ।
கிஞ்ச சைத்ரஸந்தாநேந மைத்ரஸந்தாநோ வ்யவஹாராத³நுமீயதே ஸர்வஜ்ஞாநேந சாஸர்வஜ்ஞஜ்ஞாநாநி ஜ்ஞாயந்தே தத்ர பே⁴த³ஸ்ய தே(அ)பி ஸித்³தே⁴ஸ்தத்³த்³ருஷ்டாந்தாந்நீலாதே³ஸ்தத்³தி⁴யஶ்ச பே⁴த³: ஶக்யோ(அ)நுமாதுமித்யாஹ —
ஸந்தத்யந்தரவதி³தி ।
இதி ந பா³ஹ்யார்தா²பலாபஸித்³தி⁴ரிதி ஶேஷ: ।
தத³பலாபாஸம்ப⁴வே ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
விஜ்ஞாநாத³ர்த²பே⁴தோ³க்த்யா ப்ரத்யகா³த்மா விஜ்ஞாநாதிரிக்த உக்த: । ஸம்ப்ரதி விமதம் ந ஜ்ஞாநபி⁴ந்நம் க்³ராஹ்யத்வாத்ஸ்வப்நக்³ராஹ்யவதி³த்யுக்தமநுவத³தி —
ஸ்வப்ந இதி ।
அயுக்தம் விஜ்ஞாநாதிரிக்தத்வமர்த²ஸ்யேதி ஶேஷ: ।
த்³ருஷ்டாந்தஸ்ய ஸாத்⁴யவிகலதாமபி⁴ப்ரேத்ய பரிஹரதி —
நாபா⁴வாத³பீதி ।
ஸம்க்³ரஹவாக்யம் விவ்ருணோதி —
ப⁴வதைவேதி ।
பா³ஹ்யார்த²வாதி³ப்⁴யோ விஶேஷமாஹ —
தத³ப்⁴யுபக³ம்யேதி ।
ததா²(அ)பி கத²ம் த்³ருஷ்டாந்தஸ்ய ஸாத்⁴யவிகலதேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ஸ இதி ।
க⁴டாதி³விஜ்ஞாநஸ்ய பா⁴வபூ⁴தஸ்யாப்⁴யுபக³தஸ்ய க⁴டாதே³ர்பா⁴வாத³பா⁴வாத்³வா விஷயாத³ர்தா²ந்தரத்வாத்³யஸ்ய கஸ்யசித்³பா³ஹ்யார்த²ஸ்யோபக³மாத்³த்³ருஷ்டாந்தஸ்ய ஸாத்⁴யவிகலதா ஸுப்ரஸித்³தே⁴த்யர்த²: ।
மாத்⁴யமிகமதமதிதே³ஶேந நிராகரோதி —
ஏதேநேதி ।
ஜ்ஞாநஜ்ஞேயயோர்நிராகர்துமஶக்யத்வவசநேநேதி யாவத் ।
ஆத்மநோ க்³ராஹ்யஸ்யாஹமிதி ப்ரத்யகா³த்மநைவ க்³ராஹ்யதேதி மீமாம்ஸகமதமபி ப்ரத்யுக்தமேகஸ்யைவ க்³ராஹ்யக்³ராஹகதயா நிரஸ்தத்வாதி³த்யாஹ —
ப்ரத்யகா³த்மேதி ।