ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
பூர்வப்ருஷ்ட²ம்      உத்தரப்ருஷ்ட²ம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ வா ஏஷ மஹாநஜ ஆத்மா யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய: ப்ராணேஷு ய ஏஷோ(அ)ந்தர்ஹ்ருத³ய ஆகாஶஸ்தஸ்மிஞ்சே²தே ஸர்வஸ்ய வஶீ ஸர்வஸ்யேஶாந: ஸர்வஸ்யாதி⁴பதி: ஸ ந ஸாது⁴நா கர்மணா பூ⁴யாந்நோ ஏவாஸாது⁴நா கநீயாநேஷ ஸர்வேஶ்வர ஏஷ பூ⁴தாதி⁴பதிரேஷ பூ⁴தபால ஏஷ ஸேதுர்வித⁴ரண ஏஷாம் லோகாநாமஸம்பே⁴தா³ய தமேதம் வேதா³நுவசநேந ப்³ராஹ்மணா விவிதி³ஷந்தி யஜ்ஞேந தா³நேந தபஸாநாஶகேநைதமேவ விதி³த்வா முநிர்ப⁴வதி । ஏதமேவ ப்ரவ்ராஜிநோ லோகமிச்ச²ந்த: ப்ரவ்ரஜந்தி । ஏதத்³த⁴ ஸ்ம வை தத்பூர்வே வித்³வாம்ஸ: ப்ரஜாம் ந காமயந்தே கிம் ப்ரஜயா கரிஷ்யாமோ யேஷாம் நோ(அ)யமாத்மாயம் லோக இதி தே ஹ ஸ்ம புத்ரைஷணாயாஶ்ச வித்தைஷணாயாஶ்ச லோகைஷணாயாஶ்ச வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி யா ஹ்யேவ புத்ரைஷணா ஸா வித்தைஷணா யா வித்தைஷணா ஸா லோகைஷணோபே⁴ ஹ்யேதே ஏஷணே ஏவ ப⁴வத: । ஸ ஏஷ நேதி நேத்யாத்மாக்³ருஹ்யோ ந ஹி க்³ருஹ்யதே(அ)ஶீர்யோ ந ஹி ஶீர்யதே(அ)ஸங்கோ³ ந ஹி ஸஜ்யதே(அ)ஸிதோ ந வ்யத²தே ந ரிஷ்யத்யேதமு ஹைவைதே ந தரத இத்யத: பாபமகரவமித்யத: கல்யாணமகரவமித்யுபே⁴ உ ஹைவைஷ ஏதே தரதி நைநம் க்ருதாக்ருதே தபத: ॥ 22 ॥
யே புந: மந்த்ரப்³ராஹ்மணலக்ஷணேந வேதா³நுவசநேந ப்ரகாஶ்யமாநம் விவிதி³ஷந்தி — இதி வ்யாசக்ஷதே, தேஷாம் ஆரண்யகமாத்ரமேவ வேதா³நுவசநம் ஸ்யாத் ; ந ஹி கர்மகாண்டே³ந பர ஆத்மா ப்ரகாஶ்யதே ; ‘தம் த்வௌபநிஷத³ம்’ (ப்³ரு. உ. 3 । 9 । 26) இதி விஶேஷஶ்ருதே: । வேதா³நுவசநேநேதி ச அவிஶேஷிதத்வாத் ஸமஸ்தக்³ராஹி இத³ம் வசநம் ; ந ச ததே³கதே³ஶோத்ஸர்க³: யுக்த: । நநு த்வத்பக்ஷே(அ)பி உபநிஷத்³வர்ஜமிதி ஏகதே³ஶத்வம் ஸ்யாத் — ந, ஆத்³யவ்யாக்²யாநே அவிரோதா⁴த் அஸ்மத்பக்ஷே நைஷ தோ³ஷோ ப⁴வதி ; யதா³ வேதா³நுவசநஶப்³தே³ந நித்ய: ஸ்வாத்⁴யாயோ விதீ⁴யதே, ததா³ உபநிஷத³பி க்³ருஹீதைவேதி, வேதா³நுவசநஶப்³தா³ர்தை²கதே³ஶோ ந பரித்யக்தோ ப⁴வதி । யஜ்ஞாதி³ஸஹபாடா²ச்ச — யஜ்ஞாதீ³நி கர்மாண்யேவ அநுக்ரமிஷ்யந் வேதா³நுவசநஶப்³த³ம் ப்ரயுங்க்தே ; தஸ்மாத் கர்மைவ வேதா³நுவசநஶப்³தே³நோச்யத இதி க³ம்யதே ; கர்ம ஹி நித்யஸ்வாத்⁴யாய: ॥

பூ⁴தப்ரபஞ்சப்ரஸ்தா²நமுத்தா²ப்ய ப்ரத்யாசஷ்டே —

யே புநரித்யாதி³நா ।

தத்ர ஹேதுமாஹ —

ந ஹீதி ।

ப⁴வதூபநிஷந்மாத்ரக்³ரஹணமித்யாஶங்க்ய வேதோ³ வா(அ)நூச்யதே கு³ரூச்சாரணாநந்தரம் பட்²யத இதி வ்யுத்பத்தேர்வேதா³நுவசநஶப்³தே³ந ஸர்வவேத³க்³ரஹே ஸம்ப⁴வதி ததே³கதே³ஶத்யாகோ³ ந யுக்த இத்யாஹ —

வேதே³தி ।

தோ³ஷஸாம்யமாஶங்கதே —

நந்விதி ।

ஸித்³தா⁴ந்தே(அ)ப்யுபநிஷத³ம் வர்ஜயித்வா வேதா³நுவசநஶப்³தே³ந கர்மகாண்ட³ம் க்³ருஹீதமிதி க்ருத்வா தஸ்ய வேதை³கதே³ஶவிஷயத்வம் ஸ்யாத்ததஶ்ச --
“யத்ரோப⁴யோ: ஸமோ தோ³ஷ: பரிஹாரோ(அ)பி வா ஸம: ।
நைக: பர்யநுயோக்தவ்யஸ்தாத்³ருக³ர்த²விசாரணே” ॥
இதி ந்யாயவிரோத⁴ இத்யர்த²: ।

நித்யஸ்வாத்⁴யாயோ வேதா³நுவசநமிதி பக்ஷமாதா³ய பரிஹரதி —

நேத்யாதி³நா ।

வேதை³கதே³ஶபரிக்³ரஹபரித்யாகா³த்மகவிரோதா⁴பா⁴வம் ஸாத⁴யதி —

யதே³தி ।

தர்ஹி வ்யாக்²யாநாந்தரமுபேக்ஷிதமித்யாஶங்க்ய தத³பி வாக்யஶேஷவஶாத³பேக்ஷிதமேவேத்யாஹ —

யஜ்ஞாதீ³தி।

ஸம்க்³ரஹவாக்யம் விவ்ருணோதி —

யஜ்ஞாதீ³நி கர்மாணீதி ।

தர்ஹி ப்ரத²மவ்யாக்²யாநே கத²ம் வாக்யஶேஷோபபத்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

கர்ம ஹீதி ।