ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ வா ஏஷ மஹாநஜ ஆத்மா யோ(அ)யம் விஜ்ஞாநமய: ப்ராணேஷு ய ஏஷோ(அ)ந்தர்ஹ்ருத³ய ஆகாஶஸ்தஸ்மிஞ்சே²தே ஸர்வஸ்ய வஶீ ஸர்வஸ்யேஶாந: ஸர்வஸ்யாதி⁴பதி: ஸ ந ஸாது⁴நா கர்மணா பூ⁴யாந்நோ ஏவாஸாது⁴நா கநீயாநேஷ ஸர்வேஶ்வர ஏஷ பூ⁴தாதி⁴பதிரேஷ பூ⁴தபால ஏஷ ஸேதுர்வித⁴ரண ஏஷாம் லோகாநாமஸம்பே⁴தா³ய தமேதம் வேதா³நுவசநேந ப்³ராஹ்மணா விவிதி³ஷந்தி யஜ்ஞேந தா³நேந தபஸாநாஶகேநைதமேவ விதி³த்வா முநிர்ப⁴வதி । ஏதமேவ ப்ரவ்ராஜிநோ லோகமிச்ச²ந்த: ப்ரவ்ரஜந்தி । ஏதத்³த⁴ ஸ்ம வை தத்பூர்வே வித்³வாம்ஸ: ப்ரஜாம் ந காமயந்தே கிம் ப்ரஜயா கரிஷ்யாமோ யேஷாம் நோ(அ)யமாத்மாயம் லோக இதி தே ஹ ஸ்ம புத்ரைஷணாயாஶ்ச வித்தைஷணாயாஶ்ச லோகைஷணாயாஶ்ச வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி யா ஹ்யேவ புத்ரைஷணா ஸா வித்தைஷணா யா வித்தைஷணா ஸா லோகைஷணோபே⁴ ஹ்யேதே ஏஷணே ஏவ ப⁴வத: । ஸ ஏஷ நேதி நேத்யாத்மாக்³ருஹ்யோ ந ஹி க்³ருஹ்யதே(அ)ஶீர்யோ ந ஹி ஶீர்யதே(அ)ஸங்கோ³ ந ஹி ஸஜ்யதே(அ)ஸிதோ ந வ்யத²தே ந ரிஷ்யத்யேதமு ஹைவைதே ந தரத இத்யத: பாபமகரவமித்யத: கல்யாணமகரவமித்யுபே⁴ உ ஹைவைஷ ஏதே தரதி நைநம் க்ருதாக்ருதே தபத: ॥ 22 ॥
யதி³ அயமாத்மா லோக இஷ்யதே, கிமர்த²ம் தத்ப்ராப்திஸாத⁴நத்வேந கர்மாண்யேவ ந ஆரபே⁴ரந் , கிம் பாரிவ்ராஜ்யேந — இத்யத்ரோச்யதே — அஸ்ய ஆத்மலோகஸ்ய கர்மபி⁴ரஸம்ப³ந்தா⁴த் ; யமாத்மாநமிச்ச²ந்த: ப்ரவ்ரஜேயு:, ஸ ஆத்மா ஸாத⁴நத்வேந ப²லத்வேந ச உத்பாத்³யத்வாதி³ப்ரகாராணாமந்யதமத்வேநாபி கர்மபி⁴: ந ஸம்ப³த்⁴யதே ; தஸ்மாத் — ஸ ஏஷ நேதி நேத்யாத்மாக்³ருஹ்யோ ந ஹி க்³ருஹ்யதே — இத்யாதி³லக்ஷண: ; யஸ்மாத் ஏவம்லக்ஷண ஆத்மா கர்மப²லஸாத⁴நாஸம்ப³ந்தீ⁴ ஸர்வஸம்ஸாரத⁴ர்மவிலக்ஷண: அஶநாயாத்³யதீத: அஸ்தூ²லாதி³த⁴ர்மவாந் அஜோ(அ)ஜரோ(அ)மரோ(அ)ம்ருதோ(அ)ப⁴ய: ஸைந்த⁴வக⁴நவத்³விஜ்ஞாநைகரஸஸ்வபா⁴வ: ஸ்வயம் ஜ்யோதி: ஏக ஏவாத்³வய: அபூர்வோ(அ)நபரோ(அ)நந்தரோ(அ)பா³ஹ்ய: — இத்யேதத் ஆக³மதஸ்தர்கதஶ்ச ஸ்தா²பிதம் , விஶேஷதஶ்சேஹ ஜநகயாஜ்ஞவல்க்யஸம்வாதே³ அஸ்மிந் ; தஸ்மாத் ஏவம்லக்ஷணே ஆத்மநி விதி³தே ஆத்மத்வேந நைவ கர்மாரம்ப⁴ உபபத்³யதே । தஸ்மாதா³த்மா நிர்விஶேஷ: । ந ஹி சக்ஷுஷ்மாந் பதி² ப்ரவ்ருத்த: அஹநி கூபே கண்டகே வா பததி ; க்ருத்ஸ்நஸ்ய ச கர்மப²லஸ்ய வித்³யாப²லே(அ)ந்தர்பா⁴வாத் ; ந ச அயத்நப்ராப்யே வஸ்துநி வித்³வாந் யத்நமாதிஷ்ட²தி ; ‘அத்கே சேந்மது⁴ விந்தே³த கிமர்த²ம் பர்வதம் வ்ரஜேத் । இஷ்டஸ்யார்த²ஸ்ய ஸம்ப்ராப்தௌ கோ வித்³வாந்யத்நமாசரேத்’ ‘ஸர்வம் கர்மாகி²லம் பார்த² ஜ்ஞாநே பரிஸமாப்யதே —’ (ப⁴. கீ³. 4 । 33) இதி கீ³தாஸு । இஹாபி ச ஏதஸ்யைவ பரமாநந்த³ஸ்ய ப்³ரஹ்மவித்ப்ராப்யஸ்ய அந்யாநி பூ⁴தாநி மாத்ராமுபஜீவந்தீத்யுக்தம் । அதோ ப்³ரஹ்மவிதா³ம் ந கர்மாரம்ப⁴: ॥

ஸார்த²வாத³ம் பாரிவ்ராஜ்யம் வ்யாக்²யாய ஸ ஏஷ இத்யாதி³ வ்யாகர்தும் ஶங்கயதி —

யதீ³தி ।

பரிஹரதி —

அத்ரேதி ।

தத³ர்தி²நோ நா(அ)(அ)ரப⁴ந்தே கர்மாணீதி ஶேஷ: ।

கர்மபி⁴ரஸம்ப³ந்த⁴மாத்மலோகஸ்ய ஸாத⁴யதி —

யமாத்மாநமிதி ।

தஸ்ய கர்மாஸம்ப³ந்தே⁴ நிஷ்ப்ரபஞ்சத்வம் ப²லிதமாஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

ஆத்மநோ நிஷ்ப்ரபஞ்சத்வே(அ)பி கத²ம் தத³ர்தி²நாம் பாரிவ்ராஜ்யஸித்³தி⁴ரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யஸ்மாதி³தி ।

நிர்விஶேஷஸ்தத்ர தத்ர வாக்யே த³ர்ஶிதஸ்வரூபோ(அ)யமாத்மேத்யேததா³க³மோபபத்திப்⁴யாம் யதா² பூர்வத்ர ஸ்தா²பிதம் ததை²வாத்ராபி ப்³ராஹ்மணத்³வயே விஶேஷதோ யஸ்மாந்நிர்தா⁴ரிதம் தஸ்மாத³ஸ்மிந்நாத்மந்யாபாததோ ஜ்ஞாதே கர்மாநுஷ்டா²நப்ரயத்நாஸித்³தி⁴ரிதி யோஜநா ।

உக்தாத்மவிஷயவிவேகவிஜ்ஞாநவதோ ந கர்மாநுஷ்டா²நமித்யத்ர த்³ருஷ்டாந்தமாஹ —

ந ஹீதி ।

ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநப²லே ஸர்வகர்மப²லாந்தர்பா⁴வாச்ச தத³ர்தி²நோ முமுக்ஷோர்ந கர்தவ்யம் கர்மேத்யாஹ —

க்ருத்ஸ்நஸ்யேதி ।

ததா²(அ)பி விசித்ரப²லாநி கர்மாணீதி விவேகீ குதூஹலவஶாத³நுஷ்டா²ஸ்யதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

தத்ர லௌகிகம் ந்யாயம் த³ர்ஶயதி —

அங்கே சேதி³தி ।

புரோதே³ஶே மது⁴ லபே⁴த சேதி³தி யாவத் ।

ஜ்ஞாநப²லே கர்மப²லாந்தர்பா⁴வே மாநமாஹ —

ஸர்வமிதி ।

அகி²லம் ஸமக்³ராங்கோ³பேதமித்யர்த²: ।

தத்ரைவ ஶ்ருதிம் ஸம்வாத³யதி —

இஹாபீதி ।

நிஷேத⁴வாக்யதாத்பர்யமுபஸம்ஹரதி —

அத இதி ।