బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
చతుర్థోఽధ్యాయఃతృతీయం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
నను అత్ర కథం పురుషః స్వయం జ్యోతిః ? యేన జాగరిత ఇవ గ్రాహ్యగ్రాహకాదిలక్షణః సర్వో వ్యవహారో దృశ్యతే, చక్షురాద్యనుగ్రాహకాశ్చ ఆదిత్యాద్యాలోకాః తథైవ దృశ్యన్తే యథా జాగరితే — తత్ర కథం విశేషావధారణం క్రియతే — అత్ర అయం పురుషః స్వయం జ్యోతిర్భవతీతి । ఉచ్యతే — వైలక్షణ్యాత్ స్వప్నదర్శనస్య ; జాగరితే హి ఇన్ద్రియబుద్ధిమనఆలోకాదివ్యాపారసఙ్కీర్ణమాత్మజ్యోతిః ; ఇహ తు స్వప్నే ఇన్ద్రియాభావాత్ తదనుగ్రాహకాదిత్యాద్యాలోకాభావాచ్చ వివిక్తం కేవలం భవతి తస్మాద్విలక్షణమ్ । నను తథైవ విషయా ఉపలభ్యన్తే స్వప్నేఽపి, యథా జాగరితే ; తత్ర కథమ్ ఇన్ద్రియాభావాత్ వైలక్షణ్యముచ్యత ఇతి । శృణు —

యదుక్తం స్వప్నే స్వయం జ్యోతిరాత్మేతి తత్ప్రకారాన్తరేణాఽఽక్షిపతి —

నన్వితి ।

అవస్థాద్వయే విశేషాభావకృతం చోద్యం దూషయతి —

ఉచ్యత ఇతి ।

వైలక్షణ్యం స్ఫుటయతి —

జాగరితే హీతి ।

మనస్తు స్వప్నే సదపి విషయత్వాన్న స్వయఞ్జ్యోతిష్ట్వవిఘాతీతి భావః ।

ఉక్తం వైలక్షణ్యం ప్రతీతిమాశ్రిత్యాఽఽక్షిపతి —

నన్వితి ।

న తత్రేత్యాదివాక్యం వ్యాకుర్వన్నుత్తరమాహ —

శృణ్వితి ।