బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
చతుర్థోఽధ్యాయఃచతుర్థం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
తమేవ ధీరో విజ్ఞాయ ప్రజ్ఞాం కుర్వీత బ్రాహ్మణః । నానుధ్యాయాద్బహూఞ్ఛబ్దాన్వాచో విగ్లాపనం హి తదితి ॥ ౨౧ ॥
తమ్ ఈదృశమాత్మానమేవ, ధీరః ధీమాన్ విజ్ఞాయ ఉపదేశతః శాస్త్రతశ్చ, ప్రజ్ఞాం శాస్త్రాచర్యోపదిష్టవిషయాం జిజ్ఞాసాపరిసమాప్తికరీమ్ , కుర్వీత బ్రాహ్మణః — ఎవం ప్రజ్ఞాకరణసాధనాని సన్న్యాసశమదమోపరమతితిక్షాసమాధానాని కుర్యాదిత్యర్థః । న అనుధ్యాయాత్ నానుచిన్తయేత్ , బహూన్ ప్రభూతాన్ శబ్దాన్ ; తత్ర బహుత్వప్రతిషేధాత్ కేవలాత్మైకత్వప్రతిపాదకాః స్వల్పాః శబ్దా అనుజ్ఞాయన్తే ; ‘ఓమిత్యేవం ధ్యాయథ ఆత్మానమ్’ (ము. ఉ. ౨ । ౨ । ౬) ‘అన్యా వాచో విముఞ్చథ’ (ము. ఉ. ౨ । ౨ । ౫) ఇతి చ ఆథర్వణే । వాచో విగ్లాపనం విశేషేణ గ్లానికరం శ్రమకరమ్ , హి యస్మాత్ , తత్ బహుశబ్దాభిధ్యానమితి ॥

యథోక్తం వస్తునిదర్శనం నిగమయతి —

తమీదృశమితి ।

నిత్యశుద్ధత్వాదిలక్షణమితి యావత్ ।

ఉక్తరీత్యా ప్రజ్ఞాకరణే కాని సాధనాని చేత్తాని దర్శయతి —

ఎవమితి ।

కర్మనిషిద్ధత్యాగః సంన్యాస ఉపరమో నిత్యనైమిత్తికత్యాగ ఇతి భేదః ।

బహూనితి విశేషణవశాదాయాతమర్థం దర్శయతి —

తత్రేతి ।

చిన్తనీయేషు శబ్దేష్వితి యావత్ ।

తత్ర శ్రుత్యన్తరం సంవాదయతి —

ఓమిత్యేవమితి ।

నానుధ్యాయాదిత్యత్ర హేతుమాహ —

వాచ ఇతి ।

తస్మాద్బహూఞ్ఛబ్దాన్నానుచిన్తయేదితి పూర్వేణ సంబన్ధః । ఇతిశబ్దః శ్లోకవ్యాఖ్యానసమాప్త్యర్థః ॥ ౨౧ ॥