ప్రశ్నచతుష్టయమనూద్య తదుత్తరత్వేన స యత్రేత్యాది వాక్యమాదాయ వ్యాకరోతి —
తదస్యేత్యాదినా ।
ప్రశ్నపూర్వకం కార్శ్యనిమిత్తం స్వాభావికమాగన్తుకం చేతి దర్శయతి —
కింన్నిమిత్తమిత్యాదినా ।
కథం జ్వరాదినా కార్శ్యప్రాప్తిరిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
ఉపతప్యమానో హీతి ।
యథోక్తనిమిత్తద్వయవశాత్కార్శ్యప్రాప్తిం నిగమయతి —
అణిమానమితి ।
కస్మిన్కాలే తదూర్ధ్వోచ్ఛ్వాసిత్వమస్యేతి ప్రశ్నస్యోత్తరముక్తయా విధయా సిద్ధమిత్యాహ —
యదేతి ।
అవశిష్టప్రశ్నత్రయస్యోత్తరమాహ —
యదోర్ధ్వోచ్ఛ్వాసీతి ।
తత్ర హి కార్శ్యనిమిత్తం సంభృతశకటవన్నానాశబ్దకరణం స్వరూపం శరీరవిమోక్షణం ప్రయోజనమిత్యర్థః ।
స యత్రేత్యాదివాక్యాదర్థసిద్ధమర్థమాహ —
జరేతి ।
తద్యథేత్యాదివాక్యం ప్రశ్నపూర్వకమాదాయ వ్యాచష్టే —
యదేత్యాదినా ।
కథం బన్ధనాత్ప్రముచ్యత ఇతి సంబన్ధః ।
కిమితి విషమనేకదృష్టాన్తోపాదానమేకేనాపి వివక్షితసిద్ధేరిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
విషమేతి ।
కథం మరణస్యానియతాన్యనేకాని నిమిత్తాని సంభవన్తీత్యాశఙ్క్యానుభవమనుసృత్యాఽఽహ —
అనియతానీతి ।
అథ మరణస్యానేకానియతనిమిత్తవత్త్వసంకీర్తనం కుత్రోపయుజ్యతే తత్రాఽఽహ —
ఎతదపీతి ।
తదర్థవత్వమేవ సమర్థయతే —
యస్మాదితి ।
ఇత్యప్రమత్తైర్భవితవ్యమితి శేషః ।
వృత్తేన సహ ఫలం యేన రసేన సంబధ్యతే స రసో బన్ధనకారణభూతో బన్ధనం వృన్తమేవ వా బన్ధనం యస్మిన్ఫలం బధ్యతే రసేనేతి వ్యుత్పత్తేస్తస్మాద్బన్ధనాదనేకానిమిత్తవశాత్పూర్వోక్తస్య ఫలస్య భవతి ప్రమోక్షణమిత్యాహ —
బన్ధనాదిత్యాదినా ।
లిఙ్గమాత్మోపాధిరస్యేతి తద్విశిష్టః శారీరస్తథోచ్యతే । సంప్రముచ్యాఽఽద్రవతీతి సంబన్ధః ।
సమిత్యుపసర్గస్య తాత్పర్యమాహ —
నేత్యాదినా ।
యది స్వప్నావస్థాయామివ మరణావస్థాయాం ప్రాణేన దేహం రక్షన్నాద్రవతీతి నాఽఽద్రియతే కేన ప్రకారేణ తర్హి తదా దేహాన్తరం ప్రతి గమనమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
కిం తర్హీతి ।
వాయునా ప్రాణేన సహ కరణజాతముపసంహృత్యాఽఽద్రవతీతి పూర్వవత్సంబన్ధః ।
పునః ప్రతిన్యాయమితి ప్రతీకమాదాయ పునఃశబ్దస్య తాత్పర్యమాహ —
పునరిత్యాదినా ।
తథా పునరాద్రవతీతి సంబన్ధః ।
యథా పూర్వమిమం దేహం ప్రాప్తవాన్పునరపి తథైవ దేహాన్తరం గచ్ఛతీత్యాహ —
ప్రతిన్యాయమితి ।
దేహాన్తరగమనే కారణమాహ —
కర్మేతి ।
ఆదిశబ్దేన పూర్వప్రజ్ఞా గృహ్యతే । ప్రాణవ్యూహాయ ప్రాణానాం విశేషాభివ్యక్తిలాభాయేతి యావత్ ।
ప్రాణాయేతి శ్రుతిః కిమర్థమిత్థం వ్యాఖ్యాయతే తత్రాఽఽహ —
సప్రాణ ఇతి ।
ఎతచ్చ తదనన్తరప్రతిపత్త్యధికరణే నిర్ధారితమ్ ।
ప్రాణాయేతి విశేషణస్యాఽఽనర్థక్యాద్యుక్తం ప్రాణవ్యూహాయేతి విశేషణమిత్యాహ —
ప్రాణేతి।
నన్వస్య ప్రాణః సహ వర్తతే చేత్తావతైవ భోగసిద్ధేరలం ప్రాణవ్యూహేనేత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
తేన హీతి ।
అన్యథా సుషుప్తిమూర్ఛయోరపి భోగప్రసక్తేరిత్యర్థః । తాదర్థ్యాయ ప్రాణస్య భోగశేషత్వసిధ్యర్థమితి యావత్ ॥ ౩౬ ॥