స వా ఎష ఎతస్మిన్నిత్యాద్యుత్తరగ్రన్థస్య సంబన్ధం వక్తుం వృత్తం కీర్తయతి —

అత్రేతి ।

అత్రాయం పురుషః సయం జ్యోతిర్భవతీతి వాక్యం సప్తమ్యర్థః ।

వృత్తమర్థాన్తరమనుద్రవతి —

స్వప్నాన్తేతి ।

కార్యకరణవ్యతిరిక్తత్వం ప్రదర్శితమితి సంబన్ధః ।

ఉక్తమర్థాన్తరమాహ —

కామేతి ।

అథ యత్రైనం ఘ్నన్తీవేత్యాదావుక్తమనుభాషతే —

పునశ్చేతి ।

కిం తత్ర కార్యప్రదర్శనసామర్థ్యాన్నిర్ధారితమవిద్యాయాః సతత్త్వం తదాహ —

అతద్ధర్మేతి ।

అనాత్మధర్మత్వమాత్మని చైతన్యవదస్వాభావికత్వమ్ ।

అవిద్యాకార్యవద్విద్యాకార్యం చ స్వప్నే సర్వాత్మభావలక్షణం ప్రత్యక్షత ఎవ ప్రదర్శితమిత్యాహ —

తథేతి ।

సుషుప్తేఽపి స్వప్నవదేతద్దర్శితమిత్యాహ —

ఎవమితి ।

సాక్షాత్స్వరూపచైతన్యవశాదిత్యేతత్ । అన్యథోత్థితస్య సుఖపరామర్శో న స్యాదితి భావః ।

ఉక్తం విద్యాకార్యం నిగమయతి —

ఎష ఇతి ।

తమేవ విద్యావిషయం విశదయతి —

స ఎష ఇతి ।

వృత్తానువాదముపసంహరతి —

ఇత్యేతదితి ।

ఎవమన్తేన గ్రన్థేన బ్రహ్మలోకాన్తవాక్యేనేతి యావత్ ।

సోఽహమిత్యాదేస్తాత్పర్యమనువదతి —

తచ్చేతి ।

యతో రాజేత్థం మన్యతేఽతస్తస్య సహస్రదానే యుక్తా ప్రవృత్తిరిత్యర్థః ।

అత ఊర్ధ్వమిత్యాదేరభిప్రాయమనుద్రవతి —

తే చేతి ।

యద్యపి యథోక్తలక్షణే మోక్షబన్ధనే ప్రాగేవోపదిష్టే తథాఽపి పూర్వోక్తం సర్వం దృష్టాన్తభూతమేవ తయోరితి యతో రాజా భ్రామ్యత్యతో మోక్షబన్ధనే దార్ష్టాన్తికభూతే వక్తవ్యే యాజ్ఞవల్క్యేనేతి మన్యమానస్తం ప్రేరయతీత్యర్థః ।

బన్ధమోక్షయోర్వక్తవ్యత్వేన ప్రాప్తయోరపి ప్రథమం బన్ధో వర్ణ్యత ఇతి వక్తుం దృష్టాన్తం స్మారయతి —

తత్రేతి ।

దృష్టాన్తమనూద్య దార్ష్టాన్తికస్య బన్ధస్య సూత్రితత్వం దర్శయతి —

యథా చేత్యాదినా ।

ఉభౌ లోకావిత్యత్ర ప్రథమమేవంశబ్దో ద్రష్టవ్యః ।

వృత్తమనూద్యానన్తరప్రకరణముత్థాపయతి —

తదిహేతి ।

అజ్ఞః సంసారీ సప్తమ్యర్థః । సనిమిత్తం కామాదినా నిమిత్తేన సహితమిత్యేతత్ ।

ప్రకరణారమ్భముక్త్వా సమనన్తరవాక్యస్య వ్యవహితేన సంబన్ధమాహ —

తత్ర చేతి ।

స వా ఎష ఎతస్మిన్బుద్ధాన్తే రత్వేత్యుపక్రమ్య స్వప్నాన్తాయైవేతి వాక్యం సప్తమ్యా పరామృశ్యతే ।

స్వప్నాన్తశబ్దస్య స్వప్నవిషయవ్యావృత్యర్థం విశినష్టి —

సంప్రసాదేతి ।

కథం పునః సంప్రసన్నస్య సంసారోపవర్ణనమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

తత ఇతి ।

ప్రాగుక్తః సప్తమ్యర్థో వ్యవహితో గ్రన్థస్తేనేతి పరామృశ్యతే । సమనన్తరగ్రన్థః షష్ఠ్యోచ్యతే ।

వాక్యస్య వ్యవహితేన సంబన్ధముక్త్వా తదక్షరాణి యోజయతి —

స వై బుద్ధాన్తాదితి ।

స్వప్నాన్తే రత్వా చరిత్వేత్యాది బుద్ధాన్తాయైవాఽఽద్రవతీత్యేతదన్తం పూర్వవదితి యోజనా ॥ ౩౪ ॥