శ్యేనవాక్యమవతారయితుం వృత్తం కీర్తయతి —

అత్ర చేతి ।

పూర్వసన్దర్భః సప్తమ్యర్థః ।

దేహద్వయేన సప్రయోజకేన వస్తుతోఽసంబన్ధే ఫలితమాహ —

స్వత ఇతి ।

కథం తర్హి తత్ర సంసారిత్వధీరిత్యాశఙ్క్యాహ —

ఉపాధీతి ।

ఔపాధికస్యాపి వస్తుత్వమాశఙ్క్యాఽఽహ —

అవిద్యేతి ।

వృత్తమనూద్యోత్తరగ్రన్థమవతారయన్భూమికామాహ —

తత్రేతి ।

స్థానత్రయసంబన్ధిత్వేన విప్రకీర్ణే విశ్లిష్టం రూపమస్యేత్యాత్మా తథా । పఞ్చీకృత్య వివక్షితం సర్వం విశేషణమాదాయేతి యావత్ ।

ఎకత్రేతి వాక్యోక్తిః । తత్ర హేతుం వదఞ్జాగ్రద్వాక్యేన వివక్షితాత్మోక్తిరిత్యాహ —

యస్మాదితి ।

ససంగత్వాదేర్దృశ్యమానరూపస్య మిథ్యాత్వం సూచయతి —

అవిద్యయేతి ।

స్వప్నవాక్యే వివక్షితాత్మసిద్ధిమాశఙ్క్యాఽఽహ —

స్వప్నే త్వితి ।

తర్హి సుషుప్తవాక్యే తత్సిద్ధిర్నేత్యాహ —

సుషుప్తే పునరితి ।

తత్రాప్యవిద్యానిర్మోకో న ప్రతిభాతీతి భావః ।

ఎవం పాతనికాం కృత్వా శ్యేనవాక్యమాదత్తే —

ఎకవాక్యతయేతి ।

పూర్వవాక్యానామితి శేషః ।

కుత్ర తర్హి యథోక్తమాత్మరూపం పఞ్చీకృత్య ప్రదర్శ్యతే తత్రాఽఽహ —

సుషుప్తే హీతి ।

తత్రాభయమిత్యవిద్యారాహిత్యముచ్యతే సా చ సుషుప్తే స్వరూపేణ సత్యపి నాభివ్యక్తా భాతీతి ద్రష్టవ్యమ్ । యస్మాత్సుషుప్తే యథోక్తమాత్మరూపం వక్ష్యతే తస్మాదితి యావత్ ।

ఎవంరూపమిత్యేతదేవ ప్రకటయతి —

విలక్షణమితి ।

కర్యకరణవినిర్ముక్తం కామకర్మావిద్యారహితమిత్యర్థః ।

స్థానద్వయం హిత్వా కథం సుషుప్తం ప్రవేష్టుమిచ్ఛతీతి పృచ్ఛతి —

తత్కథమితి ।

స్వప్నాదౌ దుఃఖానుభవాత్తత్త్యాగేన సుషుప్తం ప్రాప్నోతీత్యాహ —

ఆహేతి ।

అథోత్తరా శ్రుతిః స్థానాన్తరప్రాప్తిమభిధత్తాం తథాఽపి కిం దృష్టాన్తవచనేనేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

దృష్టాన్తేనేతి ।

అస్యార్థస్య సుషుప్తిరూపస్యేత్యేతత్ । స ఎవార్థస్తత్రేతి సప్తమ్యర్థః । పరమాత్మాకాశం వ్యావర్తయితుం భౌతికవిశేషణమ్ । మహాకాయో మన్దవేగః శ్యేనః సుపర్ణస్తు వేగవానల్పవిగ్రహ ఇతి భేదః । ధారణే సౌకర్యం వక్తుం స్వయమేవేత్యుక్తమ్ । స్వప్నజాగరితయోరవసానమన్తమజ్ఞాతం బ్రహ్మ । తథా న కఞ్చన స్వప్నమితి స్వప్నజాగరితయోరవిశేషేణ సర్వం దర్శనం నిషిధ్యత ఇతి శేషః ।