ಏವಮ್ ಅಯಂ ಪುರುಷ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಕಾರ್ಯಕರಣವಿಲಕ್ಷಣಃ ತತ್ಪ್ರಯೋಜಕಾಭ್ಯಾಂ ಕಾಮಕರ್ಮಭ್ಯಾಂ ವಿಲಕ್ಷಣಃ — ಯಸ್ಮಾತ್ ಅಸಂಗೋ ಹ್ಯಯಂ ಪುರುಷಃ, ಅಸಂಗತ್ವಾತ್ — ಇತ್ಯಯಮರ್ಥಃ ‘ಸ ವಾ ಏಷ ಏತಸ್ಮಿನ್ಸಂಪ್ರಸಾದೇ’ (ಬೃ. ಉ. ೪ । ೩ । ೧೫) ಇತ್ಯಾದ್ಯಾಭಿಸ್ತಿಸೃಭಿಃ ಕಂಡಿಕಾಭಿಃ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಃ ; ತತ್ರ ಅಸಂಗತೈವ ಆತ್ಮನಃ ಕುತಃ — ಯಸ್ಮಾತ್ , ಜಾಗರಿತಾತ್ ಸ್ವಪ್ನಮ್ , ಸ್ವಪ್ನಾಚ್ಚ ಸಂಪ್ರಸಾದಮ್ , ಸಂಪ್ರಸಾದಾಚ್ಚ ಪುನಃ ಸ್ವಪ್ನಮ್ , ಕ್ರಮೇಣ ಬುದ್ಧಾಂತಂ ಜಾಗರಿತಮ್ , ಬುದ್ಧಾಂತಾಚ್ಚ ಪುನಃ ಸ್ವಪ್ನಾಂತಮ್ — ಇತ್ಯೇವಮ್ ಅನುಕ್ರಮಸಂಚಾರೇಣ ಸ್ಥಾನತ್ರಯಸ್ಯ ವ್ಯತಿರೇಕಃ ಸಾಧಿತಃ । ಪೂರ್ವಮಪ್ಯುಪನ್ಯಸ್ತೋಽಯಮರ್ಥಃ ‘ಸ್ವಪ್ನೋ ಭೂತ್ವೇಮಂ ಲೋಕಮತಿಕ್ರಾಮತಿ ಮೃತ್ಯೋ ರೂಪಾಣಿ’ (ಬೃ. ಉ. ೪ । ೩ । ೭) ಇತಿ — ತಂ ವಿಸ್ತರೇಣ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯ, ಕೇವಲಂ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾತ್ರಮವಶಿಷ್ಟಮ್ , ತದ್ವಕ್ಷ್ಯಾಮೀತ್ಯಾರಭ್ಯತೇ —