ಯದರ್ಥೋಽಯಮರ್ಥವಾದಸ್ತಂ ವಿಧಿಂ ನಿಗಮಯತಿ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಮಹಾನುಭಾವೋಽಯಮಾತ್ಮಲೋಕೋ ಯತ್ತದರ್ಥಿನೋ ದುಷ್ಕರಮಪಿ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ಕುರ್ವಂತೀತಿ ಸ್ತುತಿರತ್ರ ವಿವಕ್ಷಿತಾ ನ ವಿಧಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನ ಹೀತಿ ।
ತದೇವ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ —
ಪ್ರವ್ರಜಂತೀತ್ಯಸ್ಯೇತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ಪ್ರವ್ರಜಂತೀತಿವಾಕ್ಯಸ್ಯಾರ್ಥವಾದತ್ವಂ ಕಿಂ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಅರ್ಥವಾದಶ್ಚೇದಿತಿ ।
ಅಪೇಕ್ಷಾಪ್ರಕಾರಮೇವ ಪ್ರಕಟಯನ್ನಸ್ಯ ಸ್ತುತ್ಯಭಿಮುಖತ್ವಾಭಾವಾದ್ವಿಧಿತ್ವಮೇವೇತ್ಯಾಹ —
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಕಿಂಚ ವಿದಿತ್ವಾ ವ್ಯುತ್ಥಾಯ ಭಿಕ್ಷಾಚರ್ಯ ಚರಂತೀತ್ಯತ್ರ ವಿಜ್ಞಾನೇನ ಸಮಾನಕರ್ತೃಕತ್ವಂ ವ್ಯುತ್ಥಾನಾದೇರುಪದಿಶ್ಯತೇ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಚ ಸರ್ವಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ವಿಧೀಯತೇಽತೋ ವ್ಯುತ್ಥಾನಮಪಿ ವಿಧಿಮರ್ಹತೀತ್ಯುಕ್ತಂ ತಥಾ ಚಾತ್ರಾಪಿ ವ್ಯುತ್ಥಾನಾಪರಪರ್ಯಾಯಂ ಪರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ವಿಧೇಯಮಿತ್ಯಾಹ —
ವಿಜ್ಞಾನೇತಿ ।
ಇತಶ್ಚ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯವಾಕ್ಯಮರ್ಥವಾದೋ ನ ಭವತೀತ್ಯಾಹ —
ವೇದೇತಿ ।
ತದೇವ ಸಾಧಯತಿ —
ಯಥೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ವಿಧೇಯತ್ವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ಫಲೇತಿ ।
ಪುತ್ರಾದಿಫಲಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಫಲಂ ವಿಭಾಗೇನೋಪದಿಶ್ಯತೇ । ತಥಾ ಚ ಫಲವತ್ತ್ವಾತ್ಪುತ್ರಾದಿವತ್ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ವಿಧೇಯತ್ವಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತದೇವ ವಿವೃಣೋತಿ —
ಏತಮೇವೇತಿ।
ಪ್ರಕೃತಮಾತ್ಮಾನಂ ಸ್ವಂ ಲೋಕಮಾಪಾತತೋ ವಿದಿತ್ವಾ ತಮೇವ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕರ್ತುಮಿಚ್ಛಂತಃ ಪ್ರವ್ರಜಂತೀತಿ ವಚನಾತ್ಪುತ್ರಾದಿಸಾಧ್ಯಾನ್ಮನುಷ್ಯಾದಿಲೋಕಾದಾತ್ಮಾಖ್ಯಂ ಲೋಕಂ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಫಲಾಂತರತ್ವೇನ ಯತಃ ಶ್ರುತಿರ್ವಿಭಜ್ಯಾಭಿದಧಾತಿ । ಅತಸ್ತಸ್ಯ ವಿಧೇಯತ್ವಮಪ್ರತ್ಯೂಹಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಫಲವಿಭಾಗೋಪದೇಶೇ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ —
ಯಥೇತಿ ।
ತಥಾ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯೇಽಪಿ ಫಲವಿಭಾಗೋಕ್ತೇರ್ವಿಧೇಯತೇತಿ ದಾರ್ಷ್ಟಾಂತಿಕಮಿತಿಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।
ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಸ್ತುತಿಪರತ್ವಾಭಾವೇ ಹೇತ್ವಂತರಮಾಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ಯಥಾ ವಾಯುರ್ವೈ ಕ್ಷೇಪಿಷ್ಠೇತ್ಯಾದಿರರ್ಥವಾದಃ ಪ್ರಾಪ್ತಾರ್ಥೋ ದೇವತಾದಿಸ್ತುತ್ಯರ್ಥಃ ಸ್ಥಿತೋ ನ ತಥೇದಂ ಸ್ತುತಿಪರಂ ತದವದ್ಯೋತಿಶಬ್ದಾಭಾವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕಿಂಚ ಪ್ರಧಾನಸ್ಯ ದರ್ಶಪೂರ್ಣಮಾಸಾದೇರರ್ಥವಾದಾಪೇಕ್ಷಾವತ್ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಮಪಿ ತದಪೇಕ್ಷಮುಪಲಭ್ಯತೇ ತೇನ ತಸ್ಯ ದರ್ಶಾದಿವದ್ವಿಧೇಯತ್ವಂ ದುರ್ವಾರಮಿತ್ಯಾಹ —
ಪ್ರಧಾನವಚ್ಚೇತಿ ।
ಕಿಂಚ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ಸಕೃದೇವ ಶ್ರುತಂ ಚೇದವಿವಕ್ಷಿತಮನ್ಯಸ್ತುತಿಪರಂ ಸ್ಯಾನ್ನ ಚೇದಂ ಸಕೃದೇವ ಶ್ರೂಯತೇ “ಪರಿವ್ರಜಂತೀ”ತ್ಯುಪಕ್ರಮ್ಯ “ಪ್ರಜಾಂ ನ ಕಾಮಯಂತೇ” “ವ್ಯುತ್ಥಾಯಾಥ ಭಿಕ್ಷಾಚರ್ಯಂ ಚರಂತೀ”(ಬೃ. ಉ. ೪ । ೪। ೨೨)ತ್ಯಭ್ಯಾಸಾದತೋಽಪಿ ನ ಸ್ತುತಿಮಾತ್ರಮೇತದಿತ್ಯಾಹ —
ಸಕೃದಿತಿ ।
ನ ಚೇತ್ತರ್ರಾಪಿ ಸಂಬಧ್ಯತೇ ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಸ್ತುತಿಪರತ್ವಪ್ರತೀತಿಸ್ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಅಸ್ತು ತರ್ಹಿ ವಿಧೇಯಮಪಿ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ಸ್ತಾವಕಮಪೀತಿ ಚೇನ್ನೇತ್ಯಾಹ —
ನ ಚೇತಿ ।
ವಿಪಕ್ಷೇ ದೋಷಮಾಹ —
ಯದೀತಿ ।
ಅಥ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ಯಜ್ಞಾದಿವದನ್ಯತ್ರ ವಿಧೀಯತಾಮಿಹ ತು ಸ್ತುತಿರೇವೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ನ ಚಾನ್ಯತ್ರೇತಿ ।
ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಾಧಿಕಾರಾದನ್ಯತ್ರ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯವಿಧ್ಯನುಪಲಂಭಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಅನ್ಯತ್ರ ವಿಧ್ಯನುಪಲಂಭಂ ಸಮರ್ಥಯತೇ —
ಯದೀತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಅನ್ಯತ್ರ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾಯಾಮಿತಿ ಯಾವತ್ । ಕರ್ಮಾಧಿಕಾರೇ ತತ್ತ್ಯಾಗವಿಧೇರ್ವಿರುದ್ಧತ್ವಾದಿತಿ ಭಾವಃ ।
ಭವತ್ವಿಹ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯೇ ವಿಧಿಸ್ತಥಾಽಪಿ ಸರ್ವಕರ್ಮಾನಧಿಕೃತವಿಷಯಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಯದಪೀತಿ ।
ತತ್ರ ಕರ್ಮಾನಧಿಕೃತೇ ಪುಂಸೀತ್ಯೇತತ್ ।
ತತ್ರ ಹೇತುಮಾಹ —
ಕರ್ತವ್ಯತ್ವೇನೇತಿ ।
ಕರ್ಮಾನಧಿಕೃತೇನ ಕರ್ತವ್ಯತಯಾ ಜ್ಞಾತತ್ವಂ ವೃಕ್ಷಾರೋಹಣಾದಾವಿವ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯೇಽಪಿ ನಾಸ್ತಿ ತಥಾ ಚಾನಧಿಕೃತವಿಷಯೇ ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಂ ಕಲ್ಪ್ಯತೇ ಚೇತ್ತಸ್ಮಿನ್ವಿಷಯೇ ವೃಕ್ಷಾರೋಹಣಾದ್ಯಪಿ ಕಲ್ಪ್ಯೇತಾವಿಶೇಷಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಪಾರಿವ್ರಾಜ್ಯಸ್ಯಾಧಿಕೃತವಿಷಯತ್ವೇ ವಿಧೇಯತ್ವೇ ಚ ಸಿದ್ಧೇ ಫಲತೀತ್ಯಾಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।